Bị cắt trợ cấp, 80% hãng xe điện Trung Quốc sẽ phá sản?

Khoảng 80% trong số gần 500 hãng sản xuất ô tô điện Trung Quốc có thể sẽ phải dừng cuộc chơi trong vài năm tới khi không đủ sức vượt qua các bài kiểm tra “sống còn”.

“Bong bóng” xe điện sắp nổ

Thị trường xe điện (EV) của Trung Quốc hiện đang có nguy cơ “nổ tung” giống như bong bóng dotcom (hay còn gọi là bong bóng Y2K - xảy ra khi cổ phiếu của các công ty công nghệ cao, nhất là các tập đoàn, doanh nghiệp mạng, được đầu cơ) xảy ra vào đầu thế kỷ 21, khi có gần 500 công ty tham gia ngành công nghiệp EV.

Đây là cảnh báo của nhà sản xuất xe điện hàng đầu Trung Quốc, Beijing Electric Vehicle (BEV - Hãng xe điện Bắc Kinh), trong bối cảnh chính quyền Bắc Kinh đang siết chặt lại các ưu đãi cho lĩnh vực EV, nhằm khuyến khích các hãng dựa vào tự sinh và sáng tạo hơn là trợ cấp.

Theo ông Lian Qingfeng, Phó chủ tịch điều hành BEV, có nhiều điểm tương đồng giữa thị trường EV của Trung Quốc hiện nay và sự sụp đổ của thị trường chứng khoán 2 thập kỷ trước, khi hàng loạt doanh nghiệp đều mong trở thành câu chuyện thành công trong lĩnh vực internet.

Giống như vậy, với chính sách ưu đãi của Trung Quốc trong những năm qua cùng với nguồn vốn khoảng 18 tỷ USD đổ vào ngành EV từ năm 2011, không chỉ hàng chục, mà hàng trăm doanh nhân đều mong muốn trở thành Elon Musk (người sáng lập hãng xe điện Tesla) tiếp theo, biến cường quốc châu Á thành thị trường xe điện lớn nhất thế giới.

BloombergNEF ước tính rằng, các công ty khởi nghiệp trong lĩnh lực EV đã huy động được gần 8 tỷ USD trong năm 2018. Tính đến tháng 3 năm nay, Trung Quốc có 486 nhà sản xuất EV, nhiều gấp 3 lần so với cách đây 2 năm.

Tuy nhiên, khi Bắc Kinh đang bắt đầu thay đổi các chính sách đối với ngành và nhiều nhà sản xuất ô tô truyền thống quan tâm hơn tới việc chế tạo EV, không ít start-up sản xuất xe hơi điện gặp phải áp lực lớn trong việc đưa ra các kế hoạch kinh doanh bền vững.

Vị lãnh đạo BEV cảnh báo rằng, sẽ có tới 80% start-up xe điện Trung Quốc buộc phải rời khỏi ngành này vào năm 2021 do thiếu sức mạnh cốt lõi, cụ thể là vốn hoặc không vượt qua các bài kiểm tra “sống còn”.

“Ngược lại, áp lực lớn này sẽ giúp nhiều doanh nghiệp có năng lực cạnh tranh nổi lên như những cái tên hàng đầu của ngành xe điện Trung Quốc”, ông Lian nhận định.

Cách nào để đứng vững trong cuộc đua?

Đối mặt với những áp lực này, ông Lian tự tin khẳng định, Beijing Electric Vehicle sẽ là một trong những công ty cuối cùng đứng vững trong cuộc cạnh tranh trong ngành.

Rõ ràng, ông Lian có lý do để tự tin. Beijing Electric Vehicle là đơn vị thuộc Beijing Automotive Group (BAIC), tập đoàn nhà nước nơi có tham gia sản xuất ô tô Mercedes-Benz (Đức) và Hyundai (Hàn Quốc) ở Trung Quốc.

Theo ước tính của Công ty Tư vấn Sanford C. Bernstein (Mỹ), BAIC hiện đang đứng đầu thị trường xe điện chở khách của Trung Quốc trong 2 năm liên tiếp, chiếm 19% doanh thu ngành này trong năm 2018, nếu tính cả xe điện mini.

Nếu loại trừ dòng xe này, tập đoàn vẫn đứng thứ hai sau Công ty BYD, doanh nghiệp được nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffett hậu thuẫn.

Hãng tin Bloomberg cho hay, để có được lợi thế hơn các đối thủ, BEV đã nghiên cứu các phương pháp để giúp người dùng sạc xe thuận tiện hơn.

Ngoài 75.000 trạm sạc được thiết lập cho khách hàng của Beijing Electric Vehicle và 290.000 điểm sạc công cộng trên toàn quốc, công ty đã thành lập 139 trạm trao đổi pin, cho phép tài xế thay thế các bộ pin trong 90 giây.

BEV cũng đang làm việc để phát triển nhiều mẫu xe phù hợp với việc thay pin và thúc đẩy sự hợp tác với các nhà sản xuất ô tô khác, như NIO, một start-up xe điện hiện đang dẫn đầu về thu hút đầu tư.

Ngoài ra, theo Phó chủ tịch điều hành Lian, BEV đang mở rộng dòng sản phẩm của công ty sang những dòng xe chạy bằng pin nhiên liệu hydro (fuel-cell cars) và dự kiến thử nghiệm một số phương tiện này trong Thế vận hội mùa đông Bắc Kinh năm 2022.

Tuy nhiên, hướng đi này chỉ dành cho các doanh nghiệp đã có nhiều dòng sản phẩm và lượng khách hàng ổn định, giúp ngày càng gia tăng vị thế trên thị trường. Còn với các start-up vẫn đang chật vật tìm chỗ đứng, việc thoái lui hoặc bị sáp nhập bởi các công ty lớn hơn sẽ là điều khó tránh khỏi trong cuộc cạnh tranh này.

Vì sao tài xế Uber, Lyft nổi dậy?