Ông Võ Kim Cự: Chưa nghe ai quy trách nhiệm vụ Formosa cho tôi

ĐBQH Võ Kim Cự trao đổi với báo giới bên hành lang Quốc hội sáng 25/7

Sáng nay (25/7), rất nhiều PV báo chí vây quanh ĐBQH Võ Kim Cự - nguyên Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh bên hành lang Quốc hội để nghe ông chia sẻ thông tin về những vấn đề liên quan đến Formosa trong thời gian vừa qua.

Trả lời câu hỏi của Báo Giao thông về việc quá trình cấp phép đầu tư thông thường phải qua nhiều bước, nhiều cơ quan, vậy tại sao với dự án lớn như Formosa mà chỉ trong vài tháng đã hoàn thành xong việc cấp phép. Liệu có sự ưu ái đặc biệt nào cho Formosa? Ông Võ Kim Cự khẳng định không thể có sự ưu ái đặc biệt nào, phải làm đúng luật, đúng trình tự, đúng bước theo quy định của pháp luật chứ không bỏ qua bất cứ giai đoạn nào.

Ông Võ Kim Cự trả lời trên VTV:

Không bộ nào từ chối Formosa

Vừa là nguyên lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh, vừa là ĐBQH, cá nhân ông suy nghĩ thế nào khi sự việc Formosa xảy ra?

Sự việc xảy ra rất đáng tiếc, tôi rất trăn trở khi sự việc xảy ra. Nó cũng là việc quá đột ngột, ngoài ý muốn, để lại những hậu quả lớn cho bà con nhân dân như: đời sống khó khăn, tâm tư, tình cảm bị ảnh hưởng.

Chúng tôi mong muốn đưa tập đoàn lớn như Formosa vào làm nghiêm túc như cam kết, sẽ thay đổi được một vùng khó khăn, dân nghèo khổ, chúng tôi mong có một nguồn lực lớn cho dân có việc làm để thoát nghèo, phải có một cú hích, có công nghiệp làm nền tảng, chấm dứt cảnh sản xuất manh mún. Chúng tôi nghĩ nó sẽ diễn ra theo chiều hướng tích cực, không ngờ xảy ra những cái đáng tiếc như thế.

Thời gian đó, tôi cũng có trách nhiệm liên đới trong quá trình làm, nên tôi trăn trở và tôi nghĩ kể cả những người không phải trong cuộc cũng trăn trở vì đó là đồng bào của mình. Động cơ của chúng ta là tích cực, chỉ có điều Formosa đã vi phạm cam kết.

Còn việc cấp giấy chứng nhận đầu tư là đúng theo trình tự, đúng theo Luật Đất đai, Luật Đầu tư và Nghị định 108 của Chính phủ.

Ông nói đúng quy trình nhưng khi thanh tra vào lại phát hiện 53 sai phạm của Formosa?

53 sai phạm đó là vi phạm về công nghệ môi trường chứ không phải sai phạm trong cấp phép đầu tư.

Trình tự cấp giấy chứng nhận đầu tư theo đúng các quy định của Luật, trong đó có tiêu chí quy định ưu đãi về ngành chúng ta đang khuyến khích đầu tư như thép, cảng biển… Đặc biệt, có 1 tiêu chí khiến Formosa được chọn là trong khi có dự án có 5.000 lao động thì dự án này có tới hàng vạn người lao động, nó lại nằm trong vùng kinh tế đặc biệt khó khăn, giải quyết được nhu cầu lớn về việc làm.

Việc cấp phép chứng nhận đầu tư là đúng trình tự. Trước khi nhà đầu tư yêu cầu xin đăng ký đầu tư đã có văn bản 323 của Thủ tướng CP đồng ý chủ trương, giao cho Hà Tĩnh chỉ đạo khu kinh tế phối hợp với các Bộ ngành hướng dẫn, kiểm tra và thẩm định hồ sơ. Sau khi có ý kiến của tất cả các bộ ngành (hiện còn lưu giữ), sau đó Hội đồng thẩm định báo cáo lại với Thủ tướng, Thủ tướng có văn bản 869 đồng ý cấp giấy chứng nhận đầu tư cho đơn vị này. Theo nghị định 108, Chính phủ uỷ quyền hoàn toàn cho địa phương hết, nơi nào có khu kinh tế thì khu kinh tế cấp, nơi nào không có khu kinh tế thì tỉnh cấp.

Tỉnh đã báo cáo lại hết sức nghiêm túc, còn việc họ vi phạm thì đó là vấn đề môi trường. Về mặt quản lý NN, cơ quan chức năng cấp giấy chứng nhận đầu tư là đúng nhưng thực thi của Formosa là vi phạm. Vi phạm này chúng ta đã và đang xử, chúng tôi đang kiến nghị xử lý nghiêm, kiểm soát chặt chẽ, yêu cầu thay đổi công nghệ, thiết bị, nếu không ta kiến nghị dừng, thu giấy chứng nhận đầu tư, phạt yêu cầu bồi thường lại toàn bộ môi trường cho chúng ta. Điều đó thuộc hoàn toàn thẩm quyền của chúng ta.

Có ý kiến cho rằng sai phạm xảy ra do thiếu thanh tra, kiểm tra, giám sát của chính quyền địa phương?

Tôi có nhận được thông tin từ Sở TN&MT, họ đã kiểm tra vài lần và báo cáo với Tổng cục Môi trường cùng cơ quan cấp phép, thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường. Tôi có hỏi lại anh em và anh em nói đã qua vài lần kiểm tra nhưng chưa phát hiện được. Sau đó có ý kiến nói có vấn đề về kỹ thuật. Nhưng chắc chắn địa phương có trách nhiệm ở đây. Vấn đề ở đây do kỹ thuật chứ không phải do con người.

Rất đông báo chí vây quanh ông Võ Kim Cự trong giờ giải lao bên hành lang Quốc hội

Trước Formosa có 1 nhà đầu tư Ấn Độ vào nhưng không được chọn?

Thực ra có đến 2 nhà đầu tư nhưng phải cân nhắc rất kỹ lưỡng, phải chấm điểm những nhà đầu tư nào cao điểm hơn, về kinh tế, về quy mô và liên quan đến mỏ khoáng sản thì chúng ta chọn.

Formosa có "tiền án" đi đến đâu gây ô nhiễm môi trường đến đó? Khi cấp phép chúng ta có tính đến việc này?

Văn bản chúng tôi lưu giữ, tất cả các Bộ, không Bộ nào không đồng ý chọn Formosa cả, cũng không Bộ nào nói việc Formosa gây vấn đề này khác ở các nước, hoàn toàn không có, hồ sơ đến nay vẫn còn nguyên.

Không có ưu ái đặc biệt cho Formosa

Quá trình cấp phép phải qua nhiều bước, nhiều cơ quan, vậy tại sao với dự án lớn như Formosa mà chỉ trong vài tháng đã hoàn thành xong việc cấp phép. Liệu có sự ưu ái đặc biệt nào cho Formosa?

Không thể có sự ưu ái đặc biệt nào, phải làm đúng luật, đúng trình tự, đúng bước đi theo quy định của pháp luật chứ không bỏ qua bất cứ giai đoạn nào: đúng Nghị định 108, đúng Luật đầu tư, đúng theo quy định của Chính phủ. Có ý kiến lại bảo kéo dài quá cũng có vấn đề, chúng ta đang cải cách mạnh mẽ nền hành chính. Về Formosa, chúng ta không rút ngắn thời gian, không bỏ qua giai đoạn, các trình tự vẫn đủ, ý kiến của các Bộ, ngành liên quan đầy đủ.

Sau khi có đầy đủ ý kiến theo quy định của Luật thì Thủ tướng mới có ý kiến đồng ý.

6 tháng mà hoàn thành việc cấp phép cho 1 dự án lớn như Formosa có quá nhanh và vội vàng, thưa ông?

Không, nhanh hay không còn phụ thuộc vào chất lượng của hội đồng thẩm định, có khi người ta làm việc tăng thời gian, tăng năng suất, có phương pháp làm việc tốt hơn nên đảm bảo điều kiện.

Hiện nay lại phát hiện ra hàng loạt sai phạm của Formosa khi chôn lấp chất thải trên địa bàn của tỉnh Hà Tĩnh nhưng phát hiện cũng không phải do cơ quan nhà nước. Có phải cơ quan nhà nước ở địa phương chưa làm tròn trách nhiệm?

Trước hết có phần của Formosa vì quy định là có phần xử lý thải riêng, còn có thêm vài yếu tố như tự ý thu gom, tự ý chôn lấp trong trang trại, phải xử lý nghiêm. Về phía chúng ta cũng cần phải xử lý nghiêm vì cũng có phần trách nhiệm của ngay chính quyền cấp xã, cấp huyện, cả cấp tỉnh. Nghe thông tin ấy tôi thấy rất bức xúc. Đổ mấy trăm tấn chất thải là không thể chấp nhận được, tôi đề nghị tiếp tục rà soát xem còn ở đâu không, nếu vi phạm tiếp thì không dừng lại ở xử lý hậu quả mà phải xử lý nặng hơn. Để đảm bảo phát triển bền vững chứ không thể phát triển kinh tế bằng mọi giá.

Vừa qua dư luận quy trách nhiệm cho ông và có ý kiến đề nghị ông không thể giữ cương vị ĐBQH. Ông nghĩ sao?

Tôi không nghĩ thế, cũng chưa nghe ai nói thế.

Chủ tịch Quốc hội: "Không đánh trống bỏ dùi"