Bí mật trong buồng lái máy bay

Phía sau bộ đồng phục phi công

Không chỉ cần kỹ thuật cao, kỹ năng xử lý tình huống giỏi, người phi công còn phải tuân theo vô số những nguyên tắc riêng để đảm bảo có được chuyến bay thuận lợi nhất cho hành khách. Trước một ngày việc mới, trước guồng quay hối hả của công việc sẽ là những chuẩn bị rất kỹ lưỡng từ việc... mặc đồng phục.

Theo yêu cầu, các phi công sẽ có mặt tại máy bay 1 tiếng trước giờ cất cánh dự kiến theo lịch điều độ của hãng hàng không. Chính vì thế, các phi công sẽ chuẩn bị từ rất sớm ở nhà từ các vật dụng cá nhân cần thiết cùng bộ đồng phục chỉn chu.

Là người chỉ huy, chịu trách nhiệm chính về chuyến bay, cơ trưởng sẽ là người quán xuyến cả những công việc mang tính thủ tục nhất để chuẩn bị cho chuyến bay. Ở phòng chuẩn bị bay, họ sẽ phải kiểm tra các tài liệu chuyến bay, bao gồm các thông tin về số lượng hành khách, hàng hoá, tình trạng trang thiết bị, kỹ thuật máy bay để quyết định lượng nhiên liệu cần nạp.

Chính họ cũng phải kiểm tra trực tiếp bên ngoài máy bay. Khi xác nhận tình trạng kỹ thuật đạt yêu cầu, cơ trưởng sẽ vào buồng lái, nạp dữ liệu chuyến bay (số hiệu chuyến bay, hành trình bay, giờ khởi hành, giờ hạ cánh…) vào máy tính. Những công đoạn lặp đi lặp lại, nhưng các cơ trưởng vẫn sẽ hoàn thành nó với một sự chú tâm và cẩn trọng nhất bởi đó chính là một phần đảm bảo an toàn cho mỗi lần cất cánh.

Sau đó, tất cả các thành viên phi hành đoàn tập trung tại khoang hành khách họp, thống nhất các thông tin về hành trình bay trước khi đón khách lên. Trong khi tiếp viên nở những nụ cười tươi vui đón khách thì 2 phi công phải cùng nhau mở tài liệu kỹ thuật và vận hành các thao tác trong buồng lái. Quy trình sẽ là một người hô đầu việc, một người vừa hô đáp lại vừa thực hiện theo để đảm bảo có sự kiểm tra chéo lẫn nhau.

Ngay khi tiếp viên kiểm tra và thông báo tất cả cửa máy bay đã đóng và khoá lại, phi công xin huấn lệnh bay, nổ máy, ra đường lăn và lên đường băng để cất cánh. Lúc này sẽ là thời điểm của sự chuẩn xác và phối hợp chặt chẽ cùng đài không lưu.

Những giây phút tạm nghỉ ngơi của phi công là lúc máy bay đã bay ổn định trên trời cao. Trong trạng thái “bay bằng”, tổ bay tắt đèn báo thắt dây an toàn ở khoang hành khách. Nhưng nghỉ ngơi không có nghĩa là duỗi dài để thư giãn. Trong cả hành trình, nếu xảy ra bất cứ tình huống nào ảnh hưởng đến an ninh, an toàn bay, phi công là những người đứng mũi chịu sào, đưa ra phương án giải quyết chính xác, hiệu quả. Bản lĩnh của một phi công giỏi có khi được thể hiện trong những quyết định chỉ được tính bằng giây.

Khi máy bay chuẩn bị hạ cánh, mọi việc vẫn cần đúng theo một quy trình đảm bảo khi cả tổ lại tiếp tục họp với nhau một lần nữa cho một kịch bản hạ cánh hoàn hảo rồi mới giảm độ cao vào tiếp cận hạ cánh.

Những phi công trưởng thành từ quân đội

Nhìn vào lực lượng phi công của Việt Nam, rất nhiều trong số nhân sự chủ chốt của hãng hàng không quốc gia Vietnam Airlines trưởng thành từ quân đội. Tiền thân của Đoàn bay 919 của hãng hiện tại là Trung đoàn Không quân vận tải 919 (Cục Không quân, Bộ Quốc phòng), được thành lập ngày 1/5/1959 cùng với sự ra đời của tuyến đường Trường Sơn. Trong kháng chiến, Đoàn bay 919 vận chuyển vũ khí, đạn dược, đảm bảo an toàn tuyệt đối và kịp thời phục vụ chiến đấu cho các chiến trường. Tự hào hơn nữa, chính những phi công thế hệ đầu tiên của Việt Nam tại đoàn bay này đã đưa Bác Hồ về thăm quê hương sau hơn 50 năm xa cách, chở phái đoàn đàm phán của ta sang Pháp ký Hiệp định Paris...

Đoàn bay 919 trở thành lực lượng nòng cốt của hãng hàng không quốc gia Vietnam Airlines, đảm trách nhiệm vụ vận chuyển hành khách, hàng hoá phục vụ tăng trưởng kinh tế đất nước.

Trong bối cảnh thị trường hàng không dân dụng phát triển nhanh, những người lính không quân ngày ấy bây giờ vẫn tiếp tục gắn bó với bầu trời, với những cánh bay. Lòng yêu nước, tinh thần quả cảm của người lính được chuyển tải thành những sáng kiến, cải tiến kỹ thuật tiết kiệm nhiên liệu, vượt qua khó khăn, ổn định hoạt động kinh doanh và duy trì tăng trưởng vững chắc của Vietnam Airlines nói riêng, của ngành hàng không nói chung.

Cơ trưởng, Đại úy, cựu chiến binh Nguyễn Văn Minh chia sẻ: “Nghề phi công cũng đòi hỏi người theo nghề phải có những phẩm chất như những người lính, được rèn giũa trong môi trường kỷ luật nghiêm ngặt, đề cao tinh thần trách nhiệm. Vì vậy, trưởng thành từ môi trường quân đội là một lợi thế khi học nghề lái máy bay. Với tôi, chất lính Không quân luôn chảy trong huyết quản”.

Còn với Cơ phó A350 Trương Châu Hiếu Đức, trong suốt quá trình học tập, rèn luyện để trở thành phi công gặp rất nhiều khó khăn, vất vả, thử thách. Như thời gian huấn luyện chuyển loại Airbus A350 - chiếc máy bay siêu hiện đại. “Khi “cầm lái” trên những chuyến bay thật, phía sau mình là tính mạng hàng trăm con người, tôi cảm thấy trách nhiệm của mình vô cùng lớn. Trong đầu lúc nào cũng phải đưa ra những quyết định hay tính toán để đạt mức an toàn và hiệu quả nhất. Cũng vì vậy, tôi luôn tự ý thức phải không ngừng học tập, trau dồi kinh nghiệm bay và trân trọng nghề nghiệp của mình”, anh Đức cho hay.

Bước vào một nghề vẫn được coi là phải học tập cả đời như phi công, “những người lính trẻ” của Đoàn bay 919 sẵn sàng làm chủ các phương tiện mới, hiện đại nhất hiện nay như dòng máy bay A350-900 và Boeing 787-9. Đây là bước tiến quan trọng trong các kế hoạch mở rộng phát triển của hãng hàng không quốc gia.

Chuyện "hậu trường" của phi công