Ai sở hữu súng, được nổ súng khi nào?

Dù bị cấm nhưng súng vẫn xuất hiện trong nhiều vụ án (Trong ảnh: Số lượng lớn vũ khí mà công an thu được khi khám xét nơi ở của một trùm cho vay nặng lãi tại quận Đống Đa, Hà Nội)

Liên tiếp những vụ án mạng nghiêm trọng liên quan đến súng gần đây khiến nhiều người không khỏi hoang mang và tìm lời giải đáp cho câu hỏi: Những ai được trang bị và sử dụng súng như thế nào ở Việt Nam?

Những ai được trang bị súng?

Trao đổi với Báo Giao thông, Thiếu tướng Trần Thế Quân, Phó cục trưởng Cục Pháp chế và Cải cách hành chính tư pháp, Bộ Công an cho biết, Bộ vừa trình dự thảo Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ, với khá nhiều nội dung mới so với Pháp lệnh năm 2011.

Theo quy định, đối tượng được trang bị vũ khí quân dụng gồm: QĐND, Dân quân tự vệ, CAND, Kiểm lâm, Kiểm ngư, Lực lượng chuyên trách chống buôn lậu của Hải quan, Hải quan cửa khẩu, An ninh hàng không. Trong đó, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng quy định cụ thể việc trang bị vũ khí quân dụng đối với các đối tượng thuộc QĐND, Dân quân tự vệ. Bộ trưởng Bộ Công an quy định cụ thể việc trang bị vũ khí quân dụng đối với các đối tượng trong CAND; phối hợp với các Bộ quy định cụ thể đối tượng được trang bị vũ khí quân dụng thuộc lực lượng Kiểm lâm, Kiểm ngư; Lực lượng chuyên trách chống buôn lậu của Hải quan; Hải quan cửa khẩu; An ninh hàng không.

>>>Xem thêm video:

Theo Thiếu tướng Quân, so với Pháp lệnh năm 2011, Dự thảo Luật mở rộng thêm đối tượng được trang bị súng là lực lượng kiểm ngư. Cơ quan điều tra của VKS cũng đề nghị trang bị công cụ hỗ trợ nhưng còn nhiều ý kiến khác nhau, trong đó có nhiều ý kiến cho rằng không cần thiết.

Về tiêu chuẩn, người sử dụng súng, phải đảm bảo có phẩm chất, đạo đức tốt, đủ sức khoẻ, được huấn luyện chuyên môn, cấp giấy chứng nhận và kiểm tra định kỳ về kỹ năng sử dụng vũ khí. Người không thuộc LLVT ngoài tiêu chuẩn trên phải được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép sử dụng vũ khí, công cụ hỗ trợ. Khi sử dụng phải mang theo giấy phép sử dụng. Sau khi kết thúc nhiệm vụ hoặc hết thời hạn phải bàn giao vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ và giấy phép cho người có trách nhiệm quản lý, bảo quản theo đúng quy định.

Theo Thiếu tướng Quân, lãnh đạo DN không được trang bị súng, vũ khí, trừ DN dịch vụ bảo vệ thì được dùng công cụ hỗ trợ.

Nổ súng không cần cảnh báo một số trường hợp

Tướng Quân cho biết, một điểm mới đáng chú ý của dự thảo luật là đã quy định cụ thể các trường hợp được nổ súng cảnh báo và nổ súng không cần cảnh báo.

Theo đó, việc nổ súng phải tuân theo các nguyên tắc sau: Phải căn cứ vào từng tình huống, tính chất, mức độ hành vi nguy hiểm của đối tượng để quyết định. Chỉ nổ súng khi không còn biện pháp nào khác để ngăn chặn hành vi của đối tượng và sau khi đã cảnh báo mà đối tượng không tuân theo. Nếu việc nổ súng không kịp thời sẽ đe dọa trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe cho bản thân hoặc người khác hoặc có thể gây ra những hậu quả đặc biệt nghiêm trọng khác thì được nổ súng ngay. Trong mọi trường hợp nổ súng, người sử dụng cần hạn chế thiệt hại do việc nổ súng gây ra.

Người thi hành nhiệm vụ độc lập, trước khi nổ súng phải cảnh báo bằng hành động, mệnh lệnh hoặc bắn chỉ thiên đối với các trường hợp: Đối tượng đang sử dụng vũ khí tấn công hoặc chống trả, đe dọa tính mạng, sức khỏe của người thi hành công vụ hoặc người khác; Đối tượng đang sử dụng vũ khí gây rối trật tự công cộng, uy hiếp nghiêm trọng tính mạng, sức khỏe, tài sản của người khác; Đối tượng đang đánh tháo người bị giam, giữ, áp giải, dẫn giải do phạm tội nghiêm trọng, rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng…

Người thi hành nhiệm vụ được nổ súng khi không còn biện pháp nào khác để ngăn chặn đối tượng tiếp tục thực hiện hành vi phạm tội nguy hiểm, chạy trốn; cướp tang vật, phương tiện vi phạm.

Những trường hợp được nổ súng không cần cảnh báo là khi đối tượng đang sử dụng vũ khí, vật liệu nổ trực tiếp thực hiện hành vi phạm tội khủng bố, giết người, bắt cóc con tin, ma túy hoặc đang trực tiếp sử dụng vũ khí, vật liệu nổ chống lại việc bắt giữ khi vừa thực hiện xong hành vi phạm tội trên; Đối tượng đang sử dụng vũ khí, vật liệu nổ tấn công hoặc uy hiếp trực tiếp đến an toàn của công trình quan trọng về an ninh Quốc gia, mục tiêu quan trọng được bảo vệ theo quy định của pháp luật; Đối tượng đang sử dụng vũ lực, vũ khí, vật liệu nổ trực tiếp đe dọa đến tính mạng người thi hành công vụ hoặc người khác; Đối tượng đang trực tiếp thực hiện hành vi cướp súng của người thi hành công vụ.

Theo tướng Quân, việc quy định cụ thể các trường hợp được nổ súng mà không cần cảnh báo sẽ là cơ sở vững chắc cho người có quyền sử dụng súng để họ có thể biết giới hạn và chủ động phân biệt rõ khi nào thì được nổ súng. Điều này sẽ đảm bảo tính mạng con người hơn, đảm bảo sự giám sát của người dân, và sẽ dễ hơn trong việc truy cứu trách nhiệm của người nổ súng.

Nổ súng giữa ban ngày rúng động Thanh Hoá