Lãi suất tiết kiệm giảm sâu, nên đổ tiền vào đâu để sinh lời?

Ngân hàng đang "ế vốn"?

Lãi suất tiết kiệm cao nhất hiện nay chưa đến 5%/năm đối với kỳ hạn 12 tháng, còn kỳ hạn trên 12 tháng rất ít nhà băng áp dụng mức 5%/năm, chưa kể yêu cầu nguồn tiền gửi lớn, lên đến hàng chục tỷ đồng. Vì thế, nhiều người có tiền nhàn rỗi đang băn khoăn tìm lời giải bài toán sinh lời cao hơn cho đồng vốn, nhất là khi mặt bằng lãi suất được dự báo sẽ duy trì ở mức thấp, thậm chí tiếp tục đi xuống.

Số liệu của Ngân hàng Nhà nước cho thấy, tăng trưởng dư nợ toàn ngành ngân hàng tính đến hết tháng 2/2024 giảm 0,72%. Mặt bằng lãi suất cho vay và cả lãi suất huy động nhiều khả năng sẽ giảm thêm trong vài tháng tới để kích cầu tín dụng.

Theo PGS.TS Nguyễn Hữu Huân, Trường đại học Kinh tế TP.HCM, trong bối cảnh nhu cầu tín dụng những tháng đầu năm 2024 giảm, bài toán "thừa" tiền trong ngân hàng sẽ khó được giải quyết sớm.

Một chuyên gia phân tích tài chính nhận xét, lạm phát tại Việt Nam vẫn được kiểm soát ở mức thấp, quanh 3%/năm, nhưng mặt bằng lãi suất tiền gửi cũng rất thấp. Đặc biệt, đối với tiền gửi ngắn hạn, lãi suất chỉ còn 2 - 3%/năm, người gửi tiền không có lãi, thậm chí còn không được hưởng lãi suất thực dương. Do đó, khi các kênh đầu tư khác hồi phục, dòng tiền tiết kiệm sẽ chuyển hướng mạnh hơn. Trong đó, chứng khoán và bất động sản dự kiến sẽ dần thu hút dòng tiền nhàn rỗi.

Đồng quan điểm, chuyên gia ngân hàng, TS Nguyễn Trí Hiếu cho rằng từ đầu năm 2023 đến nay, tất cả những kênh đầu tư khác như chứng khoán, bất động sản, ngoại tệ đều rủi ro ở mức nhất định. Duy nhất có kênh tiền gửi vẫn an toàn nên người dân vẫn lựa chọn kể cả lãi suất đang thấp.

"Nhiều ngân hàng tiếp tục giảm lãi suất huy động là do các ngân hàng ở thời điểm này đang bị "ế vốn". Tuy nhiên, bước sang 2024 hoạt động kinh tế khởi sắc, người dân đi vay nhiều hơn nên huy động vốn nhiều nên các ngân hàng phải tăng cả lãi suất huy động và lãi suất cho vay".

Dịch chuyển dòng vốn đầu tư

TS. Nguyễn Trí Hiếu cho rằng sẽ có sự dịch chuyển dòng vốn đầu tư từ ngân hàng sang các kênh khác. Hai kênh đang có cơ hội thu hút dòng vốn nhiều nhất là vàng và chứng khoán. Giá vàng quốc tế và trong nước nhiều khả năng tiếp tục tăng cho đến khi Chính phủ có sửa đổi, bổ sung Nghị định 24 về quản lý thị trường vàng. Do đó, một bộ phận nhà đầu tư có thể sẽ tiếp tục đổ tiền vào kênh này.

Tuy nhiên, TS Nguyễn Trí Hiếu khuyến nghị, nhà đầu tư đang có ý định bỏ tiền vào thị trường vàng nên đợi thêm một thời gian, bởi những tác động từ chính sách của Chính phủ và việc sửa đổi Nghị định 24 có thể làm cho giá vàng ở thị trường nội địa đảo chiều, nếu xóa độc quyền nhãn hiệu vàng miếng SJC, tăng cung cho thị trường và cho phép nhập khẩu vàng. Mặt khác, tình hình chính trị tại Mỹ, cụ thể là cuộc bầu cử Tổng thống năm nay có tác động mạnh đến thị trường vàng. Do vậy, các nhà đầu tư vàng cần thận trọng.

Kênh đầu tư hấp dẫn dòng tiền hơn trong thời gian này là chứng khoán. Gần đây, thị trường chứng khoán hồi phục, nhưng dòng tiền còn yếu, phần lớn do nhà đầu tư có tâm lý thăm dò và nguồn tiền lớn vẫn nằm trong kênh tiết kiệm. Điểm số của thị trường chứng khoán vẫn còn cách xa đỉnh lịch sử nên hứa hẹn sẽ còn nhiều hỗ trợ cho kênh này.

Với kênh đầu tư bất động sản, giới phân tích tài chính dự báo, kênh này sẽ hút dòng tiền trong dài hạn. Hiện tại, đây là kênh duy nhất vẫn trầm lắng, trong khi các kênh đầu tư khác đang đi lên, thậm chí tạo đỉnh. Vấn đề của nửa đầu năm nay dự kiến vẫn là doanh nghiệp bất động sản thiếu vốn, rủi ro thị trường ở mức cao và chưa có nhiều sản phẩm phù hợp với túi tiền của người dân khi còn khó khăn, nhưng có triển vọng hồi phục trong nửa sau của năm 2024.

"Nhưng mục tiêu vẫn là an toàn vốn, bỏ tiền vào phải có lợi nhuận đáng kể và thanh khoản nhanh chóng khi cần thiết. Nên phân bổ vốn, có sự tính toán chứ không nên "bỏ trứng vào một rổ", ông Hiếu khuyên.

Mặc dù vậy, PGS.TS Nguyễn Hữu Huân lưu ý, thị trường bất động sản chưa thể kỳ vọng hồi phục mạnh trong năm nay. Phân khúc cao cấp và đất nền nhiều khả năng vẫn khó khăn. Phân khúc nhà ở chỉ phù hợp với những khách hàng cá nhân có nhu cầu nhà ở thực và đáp ứng được khả năng trả nợ vay mới có thể nghĩ đến việc vay tiền mua nhà.

Với kênh tiền gửi ngân hàng, lãi suất huy động đang tiếp tục giảm, nhưng giới phân tích tài chính dự báo, trong nửa sau năm 2024, khi nền kinh tế hoạt động hiệu quả hơn, nhu cầu vay của các doanh nghiệp sẽ tăng, từ đó các ngân hàng phải nâng lãi suất huy động nhằm huy động vốn để cho vay, song mức tăng lãi suất dự kiến không nhiều.