Sau phán quyết, Trung Quốc đổ lỗi cho "chính sách xoay trục" của Mỹ

Tuyên bố của Toà trọng tài nêu rõ, các tàu thuyền Trung Quốc đã gây ra rủi ro nghiêm trọng khi va chạm với tàu thuyền của Philippines tại bãi cạn Scabourough.

Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ Cui Tiankai khẳng định, Bắc Kinh vẫn duy trì các cam kết về đàm phán với các bên tranh chấp trên Biển Đông.

Song, về phán quyết do Toà trọng tài thường trực (PCA) công bố ngày 12/7 bất lợi cho Trung Quốc, trong đó nói nước này đã vi phạm quyền chủ quyền của Philippines trên Biển Đông, Đại sứ Trung Quốc đổ lỗi cho chính sách “xoay trục” của Mỹ về phía Châu Á trong nhiều năm trở lại đây làm gia tăng căng thẳng trong khu vực. Ông Cui cho biết, Toà trọng tài được mở ra để xét xử vụ kiện này “sẽ vô hình chung mở cửa cho những hành vi lạm dụng toà trọng tài”.

“Nó chắc chắn sẽ làm xói mòn và suy yếu động lực đàm phán và tham vấn của các nước trong giải quyết các tranh chấp. Tiếp đó sẽ làm gia tăng căng thẳng và thậm chí là xung đột” – nhà ngoại giao Trung Quốc nói.

Trung Quốc đã tẩy chay các phiên điều trần của toà trọng tài và sỗ sàng coi đây là “trò hề”. Nhưng các chuyên gia luật và chuyên gia chính sách Châu Á nhận định, Trung Quốc có nguy cơ vi phạm luật pháp quốc tế nếu tiếp tục lờ đi phán quyết và “võ miệng” bằng giọng khiêu khích.

Mỹ - nước mà Trung Quốc cáo buộc “đổ dầu vào lửa” trên Biển Đông và quân sự hoá khu vực qua các cuộc tập trận và tuần tra – khẳng định phán quyết trên là cuối cùng và cần phải được các bên liên quan tuân thủ. Người phát ngôn Nhà Trắng Josh Earnest nói: “Chúng tôi kêu gọi các bên không sử dụng phán quyết này như cơ hội nhằm leo thang hoặc thực hiện hành động khiêu khích”.

Trước đó, ngày 12/7, Toà trọng tài Thường trực ra phán quyết dài 497 trang về vụ Philippines kiện Trung Quốc trên Biển Đông trong đó nội dung phán quyết có lợi cho Philippines. Tòa Trọng tài tuyên bố, không có cơ sở pháp lý đối với yêu sách “đường lưỡi bò”(hay đường 9 đoạn) của Trung Quốc. Các tuyên bố của Trung Quốc đối với quyền lịch sử về "đường chín đoạn" ngược lại với Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển.

Tuyên bố của Tòa nêu rõ, các tàu thuyền Trung Quốc đã gây ra rủi ro nghiêm trọng khi va chạm với tàu thuyền của Philippines tại bãi cạn Scabourough. Trung Quốc gây ra sự tổn hại vĩnh viễn và không thể đền bù đối với hệ sinh thái của các đá san hô tại Trường Sa. Trung Quốc đã vi phạm các quyền chủ quyền của Philippines qua việc khai thác các nguồn tài nguyên gần Bãi cỏ rong (Reed Bank). Tòa Trọng tài cũng tuyên bố, các hoạt động của Trung Quốc đã làm trầm trọng thêm tình hình trong quá trình giải quyết tranh chấp với Philippines.  Philippines gọi đây là quyết định “mang tính bước ngoặt”.

Philippines thắng Trung Quốc trong vụ kiện Biển Đông