"Đừng chọn người có chức vụ làm đại biểu chuyên trách"

Nhiều ý kiến cho rằng nên luật hóa việc ĐBQH phải đóng góp ý kiến trong tất cả các kỳ họp

Đại biểu phải... nhả tơ

Đó là cách nói ví von của ông Đỗ Văn Đương khi đề cập đến quy định về tiêu chuẩn của ĐBQH trong dự thảo luật. Theo ông Đương, vị trí, vai trò của ĐBQH được Hiến pháp ghi nhận là đại diện cho ý chí và nguyện vọng của nhân dân. Nhưng quy định trong dự thảo luật còn chung chung, giống tiêu chuẩn của công chức. “Tôi đề nghị bổ sung thêm cụm từ “trung thành với lợi ích của quốc gia, dân tộc, nhân dân”. Để mỗi khi đại biểu phát biểu và bấm nút quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước thì phải trên lập trường lợi ích quốc gia, dân tộc, nhân dân”, đại biểu Đương đề xuất.

Đối với đại biểu chuyên trách, ông Đương cho rằng ĐBQH chuyên trách phải có tiêu chuẩn cao về trình độ, năng lực. ĐBQH chuyên trách phải từng trải qua thực tế, phải tinh thông nghiệp vụ về lĩnh vực sắp tới được giao nhiệm vụ. Nếu không có trình độ thì chất lượng thẩm tra, giám sát rất hạn chế. “Ví dụ, trong lĩnh vực tư pháp thì anh đọc hồ sơ anh phải biết được oan sai”, ông Đương nhận định.

“ĐBQH chuyên trách phải là chuyên viên cao cấp, có 15 năm kinh nghiệm công việc dự kiến được phân công, có khả năng đề xuất chính sách pháp luật (tức là nhả tơ), có khả năng giám sát, phản biện, tư duy độc lập; mỗi kỳ họp phải phát biểu trước Hội trường một lần chứ cứ ngồi không thì không biết ông có “nhả tơ” hay không, có dám làm, dám chịu trách nhiệm hay không”, ông Đương nói.

Đồng tình với quan điểm cho rằng, trình độ đại biểu ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động của QH, ông Nguyễn Tiến Sinh (ĐB tỉnh Hòa Bình) đề nghị, cần quy định rõ hơn tiêu chuẩn, là người có bản lĩnh, trí tuệ, có ảnh hưởng trong cộng đồng để lựa chọn được người xứng đáng đại diện cho nhân dân.

“Nâng cao chất lượng đại biểu là cần thiết vì điều này liên quan trực tiếp đến quốc gia, tiếng nói của cử tri và thực hành quyền dân chủ trong Quốc hội”, ông Sinh nêu ý kiến.

Tín nhiệm thấp phải từ chức

Một trong những nội dung cũng được nhiều đại biểu đề cập là quy định người được lấy phiếu tín nhiệm mà có quá nửa (hoặc 2/3) tổng số ĐBQH đánh giá tín nhiệm thấp thì có thể từ chức. Trường hợp không từ chức thì Ủy ban TVQH báo cáo QH bỏ phiếu tín nhiệm.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, tỷ lệ này (2/3) là quá cao mà chỉ cần 1/2 tổng số đại biểu đánh giá tín nhiệm thấp với một chức danh do QH bầu đã đủ điều kiện để bỏ phiếu tín nhiệm với người đó. ĐB Lê Đắc Lâm (tỉnh Bình Thuận) cho rằng, nói như dự thảo là chưa thể hiện được tính khẳng định của luật. “Nên thay đổi từ “không tín nhiệm có thể từ chức” thành “phải từ chức” để thể hiện tính khẳng định”, ông Lâm nêu ý kiến.

Thậm chí, ĐB Tô Văn Tám (đoàn Kon Tum) còn đề xuất, khi người được lấy phiếu tín nhiệm mà có 2/3 đánh giá tín nhiệm thấp thì cần quy định thêm người này được quyền từ chức. Bởi về mặt tâm lý, để có kết quả tín nhiệm thấp như vậy có thể họ sẽ muốn từ chức để tránh cuộc bỏ phiếu tín nhiệm mà kết quả sẽ không thay đổi. “Khi kết quả 2/3 tín nhiệm thấp thì QH không cần thiết phải bỏ phiếu tín nhiệm một lần nữa”, ông Tám nói.

Tại phiên thảo luận, nhiều đại biểu cũng đề nghị QH nên bổ sung việc lấy phiếu tín nhiệm với chức danh Chủ tịch Hội đồng bầu cử và Tổng thư ký QH vì những người này cũng giữ chức vụ do QH bầu.

Bình Minh