Bán thận và những bi kịch đau đớn phía sau

Tỉnh dậy sau ca phẫu thuật lấy đi một quả thận, M. bàng hoàng nhận thông tin đường dây buôn bán nội tạng người đã bị triệt phá, trong khi cô chưa hề nhận được một khoản tiền nào.

Thận mất, tiền không được nhận

Gần 1 tháng sau ca phẫu thuật lấy đi một quả thận, M. đã xuất viện nhưng vẫn nấn ná ở lại Hà Nội với hy vọng, người mua thận sẽ trả cho cô khoản tiền đã thỏa thuận, để cô có thể trở về quê nhà ở Đồng bằng sông Cửu Long xa xôi lo Tết cho cha mẹ già và con nhỏ.

So với trước khi phẫu thuật, M. đã sụt gần chục kg. M. bảo, nếu được quay ngược thời gian trở lại, cô sẽ không chấp nhận làm công việc này. “Giờ sắp Tết rồi, cha mẹ cứ giục em về, con nhỏ cũng đang chờ. Em những tưởng bán đi 1 quả thận thì có thể mang về vài trăm triệu đồng lo cho gia đình, vậy mà giờ đây tiền chưa có, sức khỏe thì yếu đi vì bán thận, em làm sao lo nổi cho mẹ, cho con”, M. thở dài.

M. là một nạn nhân của đường dây buôn bán thận mà Đội Cảnh sát hình sự Công an huyện Thanh Trì vừa triệt phá tháng 12/2019. Sau khi đường dây bị triệt phá, chính các cán bộ công an đã động viên, giúp đỡ, quyên góp tiền để thuê người chăm sóc M. Và giờ đây, họ đang nỗ lực vận động gia đình người được hiến thận tiếp tục chuyển phần tiền mua thận cho M.

Cảnh sát cho biết, ngoài 20 tuổi đầu, M. đã phải gánh vác gia đình với cha mẹ già yếu, con thơ nhỏ dại. Khoảng giữa năm 2019, do cần một khoản tiền lớn để trang trải cho gia đình, M. đã được giới thiệu với Khánh, một trong những mắt xích của đường dây môi giới bán thận ở Hà Nội.

Dù chỉ quen biết qua điện thoại nhưng M. đã tin tưởng tuyệt đối vào những lời hứa “không ảnh hưởng gì sức khỏe, mọi việc tuyệt đối an toàn, trao đi một quả thận để nhận được 260 triệu đồng”.

Khoảng tháng 9/2019, M. ra Hà Nội và được Khánh thuê nhà trọ ở thôn Yên Xá, xã Tân Triều, huyện Thanh Trì. Sau khi làm các thủ tục xét nghiệm, ca phẫu thuật được tiến hành, 1 quả thận của M. được ghép cho người mua. Ca phẫu thuật vừa xong, trong lúc M. còn đang bất tỉnh, chưa nhận được đồng nào thì đường dây mua bán thận bị lực lượng công an triệt phá. Người mua thận lúc này nói rằng chỉ biết những đối tượng môi giới bán thận, nếu gặp họ thì sẽ trả tiền chứ không làm việc với M.

Từ “mắt xích” thành “ông trùm”

Ban đầu, từ nguồn tin trinh sát, công an phát hiện thôn Yên Xá, xã Tân Triều xuất hiện một nhóm người lạ mặt đến thuê trọ, có biểu hiện bất minh. Bằng các biện pháp nghiệp vụ, cảnh sát hình sự đã tiếp cận được một đôi vợ chồng đang sinh sống ở một tỉnh miền trong, hiện đang chờ bán thận.

Người đàn ông tên V. đã 4 lần ra Hà Nội và thường xuyên “ăn trực, nằm chờ” ở khu vực các bệnh viện lớn như Bạch Mai (Hà Nội) để tìm người ghép thận nhưng vẫn chưa tìm được người phù hợp. Có lúc, họ đã tìm được người ghép thận, nhưng sát ngày mổ thì sức khỏe của người ghép thận lại bị suy yếu nên ca phẫu thuật đành phải hoãn lại.

Cảnh sát xác định, ngoài anh V. còn có 4 - 5 người khác đang nằm chờ bán thận, trong đó có M. Tuy nhiên, kể cả những người chờ bán thận cũng không biết gì về nhau, không biết sẽ bán thận cho ai, ở bệnh viện nào. Song cuối cùng, chân dung các đối tượng nghi vấn cũng được dựng lên gồm: Đỗ Duy Khánh (SN 1997, trú tại quận Hồng Bàng, Hải Phòng); Nguyễn Việt Dũng (SN 1982, trú tại quận Lê Chân, Hải Phòng) và Ngô Sỹ Lợi (SN 1993, trú tại quận Tân Bình, TP HCM).

Trong đường dây này, Dũng là “ông trùm” điều hành và thu lợi lớn nhất. Vốn có bệnh về thận, nên Dũng thường đi khám bệnh và nhận thấy nhiều bệnh nhân có nhu cầu ghép thận và hiến thận để có tiền sử dụng cho mục đích cá nhân.

Năm 2013, trong quá trình khám thận, Dũng quen biết Lê Thị Yến (trú tại TP Nam Định), là người đưa con trai đến điều trị và ghép thận tại BV Việt Đức (Hà Nội). Dũng đã đề nghị Yến hợp tác “làm ăn” bằng việc tìm người cần ghép thận, còn Dũng tìm người bán thận kiếm “hoa hồng” môi giới.

Sau đó, Dũng đưa thông tin lên mạng internet với nội dung cần tìm người hiến thận và cho số điện thoại liên hệ. Khi người hiến thận liên hệ, Dũng yêu cầu họ phải làm đầy đủ các loại thủ tục, giấy tờ theo quy định của BV Trung ương Huế vì việc hiến thận sẽ được thực hiện tại bệnh viện này.

Đối với những người hiến thận tự làm giấy tờ theo quy định thì sẽ được nhận 180 triệu đồng, còn khi để Dũng làm các thủ tục giấy tờ thì chỉ được nhận 150 triệu đồng. Thỏa thuận với người hiến thận xong, Dũng “đẩy giá” với những trường hợp có nhu cầu ghép thận là 200 triệu đồng. Dũng đã nảy sinh “mánh lới” làm giả giấy tờ để mua - bán thận trái phép, môi giới cho 24 trường hợp để thu lợi bất chính 190 triệu đồng. Do đó, năm 2016, Dũng đã bị TAND TP Huế xử phạt 36 tháng tù giam về tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan tổ chức.

Ra tù, Dũng lấy người vợ thứ ba và tiếp tục tham gia mua bán thận trái phép, nhưng lần này, là với vai trò “ông trùm” chứ không chỉ là “mắt xích” của đường dây.

Trong khi đó, Đỗ Duy Khánh đã từng đi bán thận nên đã quen biết Nguyễn Việt Dũng. Để thiết lập đường dây, Khánh, Lợi, Dũng thống nhất, nếu ai có nhu cầu bán thận hoặc ghép thận thì Khánh, Lợi sẽ liên hệ với Dũng để được hướng dẫn trực tiếp; lợi nhuận sẽ chia nhau. Mỗi khi thực hiện bán thận trót lọt 1 người, thường Khánh và Lợi sẽ được Dũng chi 10 triệu đồng, còn Dũng sẽ thu lợi hàng trăm triệu đồng.

Cất lưới

Trung tuần tháng 12/2019, các trinh sát nắm bắt được, M. đang thực hiện phẫu thuật bán thận tại một bệnh viện lớn và được Lợi, Khánh chăm sóc. Khi Khánh và Lợi cùng đi ra ngoài cửa bệnh viện, thì các trinh sát đã tiến hành triệu tập về trụ sở. Qua đấu tranh, Khánh và Lợi đã khai ra đối tượng chủ mưu là Dũng.

Tại cơ quan điều tra, Dũng khai nhận, khoảng tháng 7/2019, Dũng mua thận của anh Th. (khoảng 30 tuổi, ở Bắc Kạn) với giá 260 triệu đồng và bán cho anh T. (ở Gia Lộc, Hải Dương) với giá 750 triệu đồng. Theo thỏa thuận, Dũng lo các chi phí, thủ tục xét nghiệm, phẫu thuật cắt, ghép thận...

Sau khi phẫu thuật, Dũng được thu lời 100 triệu đồng, Khánh được chia 10 triệu đồng. Ba tháng sau đó, Dũng mua thận của anh Kh., khoảng 30 tuổi ở Thanh Hà (Hải Dương) với giá 260 triệu đồng và bán cho anh Biên (trú tại Hà Nội) với giá 800 triệu đồng. Phi vụ này thành công, Dũng cũng hưởng lợi 100 triệu đồng còn Khánh được chia 10 triệu đồng... Phi vụ cuối cùng chính là vụ Dũng lôi kéo M. ra Hà Nội bán thận với giá 260 triệu đồng, trong khi thỏa thuận với người mua giá 700 triệu đồng.

Nỗi niềm những nông dân "bán" thận