Tạo thuận lợi phải đi đôi chống gian lận thương mại

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại hội nghị

Vẫn sợ… mất quyền lợi

Sáng 24/7, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì Hội nghị trực tuyến toàn quốc về “Thúc đẩy Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN và tạo thuận lợi thương mại”.

Phát biểu khai mạc, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ - Trưởng ban Chỉ đạo Ủy ban Chỉ đạo Quốc gia về cơ chế một cửa quốc gia, cơ chế một cửa ASEAN đánh giá các bộ, ngành đã có nhiều nỗ lực. Tính trung bình, chi phí thông quan cho 1 lô hàng giảm 19 USD. Tới cuối năm 2017, tiết kiệm được 205 triệu USD cho 10,81 triệu tờ khai; giảm hơn 15 triệu giờ lưu kho hàng xuất khẩu và 33 triệu giờ đối với hàng nhập khẩu. Tuy nhiên, số lượng hàng hóa phải kiểm tra vẫn chiếm tỷ trọng lớn; hiệu lực kiểm tra chuyên ngành thấp, tỷ lệ phát hiện sai phạm thấp (tính tới cuối năm 2017 là dưới 1%); số lượng văn bản quy phạm pháp luật phải sửa đổi, bổ sung còn tồn lại tương đối nhiều; việc chồng chéo, trùng lặp giữa các bộ, ngành vẫn phổ biến.

Đánh giá về công tác triển khai cơ chế một cửa quốc gia, một cửa ASEAN, TS. Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện Quản lý Kinh tế T.Ư (CIEM) cho rằng, đến nay công tác chưa đạt được mục tiêu, còn khoảng cách xa so với thế giới mà không thu hẹp được. Tuy nhiên, ông Cung cũng ghi nhận thực tế có một số cải cách, giải pháp được đánh giá cao. “Có những cải cách trong hoạt động kiểm tra chuyên ngành, thủ tục được cắt giảm mà cộng đồng DN mừng rơi nước mắt. Bởi, bao nhiêu năm qua, các thủ tục này đã gây cản trở, khó khăn cho hoạt động kinh doanh của DN”, ông Cung chia sẻ.

Theo ông Cung, sau hơn 3 năm chỉ giảm được 4.000 mặt hàng thuộc diện kiểm tra chuyên ngành là con số chưa nhiều, đồng thời đề cập thực trạng hiện nay một mặt hàng phải chịu sự quản lý của cùng lúc 2-3 bộ, ngành, thậm chí trong một bộ, có từ 2-3 cục cùng quản lý, kiểm tra một mặt hàng. Đối với cơ chế một cửa quốc gia, ông Cung cho rằng, chỉ mới kết nối những thủ tục ít người sử dụng, những thủ tục nhiều người sử dụng thì không kết nối. “Kết nối những thủ tục ít người sử dụng thì quyền lợi bị giảm đi ít, còn những thủ tục nhiều người dùng thì dường như chúng ta chưa kết nối vì sợ quyền lợi bị giảm đi nhiều”, ông Cung nói.

Không thể thiếu chế tài xử lý

Lắng nghe thêm nhiều ý kiến tham luận tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị Bộ Tài chính khẩn trương hoàn thiện, trình Nghị định và Kế hoạch hành động của Chính phủ thúc đẩy cơ chế một cửa quốc gia, một cửa ASEAN, tạo thuận lợi thương mại để sớm ban hành. Trong đó, phải đề xuất cải cách mang tính đột phá sâu rộng hơn, hiệu quả hơn, thiết thực hơn, đặc biệt công tác quản lý chuyên ngành đối với hàng hóa xuất nhập khẩu để tháo gỡ các tồn tại, bất cập.

Thủ tướng cũng nhấn mạnh “vế thứ 2” của vấn đề, là bên cạnh tạo thuận lợi thương mại, cần phải kiểm soát, chống gian lận thương mại, buôn lậu, bảo vệ sức khỏe người dân, kể cả hàng xuất và hàng nhập. Do đó, không thể thiếu chế tài xử lý nghiêm tổ chức, cá nhân vi phạm về an toàn thực phẩm, gian lận thương mại.

Thủ tướng cũng yêu cầu các Bộ, ngành không được dựa vào kiểm tra chuyên ngành để gây chậm trễ trong lưu thông hàng hóa. Phấn đấu giảm tỉ lệ các lô hàng phải kiểm tra chuyên ngành xuống dưới 15%. Đồng thời, phải rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa 50% danh mục hàng hóa, sản phẩm và thủ tục kiểm tra chuyên ngành. Đặc biệt, không ôm giữ ở bộ, ngành mình những điều kiện không cần thiết, để giải phóng sức sản xuất. 

“Mở toang cửa” cho doanh nghiệp nhờ Cơ chế một cửa quốc gia