Nước Pháp mất “báu vật” 850 tuổi

Lịch sử, nghệ thuật vô giá bị đe dọa

Ngọn lửa dữ dội bùng lên vào khoảng 18h50 ngày 15/4 (tức 23h50 cùng ngày theo giờ Việt Nam) tại Nhà thờ Đức Bà (Notre Dame) ở Thủ đô Paris.

Khoảng 400 lính cứu hỏa Paris đã nỗ lực dập tắt ngọn lửa ngay trong đêm 15/4 cũng như gấp rút giải cứu những tác phẩm nghệ thuật và cổ vật lịch sử vô giá bên trong nhà thờ.

Theo thông báo đăng tải trên trang web Nhà thờ Đức Bà Paris, ngoài phần đỉnh tháp nhà thờ bị đổ sập, mái vòm nổi tiếng với các ô kính màu tuyệt đẹp của nhà thờ cũng như nhiều máng xối bằng đá được chạm khắc tinh xảo đã bị thiêu rụi ngay trong những giờ đầu tiên khi ngọn lửa bùng phát. Khu vực làm lễ bên trong nhà thờ cũng bị hư hại nghiêm trọng.

Qua những bức hình và video của các hãng truyền thông nổi tiếng như Reuters, RT, AP, phần giàn giáo xung quanh mái vòm trung tâm nhà thờ đã bị đổ sập. Nhưng, cũng nhờ công trình nổi tiếng 850 tuổi đang trong quá trình trùng tu nên một số bức tượng bằng đồng tại nhà thờ đã được dời đi trước đó 1 tuần.

Hãng tin Reuters dẫn lời Đức ông Patrick Chauvet, quản đốc của Nhà thờ Đức Bà Paris, cho biết vương miện vàng mà người Công giáo tin rằng đã được Chúa Giêsu đeo trong thời gian bị đóng đinh trên thánh giá là một trong những cổ vật lịch sử được cứu khỏi trận hỏa hoạn. Ngoài ra, chiếc áo choàng của Saint Louis, một vị vua thế kỷ thứ 13 của Pháp, cũng được bảo vệ nguyên vẹn. Lính cứu hỏa cũng kịp thời tháo dỡ những bức tranh cỡ lớn trong nhà thờ trước khi bị khói lửa làm thiêu trụi, Đức ông Chauvet cho biết thêm.

Thị trưởng Paris, bà Anne Hidalgo, thông tin tại hiện trường vụ cháy rằng nhiều tác phẩm nghệ thuật trong nhà thờ đã được đưa ra ngoài và đem đến nơi cất giữ an toàn.

Hiện, văn phòng công tố viên Paris đã chính thức mở cuộc điều tra về nguyên nhân vụ hỏa hoạn, nhưng đã loại trừ các động cơ đốt phá cũng như khả năng liên quan đến hành vi khủng bố.

Truyền thông Pháp dẫn lời người đứng đầu Sở Cứu hỏa Paris cho biết, đám cháy có khả năng liên quan với dự án cải tạo ngọn tháp nhà thờ trị giá 6 triệu euro (tương đương 9,5 triệu USD) được triển khai trước đó.

Nhà thờ sẽ được tái thiết

Được xây dựng vào thế kỷ 12 và 13, Nhà thờ Đức Bà Paris là nơi nổi tiếng nhất trong số các công trình xây dựng mang tính chất tôn giáo, theo kiến ​​trúc Gothic thời Trung cổ và là một trong những tác phẩm kiến ​​trúc được yêu thích nhất trên thế giới.

Tòa thánh đường này cũng từng xuất hiện trong tác phẩm nổi tiếng thế giới “Nhà thờ Đức Bà Paris” của đại văn hào Victor Hugo và được xếp hạng Di sản Thế giới của UNESCO.

Chứng kiến cảnh tượng kinh hoàng ngày 15/4, người dân Paris đã đứng cạnh nhau, cùng cầu nguyện và hát lên những bài thánh ca bên ngoài nhà thờ Saint Julien Les Pauvres, nhằm xoa dịu nỗi đau, sự mất mát do hỏa hoạn gây ra. Đáng chú ý, sự kiện này xảy ra trong khi chỉ chưa đầy một tuần nữa sẽ diễn ra lễ Phục sinh và các lễ kỷ niệm Tuần Thánh.

Hãng tin ABC News Breakfast dẫn lời nhà báo Sam Davies, một trong những nhân chứng có mặt tại cây cầu trước nhà thờ Đức Bà chiều tối ngày 15/4 cho biết, rất nhiều người đã đến địa điểm này và đã cực kỳ sốc khi phải chứng kiến ​​vụ hỏa hoạn chấn động này.

Mô tả đây là “màn trình diễn ánh sáng tồi tệ nhất thế giới”, ông Davies nói rằng: “Vụ hỏa hoạn bất ngờ được xem như một vết sẹo khiến cả Thủ đô Paris biến dạng. Mọi người thực sự sốc, sợ hãi và không thể tin vào những gì họ đang chứng kiến”.

Trong khi đó, Tổng giám mục Paris Michel Aupetit đã kêu gọi tất cả các giám mục tại Paris rung chuông nhà thờ như một cử chỉ đoàn kết dành cho Nhà thờ Đức Bà Paris.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã hủy một bài phát biểu trên truyền hình để tới Nhà thờ Đức Bà Paris sau khi ngọn lửa bùng phát. Nhà lãnh đạo Pháp cũng phải thốt lên rằng: “Đây có lẽ là một phần số phận của nước Pháp”. Ông Macron đồng thời cũng kêu gọi cộng đồng quốc tế góp sức người, sức của để xây dựng lại Nhà thờ Đức Bà.

Không giấu nổi cảm xúc khi có mặt tại hiện trường vụ cháy, ông Macron nói rằng: “Notre Dame là lịch sử, văn học của nước Pháp, một phần trong tâm hồn mỗi chúng ta và là nơi diễn ra tất cả các sự kiện lớn của đất nước”.

Tổng thống Macron cũng thông báo một tin vui là mặt tiền của nhà thờ và 2 tòa tháp chính không bị sập trong vụ cháy và đây là nhờ nỗ lực của hàng trăm nhân viên cứu hỏa với niềm tin có thể hạn chế “điều tồi tệ nhất xảy ra”.

“Chúng ta hãy tự hào, bởi vì người Pháp đã xây dựng, bảo vệ nhà thờ này hơn 800 năm về trước, trong suốt nhiều thế kỷ. Vì vậy, tôi xin tuyên bố một cách nghiêm túc rằng chúng ta sẽ cùng nhau xây dựng lại Notre Dame” - ông Macron nhấn mạnh.

Cả thế giới hướng về “báu vật” nước Pháp

Tỷ phú Pháp Francois-Henri Pinault, Giám đốc điều hành của tập đoàn Kering sở hữu các thương hiệu thời trang nổi tiếng Gucci và Yves Saint Laurent, là người đầu tiên cam kết đóng góp 100 triệu euro cho nỗ lực cần thiết để xây dựng lại Nhà thờ Đức Bà Paris. Theo thông báo của vị tỷ phú giàu thứ 2 nước Pháp và thứ 23 thế giới, toàn bộ số tiền sẽ được trả bởi công ty đầu tư Artemis của gia đình ông.

Vụ hỏa hoạn tàn phá Nhà thờ Đức Bà ở Paris cũng đã thúc đẩy các cuộc gây quỹ tại Mỹ. Hiệp hội Di sản Pháp (FHS, có trụ sở tại New York, Mỹ) và trang gọi vốn cộng đồng Go Fund Me là những đơn vị đầu tiên cung cấp sự hỗ trợ dành cho Nhà thờ Đức Bà Paris, một điểm đến không thể bỏ qua của du khách đến Paris từ khắp nơi trên thế giới.

Theo hãng tin Reuters, FHS, tổ chức phi lợi nhuận của Mỹ chuyên bảo tồn các kho tàng kiến ​​trúc và văn hóa Pháp, đã giới thiệu một trang web ngày 15/4 để quyên tiền cho việc phục hồi nhà thờ.

Còn tại trang web GoFundMe, hơn 50 chiến dịch liên quan đến vụ cháy nhà thờ đã được triển khai trên toàn cầu.

Ông John Coventry, phát ngôn viên của Go Fund Me cho biết: “Trong những giờ tới, chúng tôi sẽ làm việc với các cơ quan chức năng để tìm ra cách tốt nhất đảm bảo rằng các khoản tiền quyên góp sẽ đến nơi mà chúng sẽ phát huy tác dụng tốt nhất”.

Nhà thờ Đức Bà Paris đã từng kêu gọi các nguồn tài trợ quốc tế cho các nỗ lực cải tạo trước đây. Những hoạt động quyên góp này cho thấy, Nhà thờ Đức Bà không chỉ ở trong trái tim của người dân nước Pháp, mà còn chiếm vị trí không nhỏ trong trái tim những người yêu văn hóa, lịch sử, kiến trúc nước Pháp trên thế giới.

Bà Barbara Drake Boehm, người quản lý cao cấp tại chi nhánh New York của Viện Bảo tàng mỹ thuật Metropolitan, run rẩy khi trả lời phỏng vấn ABC News rằng: “Nhà thờ Đức Bà là linh hồn của Paris, nhưng nó không chỉ dành cho người Pháp. Đối với toàn nhân loại, đây là một trong những di tích vĩ đại của nền văn minh thế kỷ 12”.

Nhận xét về vấn đề phục hồi di sản thế giới, GS. Lisa Bitel, chuyên nghiên cứu về tôn giáo và lịch sử của Đại học Nam California cho rằng: “Thách thức hiện tại sẽ là liệu những người quyên góp tiền có đồng ý với những người đảm nhiệm việc phục hồi về cách xây dựng nhà thờ hay không”.

“Bởi đây là một di tích quốc gia của Pháp và người dân nước này sẽ không tiếc tiền để xây dựng lại. Do đó, người Mỹ sẽ không có nhiều tiếng nói trong cách thực hiện”, ông Bitel lý giải.

Tỷ phú Pháp góp hơn triệu USD xây dựng lại Nhà thờ Đức Bà Paris