Từ "anh cả đỏ" đến tập đoàn đa lĩnh vực

Đi lên từ quá khứ hào hùng

Đầu những năm 60 của thế kỷ trước, trong điều kiện đất nước tạm thời bị chia cắt, ngành GTVT được Đảng, Nhà nước, giao phó những nhiệm vụ nặng nề: Hàn gắn vết thương sau chiến tranh, xây dựng hàng loạt các tuyến đường huyết mạch, đảm bảo giao thông cho chiến trường miền Nam. Bộ GTVT đã ký Quyết định 1477 QĐ/TL thành lập Cục Công trình, trực thuộc bộ GTVT. Đây chính là đơn vị tiền thân của Tập đoàn Cienco4 hôm nay.

Buổi đầu thành lập, đội ngũ cán bộ, kỹ sư, công nhân còn mỏng, nhưng Cục Công trình đã góp phần quan trọng vào công cuộc xây dựng các tuyến đuờng bộ, đường sắt, đường thủy ở nhiều địa phương miền Bắc, đặc biệt là các tuyến đường giao thông huyết mạch vùng Khu 4 cũ, từ Thanh Hóa đến Quảng Bình. Cục Công trình được xem là đơn vị hậu phương dự bị trực tiếp cho Đoàn 559, đóng góp sức người, sức của mở tuyến đường Trường Sơn huyền thoại.

Tháng 6/1965, Cục Công trình được chuyển từ Hà Nội vào Nghệ An, đổi tên thành Cục Công trình I với nhiệm vụ chủ yếu là xây dựng và đảm bảo các tuyến giao thông trọng điểm từ Thanh Hóa đến Vĩnh Linh - Quảng Trị, phục vụ trực tiếp cho cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Những năm tháng chiến tranh ác liệt, hàng chục nghìn cán bộ, công nhân, TNXP của Cục Công trình I liên tục có mặt trên khắp các mặt trận giao thông vận tải của tuyến lửa Khu IV, đặc biệt là hai tỉnh Quảng Bình và Quảng Trị, mở những tuyến đường để chi viện sức người, sức của cho chiến trường miền Nam.

Trong đó, công trường "Đường 20-7" là đỉnh cao của cuộc đọ sức quyết liệt đầy hy sinh giữa Cục Công trình I với bom đạn và tội ác điên cuồng của đế quốc Mỹ. Con đường này đã làm nên kỷ lục mở đường xuất sắc của ngành GTVT nói chung và của Cục Công trình I nói riêng: Mỗi ngày một cây số đường, và mỗi cây số đường được mở đã có bốn liệt sỹ - những người con của Cục Công trình I đã anh dũng ngã xuống để cho con đường nối thông ra tiền tuyến.

Ra đời trong hoàn cảnh chiến tranh tàn khốc, phải gánh trên vai những trọng trách mà Đảng, Nhà nước tin cậy giao phó, những năm tháng kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Cục Công trình và sau đó là Cục Công trình I đã hoàn thành sứ mệnh vẻ vang của mình, góp phần cùng cả dân tộc Việt Nam đi đến thắng lợi cuối cùng giải phóng hoàn toàn miền Nam thống nhất đất nước.

Hành trình Bắc tiến…

Năm 1976 Cục Công trình I chuyển sang làm nhiệm vụ khôi phục và xây dựng kinh tế, được đổi tên thành Xí nghiệp Liên hợp công trình I. Cuối năm 1982, đổi tên thành Liên hiệp các xí nghiệp Xây dựng công trình giao thông 4.

Năm 1991, Bộ GTVT quyết định tách lực lượng xây dựng cơ bản trong Liên hiệp để thành lập Tổng công ty Xây dựng công trình miền Trung. Sau nhiều lần đổi tên, tháng 12/1995, Tổng công ty Xây dựng công trình miền Trung chính thức được đổi tên thành Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 4 (Cienco4).

Kể từ đây, Cienco4 có những bước bứt phá mạnh mẽ, tạo nên một thương hiệu lớn trong ngành giao thông vận tải và vươn tầm quốc tế.

Đánh dấu những bước ngoặt lịch sử của Cienco4 trong thời kỳ đổi mới phải kể đến là giai đoạn 2010-2015.

Gần 50 năm gắn bó với Nghệ An, mảnh đất sâu nặng nghĩa tình, đầu năm 2013, Cienco4 chính thức trở về Thủ đô Hà Nội (nơi thành lập Cục Công trình là tiền thân của Tập đoàn Cienco4 ngày nay).

Hướng tới các mục tiêu vươn ra biển lớn, vì sự ổn định, bền vững và phát triển lâu dài, Cienco4 không ngừng tìm hướng đi, đổi mới hoạt động doanh nghiệp.

Thực hiện chủ trương của Chính phủ, Bộ GTVT, Cienco4 là đơn vị đầu tiên trong ngành GTVT hoàn thành việc cổ phần hóa doanh nghiệp từ ngày 2/6/2014 với tên mới là Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 4 - CTCP.

Đây được coi là bước ngoặt lớn trong quá trình phát triển, tạo điều kiện mở rộng thị trường, tiếp cận các dự án quy mô lớn sử dụng vốn vay của ADB, WB, JICA.

Dấu ấn từ cổ phần hóa

Sau cổ phần hóa, việc đổi mới toàn diện công tác quản trị doanh nghiệp, hoàn thiện tổ chức, nâng cao hiệu quả bộ máy, sự đầu tư mạnh mẽ cho công nghệ mới về thi công hầm đường bộ, cầu dây văng, dầm hộp có khẩu độ lớn, cầu vòm ống thép nhồi bê tông, sân bay, cảng nước sâu… cùng sự thúc đẩy liên doanh, liên kết với các đối tác nước ngoài, Cienco4 đã từng bước đạt được những kết quả ấn tượng trong hoạt động sản xuất:

- Chưa đầy một năm sau cổ phần hóa, đầu năm 2015, Cienco4 đã tăng vốn điều lệ từ 600 tỷ đồng lên 720 tỷ đồng

- Ngày 15/6/2016, Cienco4 tiếp tục phát hành thành công 28 triệu cổ phần, nâng vốn điều lệ lên 1.000 tỷ đồng, trở thành một trong những doanh nghiệp có vốn điều lệ lớn nhất trong lĩnh vực xây dựng cơ bản giao thông.

- Ngày 22/04/2017, Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 4 - CTCP chính thức chuyển đổi thành Tập đoàn Cienco4.

- Tháng 3/2022, Tập đoàn Cienco4 đã hoàn thành phát hành hơn 112 triệu cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu theo tỷ lệ 1:1, nâng vốn điều lệ lên hơn 2.200 tỷ đồng, hoàn thành kế hoạch tăng vốn điều lệ lên trên 2.000 tỷ trước thời hạn.

- Tháng 5/2023, Tập đoàn Cienco4 tiếp tục hoàn thành phát hành hơn 112 triệu cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu theo tỷ lệ 2:1. Mới đây, doanh nghiệp này đã phát hành thành công hơn 20 triệu cổ phiếu trả cổ tức cho cổ đông, nâng vốn điều lệ từ 3.370 tỷ đồng lên 3.573 tỷ đồng.

Ứng dụng công nghệ là sống còn

Coi áp dụng công nghệ tiên tiến vào thi công các công trình giao thông là yếu tố sống còn, Cienco4 hiện cũng là đơn vị đi đầu ngành GTVT trong nghiên cứu và ứng dụng các công nghệ mới nhất như: Công nghệ xây dựng cầu dây văng, công nghệ đúc hẫng với khẩu độ lớn 150m; Công nghệ thi công cầu vòm bê tông cốt thép thường, công nghệ dầm hộp bê tông cốt thép dự ứng lực bằng phương pháp đà giáo ván khuôn cố định hoặc di động; Công nghệ thi công cọc khoan nhồi đường kính lên tới 2m với độ sâu đến 100m, cọc ống thép SPSP...

Trong thi công đường bộ và sân bay, Tập đoàn Cienco4 cũng làm chủ những công nghệ tiên tiến như: Công nghệ xử lý nền đất yếu bằng các phương pháp: Cọc cát, bấc thấm; Công nghệ thi công mặt đường bê tông xi măng bằng máy rải chuyên dụng…

Trong thi công hầm là công nghệ thi công hầm qua núi NATM, công nghệ thi công bảo vệ mái dốc bằng phương pháp neo đất và bê tông phun.

Các công nghệ hiện đại khác cũng được đội ngũ kỹ sư Cienco4 nghiên cứu, ứng dụng như: Công nghệ xử lý đất yếu bằng hóa chất Zet Grouting, thi công hố móng sâu Bottom-up với chiều sâu đào lớn nhất lên tới 32m; Công nghệ thi công tường vây Barrette; Công nghệ thi công cảng nước sâu; Công nghệ thi công cọc CDM đường kính lớn...

Nhiều công trình lớn, phức tạp về kỹ thuật, nhờ có thiết bị và công nghệ mới nên đã được thực hiện có hiệu quả, như: công nghệ extradosed thi công cầu dầm cáp hỗn hợp tại cầu An Đông (Ninh Thuận); Công nghệ ván khuôn trượt - MSS lần đầu tiên áp dụng tại Việt Nam tại cầu Thanh Trì (Hà Nội); Thi công trụ cầu cao gần 100m ở cầu Pá Uôn, cầu dây văng Phước Khánh với chiều cao gần 140m so với mặt nước là trụ cầu cao nhất Việt Nam cho đến thời điểm hiện nay; Công nghệ cầu vòm bê tông cốt thép không gian ba chiều có khẩu độ nhịp lớn nhất Việt Nam tại cầu Cổ Cò, thành phố Đà Nẵng.

Khẳng định thương hiệu trên loạt dự án lớn

Với tiềm lực sẵn có, trong bối cảnh hầu hết các Cienco gặp khó và gần như "vắng bóng" sau cổ phần hóa, Cienco4 vẫn tiếp tục giữ vững được thương hiệu trên nhiều công trình lớn của đất nước khi đã được Chính phủ, Bộ GTVT "chọn mặt gửi vàng", chỉ định tham gia thi công hai dự án thành phần thuộc dự án đầu tư xây dựng tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía đông giai đoạn 2021-2025 là: Bùng - Vạn Ninh, Hậu Giang - Cà Mau với tổng giá trị xây lắp đảm nhận gần 4.000 tỷ đồng.

Trước đó, thương hiệu Cienco4 cũng hiện diện trên hàng loạt các dự án giao thông đường bộ trọng điểm trải dài trên cả nước như: Gói thầu XL-02 cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ với giá trị hơn 705 tỷ đồng, gói thầu số 2-XL cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây với giá trị hơn 1.910 tỷ đồng, gói thầu XL04 dự án thành phần đầu tư xây dựng đoạn Nghi Sơn - Diễn Châu thuộc dự án xây dựng một số đoạn đường bộ trên tuyến cao tốc Bắc - Nam phía đông với giá trị của gói thầu hơn 1.139 tỷ đồng và luôn về đích đúng hẹn.

Tại gói thầu đầu tư tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam đoạn Diễn Châu - Bãi Vọt theo hình thức đối tác công - tư với giá trị hơn 9.249 tỷ đồng, Tập đoàn Cienco4 là một trong các nhà đầu tư được lựa chọn cùng liên doanh.

Cùng đó, dấu ấn tại các dự án: Cao tốc Bắc - Nam đoạn Cam Lộ - La Sơn; Đường Vành đai 3 đoạn Mai Dịch - Nam Thăng Long (Hà Nội); Cầu Cửa Hội; Cải tạo cụm nút giao thông phía tây cầu Trần Thị Lý, metro Bến Thành - Suối Tiên; Cao tốc Bến Lức - Long Thành.

Xây dựng vị thế trong thi công đường bộ, Cienco4 cũng đang ngày càng khẳng định uy tín trong thi công xây dựng công trình đặc thù đòi hỏi công nghệ, kỹ thuật cao như các dự án nâng cấp đường cất/hạ cánh sân bay.

Điển hình là dự án cấp bách cải tạo, nâng cấp đường băng sân bay Tân Sơn Nhất, Tập đoàn Cienco4 được chỉ định thực hiện theo hình thức giao thầu trị giá hơn 650 tỷ đồng; Thi công gói thầu trị giá 1.283 tỷ đồng tại Cảng hàng không quốc tế Cam Ranh; Gói thầu thi công xây dựng hệ thống đường lăn và sân đỗ máy bay, cung cấp, lắp đặt hệ thống chiếu sáng sân bay Phú Quốc trị giá 874 tỷ đồng; Dự án mở rộng sân đỗ máy bay - Cảng hàng không quốc tế Cát Bi giai đoạn 1, giá trị gói thầu hơn 300 tỷ đồng; Dự án mở rộng sân đỗ máy bay Cảng hàng không quốc tế Phú Bài với gói thầu trên 240 tỷ đồng... Và mới đây nhất là tham gia thi công dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành.

Sáu thập kỷ "cất cánh", Cienco4 cũng kịp đặt dấu chân trên hàng loạt các công trình hầm chui đô thị lớn, điển hình là hầm chui Lê Văn Lương (thông xe tháng 10/2022), hầm chui thuộc dự án cải tạo cụm nút giao thông phía tây cầu Trần Thị Lý (Đà Nẵng, thông xe tháng 3/2022), hầm chui Thanh Xuân, hầm chui Trung Hòa (Hà Nội, thông xe năm 2016)…

Mới đây nhất, Cienco4 tiếp tục là nhà thầu được "chọn mặt gửi vàng" thi công hầm chui nút giao Kim Đồng - Giải Phóng (Hà Nội) trị giá hơn 560 tỷ đồng và Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành.

Đi đầu hợp tác với đối tác nước ngoài

Mở rộng xu thế hợp tác phát triển, Cienco4 đã ký thỏa thuận hợp tác với một loạt các nhà đầu tư tài chính, xây dựng có tên tuổi như: Vinacapital, Ngân hàng Đầu tư phát triển Việt Nam (BIDV), Tập đoàn Sumitomo Mitsui Nhật Bản, Tập đoàn Hemaraj Thái Lan, Tổ chức WBI (Nhật Bản). Đây là những đối tác sẽ cung cấp dịch vụ tư vấn tài chính doanh nghiệp, giúp tìm kiếm nguồn tài chính cho các dự án và trực tiếp hỗ trợ nguồn vốn đầu tư vào các dự án do Cienco4 làm chủ đầu tư.

Hội nhập để phát triển, nối tiếp thành quả đã đạt được, Cienco4 đang tiếp tục phát triển theo định hướng từng bước trở thành tập đoàn kinh tế mạnh, phát triển bền vững, sản xuất kinh doanh hiệu quả, tăng khả năng cạnh tranh.

Trong chiến lược ấy, xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông được lựa chọn làm chủ đạo, phát triển ngành nghề khác một cách hợp lý như: Bất động sản, du lịch, nghỉ dưỡng, đầu tư tài chính.

Đây được coi là bước đi chiến lược, đúng đắn ban lãnh đạo Tập đoàn đề ra. Các mảng kinh doanh mở rộng được kỳ vọng sẽ giúp Cienco4 được bổ trợ nguồn lực/chủ động được nguồn tài chính và sẵn sàng bổ trợ cho mảng xây lắp để tăng năng lực và uy tín của doanh nghiệp.

Hơn 60 năm xây dựng và trưởng thành, trải qua nhiều giai đoạn phát triển của đất nước từ chiến tranh đến hòa bình, dựng xây kiến thiết nước nhà, mô hình tổ chức, tên gọi cũng nhiều lần thay đổi song tập thể cán bộ, kỹ sư, người lao động Cienco4 vẫn luôn giữ vững bản lĩnh người mở đường làm chủ khoa học công nghệ để gia nhập sân chơi lớn hội nhập và phát triển.

Trên những con đường mới mở thênh thang, theo những dọc dài đất nước đang vươn mình cất cánh, có công sức của những người thợ cầu đường không quản nắng mưa; Có tâm huyết, trí tuệ của những kỹ sư miệt mài nơi nắng gió công trường; Có bản lĩnh và sự quyết đoán của ban lãnh đạo trong từng bước đường phát triển vững mạnh, bền vững của Tập đoàn Cienco4.

Truyền thống hơn nửa thế kỷ tôi luyện trong gian khó được trao truyền, trở thành hành trang, thành ký ức tự hào để tập thể Cienco4 hôm nay không quên quá khứ, tri ân người đi trước, trọng thị đối tác liên danh, xây dựng niềm tin cho thương hiệu của Tập đoàn.