Xăng “cõng” thuế môi trường, DN vận tải lo phá sản

Chi phí vận chuyển bắt buộc phải tăng theo giá xăng dầu nếu doanh nghiệp không muốn bù lỗ - Ảnh: Khánh Linh

Buộc phải tăng giá vé để bù chi phí

Bộ Tài chính vừa công bố Dự thảo sửa đổi, bổ sung Luật Thuế bảo vệ môi trường để lấy ý kiến. Theo đó, mức thuế bảo vệ môi trường đối với các mặt hàng xăng dầu được kiến nghị tăng gấp đôi, thậm chí gấp ba so với hiện nay. Cụ thể, thuế bảo vệ môi trường đối với xăng được nâng từ mức trần hiện hành 4.000 đồng/lít lên 8.000 đồng/lít; nhiên liệu bay tăng lên mức 6.000 đồng; các loại dầu diesel, ma zút, dầu nhờn kịch khung là 4.000 đồng/lít. Thuế bảo vệ môi trường với xăng E5, E10 cũng được đề xuất kịch trần lần lượt là 7.200 đồng/lít và 6.800 đồng/lít.

Thông tin trên ngay lập tác động mạnh tới cộng đồng doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp lĩnh vực vận tải. Ông Đặng Đình Thoại, Phó giám đốc Công ty CP Xe khách Thanh Long (Hải Phòng) cho biết, việc tăng thuế đột ngột và quá cao như vậy bắt buộc chi phí liên quan sẽ tăng lên gây lỗ cho doanh nghiệp. Doanh nghiệp không còn cách nào khác là buộc phải tăng giá vé để bù lỗ. Nếu không chỉ cầm cự được trong thời gian ngắn doanh nghiệp sẽ vỡ nợ.

“Tuy nhiên, việc cạnh tranh trong lĩnh vực vận tải đang rất khốc liệt, nếu tăng giá vé quá cao, khách không lựa chọn doanh nghiệp cũng phá sản. Để trụ được trên thị trường, với mức giá xăng dầu như hiện nay, doanh nghiệp vận tải đang phải giảm lãi tối đa. Khi thuế tăng, doanh nghiệp phải tiếp tục giảm lãi nữa nên rất khó khăn”, ông Thoại nói.

Cùng quan điểm, lãnh đạo Công ty CP Vận tải Sao Việt cho rằng, hiện xăng dầu chiếm 35-40% trong tỷ lệ giá cước, nếu tăng như Bộ Tài chính đưa ra, chi phí xăng dầu sẽ tăng thêm khoảng 10%, thậm chí 20% nữa. Khi đó, giá thành vận tải sẽ cao hơn rất nhiều. Không chỉ doanh nghiệp vận tải mà việc tăng thuế sẽ làm tăng chỉ số giá tiêu dùng, ảnh hưởng lớn đến an sinh xã hội.

“Nếu thuế xăng dầu tăng vọt, bắt buộc các doanh nghiệp vận tải phải điều chỉnh giá vé, khi đó sẽ đánh trực tiếp vào túi tiền của người dân. Đến mức nào đó người dân không chịu nổi, doanh nghiệp phải gánh chịu tình cảnh những chuyến xe “chở gió”, việc thua lỗ là không tránh khỏi”, lãnh đạo Sao Việt than.

Ông Lê Văn Tiến, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải hàng hóa Hải Phòng tính toán, một chiếc xe đầu kéo container hiện tại chạy 100km phải bù thêm gần 300 nghìn đồng so với thời điểm đầu năm 2016. “Từ đầu năm đến cuối năm 2016, chi phí vận chuyển chỉ tính tiền dầu đã tăng lên 40%, trong khi giá cước vẫn giữ nguyên, doanh nghiệp vận tải gần như không còn lãi”, ông Tiến phân tích.

Trao đổi với Báo Giao thông, ông Hồ Chương, nguyên Tổng giám đốc Công ty CP Mai Linh miền Bắc cho rằng, việc tăng thuế xăng dầu như mức của Bộ Tài chính đưa ra là quá cao. Với mức tăng này, các doanh nghiệp vận tải sẽ rơi vào tình thế “tiến thoái lưỡng nan”. Nếu muốn tăng chất lượng dịch vụ, doanh nghiệp phải đầu tư số vốn khá lớn, bây giờ tăng 3 - 4 nghìn đồng/lít xăng sẽ tương đương với tăng gần 30% chi phí đầu vào của doanh nghiệp.

Hàng không, Đường sắt, Đường thủy chung số phận

Không chỉ các doanh nghiệp vận tải đường bộ, mà ngành Đường sắt, Đường thủy, Hàng không cũng tỏ ra lo lắng. Trao đổi với Báo Giao thông, Phó cục trưởng Cục Hàng không VN Võ Huy Cường khẳng định nhiên liệu chiếm tỷ lệ khá lớn trong cơ cấu giá thành nên việc tăng hay giảm giá nhiên liệu đều gây ảnh hưởng đến các doanh nghiệp vận tải. “Thực tế hiện nay, các doanh nghiệp đều cố gắng tối đa để có thể giảm chi phí khai thác cho một hành khách/km, nếu áp thêm phí môi trường trong xăng dầu, đương nhiên các doanh nghiệp vận tải hàng không bị ảnh hưởng”, ông Cường nói.

Về giá vé máy bay, ông Cường cho biết còn phải xem Bộ Tài chính sẽ áp mức nào mới biết ảnh hưởng ra sao và có thể gây tăng giá vé hay không. “Hiện tại, đảm bảo sự cạnh tranh, các doanh nghiệp đều cố gắng tính toán để đưa ra mức giá phù hợp nhất, cạnh tranh nhất”, ông Cường nói và cho biết thêm tỷ lệ vé bán ra áp mức giá trần rất thấp.

Liên quan đến vấn đề giá trần, ông Cường cho rằng, hiện Việt Nam vẫn quy định trần giá vé máy bay để bảo đảm hài hòa lợi ích của người dân và doanh nghiệp hàng không, bảo đảm giá vé máy bay có sự kiểm soát. Tuy nhiên, về lâu dài, việc bỏ giá trần vé máy bay cần được tính đến bởi thực tế, nhiều nước trên thế giới áp dụng để bảo đảm tính cạnh tranh và quyền lợi của người sử dụng.

Ở góc độ doanh nghiệp vận tải thủy, ông Phạm Minh Nghĩa, Chủ tịch Hội Vận tải thủy VN nhận định, nếu giá xăng dầu tăng ở mức cao như đề xuất trong dự thảo luật sẽ gây “sốc” cho doanh nghiệp vận tải thủy. Vì vậy, nên có lộ trình tăng dần để thị trường điều chỉnh, thích ứng. Tuy vậy, ông Nghĩa cũng cho rằng, gần như 100% phương tiện vận tải thủy đều dùng nhiên liệu dầu nên nếu so sánh với các lĩnh vực vận tải đường bộ, chi phí nhiên liệu của vận tải đường thủy sẽ rẻ hơn so với ô tô, nên vận tải thủy sẽ có lợi thế hơn để thu hút vận tải so với đường bộ.

Trong khi đó, ông Hoàng Hồng Giang, Cục trưởng Cục Đường thủy nội địa VN cũng cho rằng, giá xăng dầu tăng do tăng thuế bảo vệ môi trường chắc chắn ảnh hưởng đến vận tải thủy. Tuy nhiên, nhìn ở khía cạnh khác, giá xăng dầu tăng cũng được xem là cơ hội để vận tải thủy phát huy thế mạnh của mình. Bởi khi đó người ta sẽ tìm đến phương thức vận tải rẻ, tiết kiệm nhất, mà ưu thế của đường thủy là vận tải giá rẻ, tiêu tốn ít nhiên liệu và vận chuyển được khối lượng lớn, khoảng cách xa.

Với đường sắt, ông Đào Anh Tuấn, Tổng giám đốc Công ty CP Vận tải đường sắt Sài Gòn cho rằng, dù việc thực hiện đánh thuế môi trường đối với xăng dầu còn có lộ trình lâu dài nhưng cũng sẽ đội giá xăng dầu lên, ảnh hưởng trực tiếp đến doanh nghiệp kinh doanh, tổ chức vận tải. “Dù thế nào, cứ tăng giá xăng dầu là ảnh hưởng đến giá thành vận tải, sản xuất kinh doanh, doanh thu, lợi nhuận. Nhất là trong tình hình hiện nay, đường sắt vốn đã rất khó khăn trong cạnh tranh với các phương tiện vận tải khác để thu hút hành khách, hàng hóa. Nếu tăng giá xăng dầu cao như vậy sẽ ảnh hưởng lớn đến sản lượng, doanh thu vận tải đường sắt”, ông Tuấn nói.

Gỡ khó cho doanh nghiệp vận tải biển và cảng biển