Khuất tất giao đất rừng phòng hộ làm cảng container ở Bà Rịa - Vũng Tàu

Sở Kế hoạch - Đầu tư tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu vừa có văn bản gửi UBND tỉnh liên quan đến các dự án cảng container ì ạch hơn 10 năm qua tại thị xã Phú Mỹ (trước kia là huyện Tân Thành, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu). Trước đó, Báo Giao thông đã có nhiều bài viết phản ánh về dự án này.

Giao đất rừng phòng hộ làm dự án cảng

Đó là dự án Bãi container và dịch vụ cảng của Công ty TNHH Xây dựng Lưu Nguyễn (Công ty Lưu Nguyễn) và dự án Kho bãi tổng hợp, dịch vụ hậu cần cảng và dịch vụ logistics của Công ty TNHH Tài Tiến (Công ty Tài Tiến) tại phường Phước Hòa, thị xã Phú Mỹ.

Từ năm 2010 - 2011, UBND tỉnh đã cấp giấy chứng nhận đầu tư cho hai dự án này. Tiếp đó, các đơn vị liên quan đã thực hiện thu hồi đất, giao đất, cấp giấy chủ quyền, gia hạn sử dụng đất… đối với 2 dự án trên.

Theo báo cáo của Sở Kế hoạch - Đầu tư tỉnh, dự án của Công ty Lưu Nguyễn có diện tích thu hồi đất hơn 31,05ha. Trong đó, diện tích đất rừng phòng hộ hơn 21,91ha. Trong tổng số diện tích đất rừng phòng hộ trên có 10,59ha diện tích có rừng (rừng trồng) và 11,32ha không có rừng (gồm mặt nước, sông suối, ruộng muối…).

Ngày 6/5/2014, Công ty Lưu Nguyễn đã được bàn giao đất thực địa để làm dự án.

Ngày 28/10/2014, Sở Tài nguyên - Môi trường tỉnh cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền với đất trên toàn bộ khu đất cho Công ty Lưu Nguyễn. Mục đích sử dụng đất: Đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp.

Còn dự án của Công ty Tài Tiến có diện tích thu hồi đất 24ha. Trong đó, diện tích đất rừng phòng hộ 18,76ha. Trong 18,76ha đất rừng phòng hộ có 12,46ha là diện tích có rừng (rừng trồng) và 6,3ha không có rừng (gồm mặt nước, sông suối, ruộng muối…).

Công ty Tài Tiến đã được bàn giao đất thực địa ngày 1/8/2013.

Ngày 7/1/2015, Sở Tài nguyên - Môi trường tỉnh cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền với đất trên toàn bộ khu đất cho Công ty Tài Tiến.

Báo cáo của Sở Kế hoạch - Đầu tư tỉnh cũng dẫn lại việc năm 2016, Thanh tra Sở Tài nguyên - Môi trường đã có kết luận những sai phạm tại 2 dự án trên. Đó là việc: Đã quá 2 năm từ khi được giao đất thực địa nhưng hai dự án vẫn chưa đưa đất vào sử dụng. Những vi phạm đó thuộc diện phải thu hồi đất.

Theo tài liệu của phóng viên, năm 2018, UBND tỉnh đã gia hạn sử dụng đất 24 tháng đối với 2 dự án này. Như vậy cho đến nay, thời hạn gia hạn sử dụng đất của hai dự án này đã hết từ lâu nhưng theo ghi nhận, hiện cả hai dự án vẫn đang là những ao đầm nuôi cua, ốc, hàu, rừng đước...

Sai luật và liệu có khuất tất?

Theo báo cáo của Sở Kế hoạch - Đầu tư tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, đối với diện tích có rừng tại thời điểm hiện nay, chủ dự án phải lập thủ tục đề nghị cấp có thẩm quyền quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác theo quy định của pháp luật về lâm nghiệp.

Theo đó, để xác định chuẩn xác diện tích đất có rừng phải lập thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng rừng, chủ dự án phải phối hợp với chủ rừng và cơ quan kiểm lâm khảo sát, đánh giá lại hiện trạng rừng.

Đối với diện tích trước đây có rừng nhưng hiện nay không còn rừng, chủ dự án phải có trách nhiệm nộp tiền trồng rừng thay thế.

Như vậy, theo Sở Kế hoạch - Đầu tư, phần diện tích đất rừng phòng hộ được cấp cho 2 dự án trên chưa được chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Thế nhưng từ năm 2014, 2015, Sở Tài nguyên - Môi trường Bà Rịa - Vũng Tàu đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho 2 doanh nghiệp trên.

Nhìn nhận về việc lấy đất rừng phòng hộ để giao cho doanh nghiệp làm dự án cảng, luật sư Lê Bá Thường (Đoàn Luật sư TP.HCM), nhận định việc chuyển mục đích sử dụng loại đất này phải phù hợp với quy định của Chính phủ và Luật Đất đai.

Điều 58, Luật Đất đai 2013 quy định rõ về điều kiện giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư.

Theo đó, đối với dự án có sử dụng đất rừng phòng hộ phải có văn bản chấp thuận của Thủ tướng Chính phủ đối với trường hợp chuyển mục đích sử dụng từ 20ha trở lên; Nghị quyết của HĐND cấp tỉnh đối với trường hợp chuyển mục đích sử dụng dưới 20ha, để giao đất rừng phòng hộ làm dự án.

Luật sư Thường nhận định, việc Công ty Lưu Nguyễn được giao khoảng 21,91ha và Công ty Tài Tiến 18,76ha đất rừng phòng hộ là chưa phù hợp với với quy định của Luật Đất đai, không đáp ứng đủ điều kiện giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án.

Theo luật sư Thường, đến thời điểm hiện nay, 2 dự án đã hết thời hạn gia hạn chủ trương đầu tư, gia hạn sử dụng đất và vẫn chỉ là đầm nước, rừng đước nhưng UBND tỉnh chưa thu hồi đất là trái với quy định của pháp luật.

Tạm giữ 5 thanh niên trộm nhiều điện thoại trị giá nửa tỷ trong đêm mưa lũ