Kết luận thanh tra AIA bán bảo hiểm qua 6 ngân hàng

Theo kết luận, năm 2022, AIA bán bảo hiểm thông qua 6 tổ chức tín dụng bao gồm: Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank), Ngân hàng TMCP Bản Việt (Viet Capital Bank - BVB), Ngân hàng TMCP Kiên Long (KLB), Ngân hàng TNHH MTV Public Bank Việt Nam (PVB), Ngân hàng CitiBank Việt Nam (Citibank), Ngân hàng TNHH MTV HSBC Việt Nam (HSBC). Trong đó, ngân hàng có doanh thu bảo hiểm khai thác mới chiếm tỷ trọng lớn nhất là VPBank.

Nhiều nội dung vi phạm 

Theo báo cáo tài chính đã được kiểm toán năm 2022 và số liệu báo cáo của công ty, doanh thu phí bảo hiểm triển khai bán qua ngân hàng đạt 5.290 tỷ đồng, tương ứng 28% tổng doanh thu phí; doanh thu phí bảo hiểm khai thác mới bán qua ngân hàng đạt 1.548 tỷ đồng, tương ứng 42% tổng doanh thu phí khai thác mới.

Kết luận thanh tra cho thấy năm 2022, công ty phát hành mới 73.474 hợp đồng bảo hiểm (HĐBH) qua kênh phân phối ngân hàng, trong đó có 4.440 HĐBH hủy bỏ trong thời gian cân nhắc (21 ngày) (tương ứng với tỷ lệ 6%), hoàn trả phí bảo hiểm cho khách hàng tổng số tiền là 222,829 tỷ đồng.

Theo báo cáo của công ty, tỷ lệ duy trì hợp đồng năm thứ nhất đối với các HĐBH khai thác qua ngân hàng (tính theo phí bảo hiểm) là 43%, tương ứng với tỷ lệ hủy, mất hiệu lực năm thứ nhất là 57%.

Kết luận thanh tra cũng chỉ ra các hành vi vi phạm của đại lý trong hoạt động bán sản phẩm bảo hiểm thông qua tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.

Cụ thể, có các cá nhân thuộc đại lý tổ chức không đảm bảo đủ điều kiện theo quy định pháp luật khi thực hiện hoạt động đại lý, giới thiệu, chào bán sản phẩm bảo hiểm thuộc nghiệp vụ bảo hiểm liên kết đầu tư.

Hoạt động bán sản phẩm bảo hiểm thông qua tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài có nội dung chưa thực hiện đầy đủ theo quy định do công ty ban hành.

Công ty cũng ban hành chương trình khuyến mãi với nội dung không phù hợp với quy định pháp luật; hạch toán các khoản chi phí liên quan đến hoạt động đại lý bảo hiểm là chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp không đúng theo quy định.

Chi phí hạch toán giảm gần 918 tỷ đồng

Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm kiến nghị xử lý tài chính đối với kỳ kế toán năm 2022 như sau: hạch toán giảm chi phí hoa hồng đại lý bảo hiểm, chi phí thưởng cho đại lý tổ chức là VPBank tương ứng với 232 hợp đồng bảo hiểm liên kết chung được giới thiệu, chào bán bởi 167 nhân viên ngân hàng không đủ điều kiện hoạt động đại lý theo quy định pháp luật với tổng số tiền là hơn 4,7 tỷ đồng.

Hạch toán giảm chi phí hoa hồng đại lý bảo hiểm, chi phí thưởng cho các đại lý tổ chức tương ứng với 15.842 hợp đồng bảo hiểm liên kết đơn vị với tổng số tiền là hơn 344 tỷ đồng.

Hạch toán giảm chi phí hỗ trợ ban đầu chi trả cho VPBank (đối với số tiền đã hạch toán chi phí năm 2022) số tiền là hơn 80 tỷ đồng.

Hạch toán giảm chi phí "phụ cấp quản lý - hỗ trợ quản lý" chi trả cho BVB, KLB, PVB, HSBC (đối với số tiền đã hạch toán chi phí năm 2022) số tiền là hơn 51,5 tỷ đồng.

Hạch toán giảm chi phí "thưởng tái tục" chi trả cho HSBC, BVB (đối với số tiền đã hạch toán chi phí năm 2022) hơn 620 triệu đồng.

Hạch toán giảm chi phí thưởng cho nhân viên thuộc đại lý tổ chức (nhân viên ngân hàng) số tiền hơn 60 tỷ đồng. Hạch toán giảm các khoản chi cho đại lý bảo hiểm cá nhân số tiền hơn 376 tỷ đồng.

Như vậy, tổng chi phí hạch toán giảm là gần 918 tỷ đồng.

Chấn chỉnh công tác quản lý đại lý bảo hiểm

Cơ quan quản lý kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền rà soát các hành vi vi phạm hành chính của công ty tại kết luận thanh tra để xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm.

Cơ quan thuế có thẩm quyền đôn đốc, rà soát việc Công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ AIA (Việt Nam) thực hiện kê khai, tuân thủ quy định pháp luật về thuế, hóa đơn; qua đó tiến hành xử lý đối với các hành vi vi phạm hành chính thuế, hóa đơn (nếu có) và hướng dẫn, xử lý các trường hợp tương tự.

Ngoài ra, Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm đề nghị Tổng giám đốc Công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ AIA (Việt Nam) rà soát, tăng cường công tác quản lý hoạt động bán sản phẩm bảo hiểm thông qua tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài để kiểm soát tình trạng hủy hợp đồng bảo hiểm nhằm đảm bảo quyền lợi của người mua bảo hiểm, an toàn tài chính của doanh nghiệp bảo hiểm.

Rà soát, hoàn thiện việc xây dựng, triển khai và giám sát việc thực hiện các quy trình, quy chế, thường xuyên kiểm tra để đảm bảo việc chấp hành pháp luật, các quy trình nghiệp vụ và quy định nội bộ của công ty...

Kết luận thanh tra cũng yêu cầu rà soát, chấn chỉnh công tác quản lý đại lý bảo hiểm; đại lý bảo hiểm phải đảm bảo đủ điều kiện hoạt động và thực hiện đúng các quy định pháp luật, quy định của công ty.

Ngoài ra, trong quá trình tiếp nhận, xử lý thông tin, kiến nghị, phản ánh của khách hàng tham gia bảo hiểm, trường hợp phát hiện hành vi vi phạm có dấu hiệu tội phạm thì chuyển ngay hồ sơ, tài liệu đến cơ quan điều tra hoặc viện kiểm sát nhân dân có thẩm quyền để xử lý theo quy định pháp luật.