Ký ức vợ chồng chung trận địa bắn chìm tàu địch

Chung trận địa thời chiến

Những ngày đầu tháng 4/2024, men theo con đường đê biển số 5 tìm về xóm 10, thôn Hải Châu, xã Đông Minh, huyện Tiền Hải, tỉnh Thái Bình, chúng tôi về thăm gia đình ông Phạm Văn Thản (74 tuổi) và bà Vũ Thị Mùi (70 tuổi). 

Ông và bà là cựu dân quân khẩu đội pháo mặt đất 85 ly những năm kháng chiến chống giặc Mỹ leo thang phá hoại miền Bắc.

Vợ chồng ông Thản tại khu vực nuôi trồng thủy sản của gia đình.

Ở tuổi thất thập, nhưng ông bà vẫn không ngơi tay làm việc. Hết chăm sóc cá ngoài ao, trồng rau trong vườn đến chăm sóc đàn lợn, đàn gà. Những lúc bớt việc nhà, ông bà lại ra bãi biển thu gom phế liệu để bán, kiếm thêm chút tiền sinh hoạt phí.

Tiếp chuyện PV, bà Mùi tâm sự, dù bận bịu với gánh nặng mưu sinh, vất vả của cuộc sống, nhưng những ký ức về thời hoa lửa của những người dân quân chân trần chí thép hơn nửa thế kỷ trước chưa khi nào phai mờ trong tâm trí.

Hơn nửa thế kỷ trước, đế quốc Mỹ sử dụng không quân, hải quân mở rộng chiến tranh phá hoại ra miền Bắc. 

Trên bờ biển quê hương Tiền Hải, ông Thản và bà Mùi lúc đó ở trong đội hình dân quân thường trực xã Đông Minh. Bà Mùi năm đó mới 15 tuổi nhưng đã tình nguyện xin vào dân quân xã, vừa học tập, sản xuất vừa tham gia chiến đấu.

Năm 1969, hai khẩu đội pháo mặt đất 85 ly được huyện đội bàn giao cho dân quân xã Đông Minh chống biệt kích, tập kích và đổ bộ đường biển. 

Với tố chất thông minh, gan dạ, bà Mùi được chỉ huy chọn và huấn luyện vị trí pháo thủ số 1. Vị trí pháo thủ số 2 chính là ông Thản. 

Khẩu đội pháo dưới sự chỉ huy của khẩu đội trưởng Đào Văn Xuân đã kiên cường cùng các lực lượng hiệp đồng nhiều trận đánh.

Cùng ghi chiến công

Ngày 12/5/1972, quân và dân Thái Bình bắn cháy 1 tàu Mỹ. Ngày 26/5, tàu chiến địch thuộc hạm đội 7 lại lén lút vào vùng biển của tỉnh, bắn phá khu vực Đồng Châu. 

Rạng sáng 27/5, khi tàu địch cách bờ gần 12 hải lý, nhận lệnh của cấp trên, khẩu đội pháo của dân quân xã Đông Minh cùng các đơn vị khác cấp tập khai hỏa.

Trong điều kiện ban đêm, không có thiết bị quan sát tốt, lực lượng dân quân với kinh nghiệm của người đi biển liên tục tính toán cự ly, tốc độ di chuyển mục tiêu, căn chỉnh tọa độ. 

Mặt đất rung chuyển, tiếng nổ vang trời, khói bay mù mịt, cả khẩu đội tai điếc đặc, tóc cháy sém vẫn kiên cường chiến đấu.

"Tôi kéo cò, quả đạn thứ 27 rời nòng xé gió lao tới. Một quầng lửa khổng lồ rực sáng trên biển giữa màn đêm mịt mùng. Cả trận địa đồng loạt hô vang "tàu Mỹ cháy rồi!". 

Mọi người mừng rỡ ôm chặt lấy nhau", bà Mùi nhớ lại và kể, sau lần đó, tàu chiến của Mỹ không dám bén mảng đến vùng biển Thái Bình, chỉ hoạt động cầm chừng ngoài khơi từ Thanh Hóa trở vào.

Căn cứ thực tế chiến đấu, chiến công bắn cháy tàu chiến Mỹ ngày 27/5/1972 được tính cho Trung đội pháo mặt đất 85 ly của dân quân xã Đông Minh và pháo thủ số 1 Vũ Thị Mùi trực tiếp khai hỏa. Chỉ huy Tỉnh đội đã xuống trận địa tặng hoa và quà mừng công.

Trong những ngày chiến đấu chung ở vị trí pháo thủ, nữ pháo thủ trẻ đã phải lòng nam pháo thủ hơn 4 tuổi. Nhưng khi trận địa tan khói súng, tình yêu của họ vừa chớm nở đành tạm gác lại để ông Thản nhập ngũ, tăng cường cho chiến trường miền Nam.

Tháng 4/1975, trong chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, chiến sĩ xe tăng Phạm Văn Thản trong đội hình tiến quân thuộc Tiểu đoàn 22, Lữ đoàn tăng thiết giáp 26, Quân khu 7 nhận nhiệm vụ thọc sâu vào Sài Gòn đánh chiếm Đài phát thanh và dinh Độc Lập. 

Trưa ngày 30/4, cùng với xe tăng số hiệu 843 của Trung úy Bùi Quang Thận, xe tăng số hiệu 303 do Phạm Văn Thản cầm lái cùng đội hình đã tiến vào tiếp quản dinh Độc Lập.

"Thấy lá cờ của Bùi Quang Thận cắm tung bay trên nóc sào huyệt cuối cùng của địch, anh em rơi nước mắt. Bao năm đất nước chinh chiến đau thương, chia cắt, nay đã sạch bóng quân thù", ông Thản bồi hồi nhớ lại.

Vượt qua nỗi đau

Sau giải phóng, ông Thản xin xuất ngũ trở về, cùng bà Mùi vun đắp hạnh phúc gia đình, xây dựng quê hương. Tuy nhiên, cuộc sống của họ gặp nhiều khó khăn, sóng gió.

Ông Thản ngày ngày ra bãi biển Đông Minh thu gom rác thải nhựa bán, kiếm thêm thu nhập.

Rời quân ngũ, ông Thản bị phơi nhiễm chất độc da cam. Bà Mùi trải qua 5 lần sinh nở thì mất hai người con. Còn lại ba đứa (hai trai một gái) sinh ra tuy lành lặn nhưng cũng không được tinh khôn như bạn bè cùng trang lứa.

Gắng gượng nuôi các con khôn lớn, vợ chồng ông Thản thêm một lần gánh nỗi đau khi cách đây 2 năm, người con trai cả trong một lần đi làm, do sơ ý đã bị điện giật tử vong. 

"Các con đã chịu thiệt thòi nhiều, ảnh hưởng bởi di chứng chất độc màu da cam. Nghĩ thương lắm nhưng cũng không biết làm sao", bà Mùi chia sẻ.

Nén nỗi đau, vượt qua nghịch cảnh, vợ chồng ông Thản bà Mùi vẫn tích cực lao động sản xuất, chăm sóc các con. 

Vài năm qua, khi tuổi đã cao, ngoài những lúc phụ giúp vợ cắt cỏ cho cá, chăm sóc vườn cây, ngày nào ông Thản cũng ra bãi biển Đông Minh thu gom rác thải nhựa rồi đem bán, kiếm thêm thu nhập.

"Giờ tôi chỉ mong cuộc sống được bình yên thế này, có vất vả nhưng rèn luyện thể lực, nhặt rác để làm sạch bãi biển, cũng kiếm được thêm tuy số tiền không nhiều. Miễn sao cảm thấy vui vẻ, khỏe mạnh, làm được việc có ích", ông Thản tâm sự.