Làm gì để sống sót khi máy bay rơi?

Tư thế ngồi bào thai giúp tăng khả năng thoát chếtcho hành khách khi máy bay gặp tai nạn

Sau vụ tai nạn thảm khốc của máy bay chở đội bóng Brasil rơi tại Colombia khiến 71 người thiệt mạng nhưng 6 người sống sót thần kỳ, ông Here Graham Braithwaite, Giám đốc Hệ thống giao thông, giáo sư nghiên cứu tai nạn và an toàn thuộc Đại học Cranfield, Anh đưa ra một số ý kiến về việc làm thế nào để có thể sống sót trong những tai nạn máy bay nghiêm trọng như vậy.

90% vụ tai nạn đều có thể thoát chết

GS. Here Graham Braithwaite cho biết, khả năng sống sót phụ thuộc vào thể loại tai nạn: Đó có phải tai nạn có thể sống sót hay không? Bởi thực tế, có những vụ tai nạn có 0% hy vọng. Đó thường là những vụ liên quan tới mất kiểm soát hoặc khi máy bay đang vận hành tốc độ cao. Chẳng hạn, vụ máy bay của Air France rơi xuống Đại Tây Dương năm 2009, là điển hình của tai nạn do mất kiểm soát chuyến bay và không ai có thể sống sót vì máy bay va chạm mạnh khi lao xuống biển. Trong khi đó, vụ tai nạn xảy ra năm 1989 khi chuyến bay số hiệu DC10 của Hàng không United Airlines trục trặc hệ thống thủy lực khiến máy bay mất kiểm soát nhưng do phi công điều khiển máy bay bằng cách sử dụng lực đẩy động cơ đã cứu được 185 trong số 296 hành khách trên máy bay.

Tai nạn xảy ra lúc máy bay đang đi vào khu vực có địa hình hiểm trở cũng dẫn đến khả năng sống sót thấp. Những tai nạn như vậy thường xảy ra khi phi hành đoàn không biết máy bay có vấn đề nên vẫn tiếp tục hành trình ở độ cao, không thông báo cho hành khách để chuẩn bị đối phó khi xảy ra tai nạn. Trong trường hợp này, tỉ lệ người sống sót thường rất thấp và trường hợp sống sót hi hữu chẳng hạn như may mắn mắc phải cành cây nên không rơi xuống đất. Trường hợp này từng xảy ra trong vụ tai nạn máy bay JAL Boeing 747 của Hàng không Japan Air Lines tháng 8/1985, máy bay rơi xuống vùng núi khiến 520 người thiệt mạng nhưng may mắn vẫn có 4 người sống sót.

Tuy vậy, Hội đồng An toàn giao thông châu Âu ước tính, 90% các vụ tai nạn máy bay đều là tai nạn có khả năng sống sót. Tỉ lệ sống sót ngày càng cao nhờ máy bay được cải thiện nhiều về công nghệ, cấu trúc máy bay và đào tạo phi hành đoàn. Hiện nay, máy bay được chế tạo bằng các loại vật liệu chống cháy cao, ghế ngồi có khả năng chịu được lực tác động, lối thoát hiểm được đánh dấu rõ ràng, hệ thống phòng cháy, chữa cháy hiệu quả hơn và không gian ở lối thoát hiểm được thiết kế thuận tiện cho việc sơ tán hành khách.

Lý do khác tác động đến khả năng sống sót là yếu tố bên ngoài. Khu vực sân bay luôn phải thắt chặt các quy định nghiêm ngặt để loại bỏ vật cản và cho phép cơ quan phòng cháy, chữa cháy có thể nhanh chóng hành động, tiếp cận máy bay trong vòng ba phút khi xảy ra tai nạn. Đây là yếu tố quan trọng giúp khả năng sống sót của hành khách tăng cao vì nhiều người không sơ tán kịp thời có thể bị chết ngạt bởi khói.

Kỹ năng sống sót cho hành khách

Tỉ lệ sống sót có thể tăng cao nhờ chính bản thân hành khách. GS. Here Graham Braithwaite cho biết, khi xảy ra tai nạn, việc sử dụng đai an toàn và thắt chặt, khom người ở tư thế bào thai (được công bố năm 1993 sau nghiên cứu của Đại học Nottingham và Công ty Tư vấn Hawtal Whiting Structures) là yếu tố quan trọng giúp bạn sống sót. Những người lắng nghe kỹ thông báo an toàn, chú ý vị trí cửa thoát hiểm gần nhất, chẳng hạn đếm số ghế phía trước hoặc sau mình là những người có cơ hội thoát khỏi máy bay nhanh nhất khi xảy ra sự cố hỏa hoạn, máy bay đầy khói.

Trong vụ máy bay rơi tại Colombia vừa qua, anh Erwin Tumiri, thành viên phi hành đoàn là một trong 6 người may mắn sống sót chính nhờ khom người ngồi theo tư thế bào thai. Kể lại giây phút đối mặt với tử thần, anh Tumiri cho biết: “Toàn bộ hành khách và phi hành đoàn đều đứng bật dậy và bắt đầu hét lên khi máy bay đột ngột hạ độ cao. Tôi sống sót vì đã cuộn mình trong tư thế bào thai theo quy trình an toàn”. Để ngồi theo tư thế bào thai, cần khép chặt hai chân và đầu gối, bàn chân bám chắc sàn máy bay, cúi đầu tựa vào ghế phía trước. Tư thế này giúp tránh chấn thương cổ, hạn chế va đập…

Ngoài ra, ngồi gần cửa thoát hiểm cũng là yếu tố giúp tăng khả năng sống sót. Tuy nhiên, những người ngồi vị trí này phải hành động nhanh chóng để tránh chặn đường các hành khách khác thoát thân.

Theo Boeing, từ năm 2006-2015, 66% các vụ tai nạn chết người xảy ra khi máy bay trên mặt đất (lúc cất, hạ cánh). Do đó, để bảo đảm an toàn, tăng tối đa khả năng sống sót, khi đi máy bay, hành khách nên đi giày, mặc quần áo phù hợp; Dành thời gian lắng nghe kỹ các hướng dẫn của tiếp viên.

Theo quy định hàng không quốc tế, trong trường hợp khẩn nguy, toàn bộ hành khách phải được sơ tán trong vòng 90 giây, trước khi lửa và khói bao trùm máy bay. Các tiếp viên đã được hướng dẫn bài bản về việc sơ tán sẽ hướng dẫn hành khách thực hiện. Chỉ cần hành khách tuân thủ đúng, tỉ lệ an toàn rất cao, theo Bloomberg.

Xem thêm video: 

Chưa xác định nguyên nhân máy bay rơi ở Bà Rịa-Vũng Tàu