Arab Saudi dọa bán 750 tỷ USD vì vụ khủng bố 11/9

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry (phải) trong cuộc gặp với người đồng cấp Arab SaudiAdel al-Jubeir

Nhà Trắng có thể sẽ công bố các tài liệu mật liên quan tới vụ khủng bố 11/9 vào tháng 6 tới, theo AP ngày 25/4. Việc làm này của Nhà Trắng sẽ gây nên những căng thẳng với Arab Saudi.

Quan chức cấp cao đứng sau vụ 11/9?

Theo ông Bob Graham, cựu Thượng nghị sĩ Florida thuộc Đảng Dân chủ, Nhà Trắng sẽ đưa ra các tài liệu nêu tên những người ủng hộ tài chính cho 19 tên không tặc trong vụ khủng bố ngày 11/9/2001, làm gần 3.000 người thiệt mạng. Điều đáng nói, trong một bài trả lời phỏng vấn trên truyền hình Mỹ, ông Graham khẳng định, trong 28 trang tài liệu có chứng cứ cho thấy sự can dự của các quan chức cấp cao của Arab Saudi. Theo RT, trong số 19 tên không tặc vụ 11/9, có tới 15 tên là người Arab Saudi, 2 người Các Tiểu vương quốc Ả rập Thống nhất, 1 người Ai Cập và 1 người Lebanon.

Cựu Thượng nghị sĩ Bob Graham cho hay, Nhà Trắng đã gọi điện thông báo cho ông về việc 28 trang bị xóa trong báo cáo về vụ 11/9 không còn bị đóng dấu tuyệt mật và có thể được công bố: “Văn phòng Tổng thống cho biết, họ sẽ đưa ra quyết định cuối cùng vào tháng 6 tới. Tôi hy vọng, quyết định này được đưa ra để thể hiện sự tôn trọng với người dân Mỹ”, ông Graham nói.

Ông Brett Holmgren, cố vấn chính sách cấp cao cho trợ lý Bộ trưởng An ninh Nội địa Mỹ cho hay, quá trình rà soát để giải mật 28 trang tài liệu này sẽ sớm được hoàn tất.

Thượng nghị sĩ Bob Graham là đồng Chủ tịch Ủy ban Điều tra của Quốc hội Mỹ về vụ 11/9. Hai năm trước, ông Graham đã từng đề nghị Tổng thống Barack Obama giải mật số tài liệu này và quyết định về thời điểm cho công bố 28 trang tài liệu trên. Theo ông Graham, người dân Mỹ hoàn toàn có quyền được biết các thông tin này.

Trước đây, chính quyền Tổng thống Mỹ Barack Obama và George W.Bush đều từ chối công bố tài liệu trên với lý do bảo đảm an ninh quốc gia. Tuy nhiên, các nguồn tin đã đọc báo cáo lại cho rằng việc phong tỏa tài liệu nhằm bảo vệ mối quan hệ Mỹ - Arab Saudi.

Mối quan hệ Mỹ - Arab Saudi về đâu?

Các thông tin về việc Mỹ dự kiến công bố tài liệu mật về vụ 11/9 “phủ bóng” lớn lên chuyến công du Arab Saudi của Tổng thống Mỹ Barack Obama hồi tuần trước. Chưa kể, nhiều đồn đoán khả năng người Mỹ sẽ kiện Chính phủ Arab Saudi và đòi đền bù thiệt hại vụ 11/9. Song điều mà giới quan sát lo ngại nhất, việc công bố tài liệu sẽ ảnh hưởng như thế nào tới mối quan hệ đồng minh lâu năm với Arab Saudi, nhất là trong cuộc chiến chống khủng bố? Hay những rủi ro kinh tế đang chờ Washington khi Riyahd đang dọa sẽ bán các tài sản của Mỹ.

Arab Saudi đang gây áp lực với chính quyền Obama và Quốc hội Mỹ, rằng họ sẽ bán toàn bộ Trái phiếu Chính phủ trị giá 750 tỷ USD và các tài sản khác tại Mỹ nếu tài liệu mật vụ 11/9 được công bố, theo New York Times. Tuy nhiên, các chuyên gia kinh tế tỏ ra hoài nghi, bởi không dễ để bán tháo cùng lúc số tài sản khổng lồ đó và động thái này liệu có làm “tê liệt” nền kinh tế quốc gia Arab.

Vụ việc dẫn tới leo thang căng thẳng trong mối quan hệ song phương giữa hai nước. Tuần trước, ngay trong chuyến thăm Arab Saudi, ông Obama được cho là “bị đón tiếp lạnh nhạt”. Khi máy bay của ông Obama hạ cánh, Quốc vương Arab không tới đón mà chỉ cắt cử một phái đoàn nhỏ do Thống đốc Riyadh dẫn đầu.

Trong khi đó, một ngày trước khi ông Obama tới thăm, Quốc vương Salman đích thân ra sân bay đón tiếp các nhà lãnh đạo các nước vùng Vịnh. Theo CNN, sự khác biệt trong cách tiếp đón này như “thêm dầu vào lửa” vậy.

Ông Ben Rhodes, Phó cố vấn an ninh quốc gia cho biết, Tổng thống Obama đã yêu cầu giới chức nước này xem xét liệu có nên công khai báo cáo này hay không. Mặc dù không cho biết nội dung. Song theo ông Ben Rhodes, có sự liên quan của Arab Saudi nhưng có thể ở cấp độ cá nhân, chứ không phải ở cấp Chính phủ.

Hình ảnh nước Mỹ tưởng niệm nạn nhân vụ khủng bố 11/9/2001