Sách art-book thăng hoa

Cuốn sách art-book độc đáo của nhóm nghệ sĩ Sài Gòn artbook

Đa dạng hình thức thể hiện

Sách art-book vốn đã không còn là khái niệm xa lạ với độc giả Việt Nam. Từ những cuốn sách đầu tiên như: Tuyệt đỉnh sinh vật, Những kẻ mộng mơ, Những nàng công chúa bí ẩn…, sách art-book đang ngày càng phát triển với những mẫu mã, nội dung đa dạng. Gần đây, ấn phẩm kỷ niệm 60 năm của NXB Kim Đồng mang tên Lĩnh Nam chích quái ngay khi vừa ra mắt đã “gây sốt” khi được đầu tư tỉ mỉ, công phu và trình bày ấn tượng và được thể hiện bằng hình thức art-book. Ấn phẩm được những người trong nghề đánh giá cao với hơn 200 bức tranh minh họa do họa sĩ Tạ Huy Long vẽ trong suốt hơn nửa năm. Các bức tranh được chau chuốt bằng vẽ tay thủ công, đồ họa mạch lạc và mang phong cách giống tranh khắc gỗ kiệm màu tạo cảm giác mộc mạc, quen thuộc, tác động mạnh tới thị giác người xem.

Trong khi đó, cuốn Hành trình đầu tiên của hai họa sĩ trẻ Phùng Nguyên Quang và Huỳnh Kim Liên phát hành tại Việt Nam mới đây cũng nhận được những lời khen về phong cách trình bày ấn tượng với những bức tranh đặc tả sống động. Hai họa sĩ trẻ thực hiện cầu kỳ khi phải vẽ trên giấy A4, rồi phóng to lên cỡ A3, sau đó đồ nét lại từng nét một. Đặc biệt, Hành trình đầu tiên từng vượt qua hàng trăm bài dự thi từ khắp châu Á để đoạt giải nhất cuộc thi Scholastic Picture Book Award tại Singapore năm 2015.

Nhóm nghệ sĩ Sài Gòn Art-book cũng vừa “trình làng” hai ấn phẩm đặc biệt số 6 và 7. Hai đầu sách là tâm huyết của 10 nghệ sĩ được thực hiện trong suốt 2 năm. Sách được thiết kế tỉ mỉ và in ấn cầu kì, chứa đựng nhiều điều bất ngờ bởi phong cách độc đáo từ chất liệu tới cách thức thể hiện. Đại diện của Sài Gòn Art-book tiết lộ, mỗi đầu sách có 15 chất liệu giấy khác nhau từ giấy gương, giấy trong suốt, giấy lụa... Có những tác phẩm độc đáo như của nghệ sĩ Quỳnh Lâm, sử dụng những chất liệu hữu cơ như nấm, quả đào… đang phân hủy để làm nên những trang sách đặc biệt về kết cấu, màu sắc. Một số trang làm theo dạng pop-up (hình ảnh 3D) cầu kỳ, tăng thêm độ hấp dẫn.

Trước đó, đầu năm 2017, cuốn pop-up Sài Gòn Phố của một nhóm bạn trẻ được ra mắt cũng gây chú ý với cách thiết kế ấn tượng, có đầy đủ những địa điểm du lịch nổi tiếng của TP HCM như: Hồ Con Rùa, nhà thờ Đức Bà, nhà thờ Tân Định, Bưu điện Thành phố…

Vẫn cần thời gian phát triển

Tuy nhiên, cho đến nay, art-book vẫn được coi là dòng sách cho những người nhiều tiền, bởi giá thành trung bình mỗi cuốn lên đến 300-700 nghìn đồng. Theo giới làm sách, sở dĩ giá thành sách cao là do các NXB phải đầu tư mạnh về công nghệ in ấn, chất lượng giấy… vì art-book thường tập trung chủ yếu vào phần nhìn. Bên cạnh đó, việc tìm và có được một tác phẩm artbook thực sự hay cũng rất khó.

Cũng vì vậy, hiện nay có khá ít NXB, công ty sách dám đầu tư vào lĩnh vực này. Một đại diện NXB Trẻ thổ lộ, đơn vị này thấy mình chưa có thế mạnh để làm art-book. Trong khi đó, bà Lệ Thu, Phó giám đốc Đinh Tị Books tiết lộ, năm 2018, Đinh Tị cũng dự tính làm art-book cho trẻ em. “Tuy nhiên, đầu ra của dòng sách này thế nào tôi cũng chưa dám nói trước”, bà Thu ngần ngại.

Bởi thế, dù được bán với giá khá cao (350.000 đồng/cuốn) nhưng việc Lĩnh Nam chích quái ngay khi ra mắt đã “cháy hàng” được coi là một tín hiệu tích cực cho dòng sách art-book. Nhóm họa sĩ của Sài Gòn Art-book cũng vui mừng thông tin, khả năng tiêu thụ sách của nhóm thời gian qua đã khá hơn nhiều dù còn chậm. Thông thường, mỗi ấn phẩm của nhóm chỉ in từ 100-500 cuốn vì không có chi phí. Thời gian để bán sách cũng kéo dài 1-2 năm.

Theo anh Đặng Thành Long, người sáng lập Sài Gòn Art-book, nhóm của anh làm sách vẫn bị lỗ vốn. Bởi hiện nay, mọi người chủ yếu chi tiền vào quần áo, ăn uống, du lịch, ca nhạc giải trí… là chính. Do đó, sách phải cạnh tranh với nhiều hình thức giải trí khác. Anh Long nhìn nhận, đây vừa là thách thức, cũng là cơ hội để các nhà đầu tư, người làm sách thể hiện khả năng của mình trong việc thu hút sự chú ý của mọi người. Những thể loại khác sẽ dễ gây chú ý, nhưng với sách thì cần thời gian, phải sờ, đọc mới có thể thích được.

Anh Long tiết lộ, riêng nhóm Sài Gòn Art-book đã đặt tiêu chí riêng cho dòng art-book của mình. Nhóm chỉ làm việc với nghệ sĩ Việt, những sản phẩm sẽ không quá thị trường, không chỉ đẹp mà phải có công sức đầu tư, nghiên cứu, mỗi tác phẩm đều mang những ý nghĩa riêng và làm hoàn toàn nghệ thuật chứ không chỉ trang trí, để mỗi cuốn sách của nhóm làm ra sẽ giống như một triển lãm. Điều này giúp định hướng độc giả lâu dài.

“Khó khăn nhưng vẫn phải làm đường dài để nuôi nghệ sĩ làm sách và nuôi khán giả. Người làm sách phải giúp khán giả định hướng, trau dồi nghệ thuật, để khán giả thấy mình được đáp ứng nhu cầu về nghệ thuật. Từ đó, họ sẽ thấy mình có bổn phận phải “nuôi” dòng sách này”, anh chia sẻ.

Ra mắt sách kỷ niệm 114 năm ngày sinh cố họa sĩ Phạm Hậu