Tân Tổng thống Philippines lộ rõ thái độ "bỏ Mỹ, thân Trung"

Tân Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte tuyên bố sẽ không dựa vào Mỹ - đồng minh an ninh lâu năm trong vấn đề Biển Đông

Ngày 31/5, Tân Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte tuyên bố quan điểm ủng hộ đàm phán đa phương (bao gồm Mỹ, Nhật, Australia và các nước có tranh chấp) để giải quyết các vấn đề căng thẳng trên Biển Đông. Ông cũng kêu gọi Trung Quốc - nước đang tuyên bố chủ quyền, bao phủ 90% Biển Đông - hãy tôn trọng Vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý tính từ bờ biển của Philippines theo luật pháp quốc tế đã quy định.

"Donald Trump của Philippines" cho biết thêm: "Chúng tôi có nhiều thỏa thuận với phương Tây nhưng tôi muốn mọi người hiểu, chúng tôi sẽ hoạt động một cách độc lập... Philippines sẽ không dựa vào Mỹ. Chúng tôi đã vạch ra ranh giới - không gì ngoài lợi ích của Philippines".

Nên đọc

"Sốc" nặng trên Biển Đông, Malaysia "đấu" với Trung Quốc

Bên cạnh đó, ông Duterte không tiếc lời ca ngợi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình là "Chủ tịch vĩ đại" - dấu hiệu khác cho thấy Philippines muốn "làm lành" với Trung Quốc. Trước đó, một trong 3 đại sứ đầu tiên ông Rodrigo Duterte dự kiến gặp sau khi nhậm chức là Đại sứ Trung Quốc tại Manila.

Tại cuộc họp báo ở TP. Davao, khi được hỏi, ông có muốn xây dựng mối quan hệ thân thiết hơn với Trung Quốc, tân Tổng thống cho biết: “Những mối quan hệ tốt đẹp sẽ không bao giờ nguội lạnh. Tôi muốn làm bạn với tất cả mọi người”.

Vị Tổng thống mới đắc cử cũng xác nhận sẽ tổ chức các cuộc đàm phán trực tiếp giữa Trung Quốc - Philippines để giải quyết tranh chấp lãnh thổ nếu các cuộc đàm phán khác không thành. Quan điểm này hoàn toàn khác so với Tổng thống sắp miễn nhiệm Benigno Aquino. Trong 6 năm dưới thời ông Benigno Aquino, mối quan hệ Trung Quốc và Philippines lạnh nhạt vì xung đột xung quanh vấn đề Biển Đông. Mặt khác, ông Aquino luôn đề cao mối quan hệ đồng minh cũng như hợp tác quân sự với Mỹ.

Hiện nay, Trung Quốc đã tuyên bố chủ quyền gần như toàn bộ khu vực Biển Đông bao trùm cả những khu vực mà Philippines, Việt Nam và một số nước Đông Nam Á khác cùng tuyên bố chủ quyền. Để tăng cường cho những tuyên bố này, nhiều năm gần đây, Trung Quốc gia tăng bồi đắp, cải tạo trái phép đảo nhân tạo và xây dựng các đường băng quân sự tại đây. 

Năm 2012, Trung Quốc tiếp tục chiếm quyền kiểm soát bãi cạn Scarborough – khu vực đánh bắt cá trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines. Chính quyền Tổng thống Aquino phản ứng bằng cách ký một thoả thuận với Mỹ đồng thời đệ đơn kiện Trung Quốc lên Toà trọng tài Liên Hợp Quốc.

Philippines cũng đưa vấn đề này ra các sự kiện đa phương quốc tế như các Hội nghị Thượng Đỉnh của Hiệp hội ASEAN. Trung Quốc nhiều lần phản ứng tức giận với chiến lược trên, yêu cầu Philippines đàm phán trực tiếp nhưng khăng khẳng không từ bỏ tuyên bố chủ quyền. Về phía Philippines, ông Aquino bác bỏ đề nghị đàm phán trực tiếp với quan điểm, nếu Trung Quốc khăng khẳng không có gì để đàm phán thì chẳng có gì phải nói.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu về Biển Đông tại G7