Ai đủ sức chèo lái Boeing vượt qua khủng hoảng?

Cần người giỏi kỹ thuật hơn kinh doanh

Theo CNN, Boeing đã và đang trải qua cuộc khủng hoảng kéo dài suốt 6 năm, liên quan đến nhiều vụ tai nạn kinh hoàng. Trước áp lực này, CEO Dave Calhoun tuyên bố sẽ từ chức vào cuối năm nay và ngay từ bây giờ, hãng phải bắt tay tìm kiếm lãnh đạo mới.

Giới quan sát nhận định, Boeing có thể hướng đến một CEO mới có nền tảng kinh nghiệm làm kỹ sư, giống như rất nhiều CEO của hãng trong những ngày tháng huy hoàng trước đó.

"Boeing cần một nhà lãnh đạo mạnh về cơ khí để dẫn dắt mô hình quản trị ưu tiên về an toàn và chất lượng", Sir Tim Clark, Chủ tịch Emirates Airlines nhận định.

Một lựa chọn khác cho Boeing là một người có nền tảng về tài chính và kế toán như CEO Calhoun hiện tại. Tuy nhiên, nhiều người tỏ ra hoài nghi bởi việc quá chú trọng đến kết quả tài chính như 25 năm qua, đã khiến hãng đang phải trả giá đắt.

Trong khi đó, ông Calhoun trong cuộc phỏng vấn với CNBC khi được hỏi về kỳ vọng của ông đối với người kế nhiệm đã chia sẻ: "Tôi muốn tìm kiếm một người biết cách giải quyết những vấn đề kinh doanh quy mô lớn và lâu dài. Đó không chỉ là việc sản xuất máy bay mà còn là việc phát triển các mẫu máy bay thế hệ tiếp theo, với khoản đầu tư trị giá tới 50 tỷ USD. Tôi kỳ vọng sẽ có một nhân sự có kinh nghiệm sâu trong ngành".

Những ứng viên sáng giá

Theo ông Richard Aboulafia, Giám đốc điều hành Aero Dynamic Advisory (công ty cố vấn chiến lược trong ngành hàng không vũ trụ), không khó để chỉ ra một số ứng viên sáng giá cho vị trí giám đốc điều hành Boeing.

Cái tên đầu ông Aboulafiachỉ ra là Pat Shanahanm người từng nằm trong ban điều hành Boeing suốt 31 năm và nổi tiếng với biệt danh "Người khắc phục", khi giúp công ty vượt qua vô vàn vấn đề trong thời gian ông tại vị. Pat Shanahan cũng từng là thứ trưởng Bộ Quốc phòng dưới thời Tổng thống Mỹ Donald Trump và còn được đề cử là Bộ trưởng Bộ Quốc phòng. Sau đó, ông liên tục đảm nhiệm nhiều cương vị khác nhau cho đến khi trở thành CEO của Spirit AeroSystems – nhà cung cấp chính buồng điều khiển và các bộ phận khác cho mẫu máy bay Boeing 737 Max từ tháng 9/2023.

Boeing hiện đang đàm phán mua lại Spirit AeroSystems. Trước đó, công ty này cũng từng thuộc Boeing trước khi tách ra vào năm 2005. Nếu thương vụ tái sáp nhập thành công, Shanahan nhiều khả năng sẽ được chọn là CEO của Boeing.

Ứng viên tiếp theo là Larry Culp, cái tên mang tính biểu tượng của ngành công nghiệp Mỹ. Ông là CEO của General Electric vào năm 2018 và kinh qua rất nhiều vị trí của tập đoàn này, trong đó có GE Aerospace - phụ trách sản xuất động cơ cho máy bay Boeing và nhiều loại máy bay khác.

"Tôi biết ông ấy đã làm việc rất tốt tại cả Danaher Corp và General Electric. Culp là một người rất cởi mở với cải cách", ông Aboulafia đánh giá.

Không thể bỏ qua những ứng viên tiềm năng khác

Ngoài hai ứng viên trên, trong danh sách ông Aboulafia nêu ra, có tên của "nữ tướng" Kathy Warden. Bà từng giành được rất nhiều thành công trên cương vị CEO của Northrop Grumman kể từ khi nắm quyền tại đây vào năm 2019. Trong giai đoạn đó, doanh thu của nhà thầu quốc phòng này đã tăng 30% và giá cổ phiếu đã tăng lên gấp đôi.

Boeing dù nổi tiếng là hãng máy bay dân dụng nhưng hãng cũng là một nhà thầu quốc phòng lớn giống như Northrop Grumman. Ngoài ra, bà Warden còn sở hữu bằng thạc sĩ Quản trị kinh doanh và từng làm việc tại General Electric trong vòng 1 thập kỷ trước khi gia nhập Northrop Grumman.

Một trong những lý do khác khiến Boeing có thể quan tâm đến bà Warden là vì ở Mỹ,những công ty chủ yếu do nam giới nắm quyền trong các lĩnh vực sản xuất hay công nghệ có xu hướng tìm đến những CEO nữ khi họ gặp khó khăn. "Tôi không biết họ sẽ làm thế nào để thuyết phục bà ấy nhưng đó là sự lựa chọn hoàn hảo", ông Aboulafia nhận xét.

Một người khác mà chuyên gia Aboulafia nhắc tới là Greg Smith. Ông này đã rời Boeing vào năm 2021 sau khi hãng chấp nhận kéo dài tuổi nghỉ hưu đối với ông Calhoun lên 65. Bởi khi đó ông Smith đã 54 tuổi và rõ ràng khi ông Calhoun được nới tuổi, con đường tiến lên vị trí CEO của Smith đã bị chặn đứng.

Sau khi rời Boeing, ông tham gia vào ban giám đốc một số tập đoàn mà đáng kể nhất là vị trí Chủ tịch American Airlines. Ông Smith được đánh giá cao ở điểm biết lắng nghe yêu cầu của khách hàng nhưng vẫn phải đảm bảo được lợi ích của Boeing.

Ứng viên cuối cùng là Alan Mulally. Ông là một nhân viên kỳ cựu tại bộ phận máy bay thương mại của Boeing và từng ở vị trí CEO của bộ phận này. Sau đó, ông rời Boeing vào năm 2006 để trở thành CEO của Ford. Vào thời điểm đó, Ford đối mặt với rất nhiều thách thức với các hãng xe hơi lớn khác của Mỹ như General Motors hay Daimler Chrysler. Hiện vẫn chưa rõ ở tuổi 78, ông Mulally còn mặn mà với việc quay trở lại lèo lái Boeing hay không.