Ẩn họa cấm xách tay laptop lên máy bay

Biện pháp mở rộng lệnh cấm laptop trong hành lý xách tay có thể gây tổn hại cho hành khách hàng tỷ USD

Việc giới chức Mỹ bỏ ngỏ khả năng mở rộng lệnh cấm các thiết bị điện tử cỡ lớn hơn điện thoại thông minh như: Máy tính xách tay (laptop) và máy tính bảng trong hành lý xách tay trên các chuyến bay xuất phát từ châu Âu được nhiều chuyên gia nhận định là biện pháp lợi bất cập hại.

Mỹ, Châu Âu họp bàn về mở rộng lệnh cấm

Vì những đồn đoán xung quanh kế hoạch mở rộng lệnh cấm thiết bị điện tử lớn hơn điện thoại thông minh ra khu vực châu Âu, tuần vừa rồi, nghiệp đoàn các hãng hàng không thế giới đã nhóm họp để tìm giải pháp thay thế một khi Hoa Kỳ áp dụng lệnh cấm mới trên quy mô châu Âu và có thể là toàn cầu trong tương lai. Tại châu Âu, giới chức liên minh cũng đã kêu gọi phía Mỹ tổ chức cuộc họp cấp cao để bàn rõ.

Phái đoàn Mỹ do Thứ trưởng Bộ An ninh Nội địa Mỹ, Elaine Duke dẫn đầu. Tuy nhiên, sau 4 giờ họp tại Brussels (trái tim của châu Âu), theo nguồn tin của Guardian, hai bên chưa bàn chi tiết về việc mở rộng lệnh cấm laptop trên các chuyến bay từ châu Âu và hầu như chỉ trao đổi các thông tin tình báo liên quan tới an ninh hàng không.

Phía Mỹ hứa sẽ liên tục thông tin cho châu Âu nếu áp dụng bất cứ biện pháp thay thế nào. Theo Guardian, sau cuộc họp, phái đoàn châu Âu cũng không thể đảm bảo chắc chắn điều gì nhưng phía Brussels tự tin, “nếu lệnh cấm được áp dụng cũng sẽ không xảy ra trong ngày một ngày hai”.

Lệnh cấm mang laptop lên máy bay đang được chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump áp dụng đối với các chuyến bay xuất phát từ các nước ở châu Phi và Trung Đông (chủ yếu theo đạo Hồi) nhằm ngăn chặn khả năng khủng bố lợi dụng đưa thiết bị nổ vào các thiết bị điện tử lớn uy hiếp an toàn các chuyến bay.

Tổng thiệt hại lên tới hàng tỉ USD

Tuy nhiên, các chuyên gia hàng không cho rằng, việc cấm mang các thiết bị điện tử trong hành lý xách tay mà để trong hành lý ký gửi còn tạo ra nguy cơ gây mất an toàn cao hơn. Chuyên gia an ninh hàng không thuộc Hiệp hội Phi công Hàng không Anh, Steve Landells nhận định: Nếu trữ các thiết bị điện tử lớn dùng pin lithium trong khoang hành lý, nguy cơ pin cháy nổ cao hơn.

Ông Landells cho biết: “Các thiết bị này gặp rủi ro cháy nổ khi bị hư hại hoặc chập điện. Một trường hợp như vậy từng xảy ra trên máy bay mới đây. Nhưng do xảy ra trong khoang hành khách nên phi hành đoàn có thể phản ứng nhanh nhạy trước khi ngọn lửa lan nhanh đến mức không thể dập tắt”. “Nếu trữ thiết bị trong khoang hành lý, một khi xảy ra cháy nổ sẽ dẫn tới hậu quả vô cùng thảm khốc. Thực tế, đã có 2 vụ tai nạn máy bay xảy ra và có liên quan tới pin lithium”, ông Landells nói.

Guardian dẫn một nguồn tin cấp cao tham dự cuộc họp tuần qua nhận định: “Nếu cấm thiết bị điện tử trong hành lý xách tay, an toàn chuyến bay có thể có hoặc không cải thiện nhưng rủi ro từ việc chứa thiết bị trong khoang hành lý ký gửi chắc chắn là có”.

Trước khi quan chức Mỹ, châu Âu gặp nhau, rất nhiều hiệp hội hàng không, sân bay và phi công bày tỏ lo ngại về rủi ro cháy nổ cao khi trữ số lượng lớn thiết bị có chứa pin lithium trong khoang hành lý. Trong đó, Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA) đại diện cho 265 hãng hàng không trên thế giới cho biết, nếu như lệnh cấm hiện nay với một số chuyến bay từ châu Phi và Trung Đông ảnh hưởng tới 350 chuyến bay/tuần thì lệnh cấm mở rộng với châu Âu sẽ ảnh hưởng tới 390 chuyến bay/ngày.

Trong thư gửi tới Bộ trưởng Bộ An ninh Nội địa Mỹ John Kelly, Chủ tịch Hiệp hội IATA - Alexandre de Juniac kêu gọi “các Chính phủ cân nhắc những biện pháp thay thế lệnh cấm để “tránh tập trung quá nhiều thiết bị sử dụng pin lithium trong khoang hành lý”. Chẳng hạn, các hãng lắp đặt thêm thiết bị dò tìm thiết bị nổ tại các cửa kiểm soát an ninh sân bay, đào tạo nhân viên và sử dụng nhân viên phát hiện hành vi tại sân bay và trên máy bay.

Sử dụng dữ liệu của IATA và dữ liệu do Cục Hàng không Liên bang Mỹ cung cấp, IATA ước tính, việc mở rộng lệnh cấm có thể gây tổn hại cho hành khách hàng tỉ USD, trong đó, 655 triệu USD vì mất thời gian sản xuất; 216 triệu USD vì mất thêm thời gian đi lại; 195 triệu USD vì suy giảm tinh thần.

Hiệp hội sân bay châu Âu (ACI) cho biết, khoảng 60-90% hành khách sử dụng các sân bay của châu Âu đều mang theo các thiết bị điện tử cỡ lớn. Do đó, biện pháp hạn chế mang các loại thiết bị này trong hành lý xách tay đòi hỏi phải tăng cường số lượng lớn nhân viên an ninh rà soát hành lý tại sân bay.

Mỹ đang tính mở rộng lệnh cấm thiết bị điện tử lên máy bay