 |
Ảnh minh họa. |
Trung tâm Khí tượng Thủy văn Trung ương đã cho phát đi bản tin chuyên đề có đề cập tới hiện tượng ENSO và những ảnh hưởng của hiện tượng thời tiết này đến Việt Nam trong thời gian tới.
Thông tin về hiện tượng ENSO
Theo đánh giá của hầu hết các Trung tâm khí hậu lớn trên thế giới, nhiệt độ mặt nước biển tại khu vực trung tâm xích đạo Thái Bình Dương (NINO 3.4) có xu hướng tăng nhanh từ các tháng đầu năm 2017.
Hiện tại, chuẩn sai nhiệt độ mặt nước biển khu vực NINO 3.4 đang cao hơn so với giá trị trung bình chuẩn là 0.1oC. Như vậy hiện nay, ENSO đang ở trạng thái trung tính và đang có dấu hiệu chuyển từ pha lạnh sang nóng của hiện tượng này.
Tổng hợp các kết quả dự báo của các mô hình, Cơ quan Khí tượng Úc (BoM) nhận định, ENSO sẽ đạt ngưỡng bắt đầu của hiện tượng El Nino vào khoảng tháng 7/2017.
Tuy nhiên, BoM cũng khuyến cáo về độ tin cậy thấp của các mô hình dự báo vào thời điểm này trong năm.
Trung tâm Dự báo Khí hậu Hoa Kỳ (CPC/NCEP) dự báo xác suất xuất hiện El Nino vào khoảng 50-60% trong những tháng đầu mùa hè và xác suất này tăng lên vào thời kỳ cuối năm 2017.
Kết quả dự báo tổ hợp nhiều thành phần của Trung tâm Dự báo Thời tiết hạn vừa Châu Âu (ECMWF) cho thấy, chuẩn sai nhiệt độ mặt nước biển khu vực NINO3.4 sẽ đạt ngưỡng El Nino vào khoảng tháng 6/2017.
Trung tâm Khí hậu Tokyo, Nhật Bản (TCC) dự báo, có đến 60% khả năng ENSO tiếp tục ở trạng thái trung tính đến tháng 7/2017 và chỉ có 40% khả năng xuất hiện El Nino vào thời gian này.
Như vậy, theo các dự báo mới nhất thì đa số các Cơ quan dự báo khí hậu trên thế giới đều cho rằng, hiện tượng ENSO sẽ có xu hướng chuyển sang trạng thái El Nino từ nửa cuối năm 2017 và nếu vậy, sẽ là năm thứ 3 liên tiếp xuất hiện El Nino chỉ sau một thời kỳ tương đối ngắn chuyển sang pha lạnh.
Dự kiến tác động của ENSO đến Niệt Nam
Nhận định về xu thế diễn biến của khí tượng thủy văn ở Việt Nam hầu như không thay đổi nhiều so với bản tin dự báo đã phát ngày 15/2/2017.
Tuy nhiên, nếu hiện tượng ENSO chuyển sang trạng thái El Nino vào nửa cuối năm 2017, mặc dù nhiều khả năng bão và áp thấp nhiệt đới (ATNĐ) trên khu vực Biển Đông vẫn sẽ xuất hiện nhiều hơn so với trung bình nhiều năm (TBNN khoảng 12-13 cơn/năm) nhưng số lượng bão và ATNĐ ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta sẽ ít hơn TBNN (TBNNkhoảng 5 - 6 cơn). Ngoài ra, tính bất quy luật của bão sẽ tăng cao vào những năm chịu tác động của El Nino.
Mùa mưa ở Bắc Bộ đến muộn hơn TBNN. Thời điểm bắt đầu mùa mưa ở Nam Bộ và Tây Nguyên có khả năng đến sớm hơn TBNN. Dưới tác động của El Nino vào thời kỳ cuối năm, lượng mưa trên phạm vi toàn quốc có xu hướng thiếu hụt so với TBNN vào cuối mùa mưa năm 2017.
Tuy nhiên, hiện tượng mưa lớn đến rất lớn cục bộ trong thời đoạn ngắn thường xuất hiện trong những năm chịu tác động của El Nino.
Ít có khả năng xuất hiện lũ tiểu mãn đồng thời trên nhiều lưu vực sông thuộc Bắc Bộ. Mùa lũ 2017 trên các sông Bắc Bộ có khả năng đến muộn hơn TBNN.
Đỉnh lũ trên các sông suối tương đương năm 2016, phổ biến ở mức báo đông (BĐ) 2-3, một số sông suối nhỏ trên BĐ 3. Lũ quét, sạt lở đất có khả năng xảy ra nhiều hơn năm 2016, đặc biệt tại các khu vực miền núi phía Tây Bắc Bộ.
Mùa lũ 2017 trên các sông ở Tây Nguyên và thượng nguồn sông Mê Công đến sớm hơn so với TBNN.
Diễn biến lũ trên các sông ở Trung Bộ và sông Cửu Long phù hợp với quy luật nhiều năm, đỉnh lũ trên các sông ở Trung Bộ, Tây Nguyên tương đương mức TBNN.
Lũ lớn nhất năm ở Đồng bằng sông Cửu Long ở mức BĐ2-BĐ3. Tuy ít có khả năng xuất hiện lũ đặc biệt lớn nhưng tiềm ẩn nguy cơ cường suất lũ lên nhanh hơn bình thường do tác động của việc xả ở thượng lưu.
Các nhận định về tác động của El Nino đến nước ta vào nửa cuối năm 2017 có độ tin cậy không cao và sẽ liên tục được cập nhật.
ENSO là gì ?
ENSO là tên viết tắt để chỉ sự xuất hiện đồng thời của hai hiện tượng là El Nino, La Nina và dao động Nam (Southern Osillation - SO).
Theo quan điểm chung thì El Nino (La Nina) xuất hiện khi dị thường nhiệt độ nước biển tầng mặt có dấu dương (âm) vượt một giới hạn cho trước và xảy ra trong nhiều tháng liên tiếp.
Hiện tượng El Nino xuất hiện gắn liền với sự đột biến của nhiệt độ nước biển, thường bắt đầu từ khu vực ven bờ phía Đông Thái Bình Dương rồi lan truyền sang phía Tây, song cũng có trường hợp quá trình bắt đầu từ khu vực trung tâm Thái Bình Dương rồi sau đó phát triển dần sang phía Đông mà điển hình là sự kiện El Nino 1982-1983, 1986-1987 và nhất là 1997-1998.
Thông thường hiện tượng El Nino kéo dài từ 12 đến 18 tháng. Theo các tính toán của các nhà khoa học cho thấy El Nino là hiện tượng tự nhiên tựa chu kỳ, các El Nino yếu xuất hiện 2 đến 3 năm một lần còn các El Nino mạnh có thể xảy ra trong vòng 8 đến 11 năm.
Tuy nhiên trong những thập niên gần đây hiện tượng này đã xảy ra thường xuyên hơn, khoảng 4 đến 5 năm 1 lần. Cường độ hoạt động của ENSO rất khác nhau, trong những thập niên gần đây đã quan trắc được ENSO khá mạnh vào các năm 1982-1983 và 1997-1998. Hiện tượng El Nino có quan hệ chặt chẽ với dao động Nam (SO).
Về bản chất SO là một hiện tượng dao động của hệ thống khí quyển dưới dạng sóng dài (sóng Rossby) tồn tại thường xuyên trong khí quyển ở khu vực Nam Thái Bình Dương.
Cường độ dao động Nam được đánh giá thông qua SOI (Southern Osillation Index) là chỉ số phụ thuộc áp suất giữa hai trạm điển hình đó là trạm Tahiti (17,50S-149,60W) thuộc quần đảo Polynesia và trạm Darwin (12,40S- 130,90E) thuộc bắc Australia.
Bình luận bài viết (0)
Gửi bình luận