Bỏ chức danh thanh tra lĩnh vực thuế, hải quan sẽ thất thu hàng nghìn tỷ

Đề nghị bổ sung cơ quan thanh tra trong bảo hiểm xã hội

Sáng 25/10, tại kỳ họp thứ 4, Quốc hội khoá XV đã thảo luận về dự thảo Luật Thanh tra (sửa đổi).

Đại biểu Lương Văn Hùng (đoàn Quảng Ngãi) cho biết, dự thảo Luật chưa quy định cụ thể Bảo hiểm xã hội Việt Nam được thành lập cơ quan thanh tra.

Qua tiếp xúc cử tri và ghi nhận ý kiến các cơ quan, đại biểu Hùng đề nghị bổ sung cơ quan thanh tra trong cơ quan Bảo hiểm xã hội; đồng thời bổ sung quy định việc tổ chức hoạt động và nhiệm vụ của thanh tra chuyên ngành tại Trung ương và địa phương của cơ quan Bảo hiểm xã hội do Chính phủ quy định.

Đồng quan điểm, đại biểu Nguyễn Hải Dũng (đoàn Nam Định) cho biết, dự thảo Luật Thanh tra (sửa đổi) cũng cho phép thành lập cơ quan thanh tra chuyên ngành khi đáp ứng đủ hai điều kiện, gồm: được giao thực hiện một số nhiệm vụ quản lý nhà nước và được giao nhiệm vụ thanh tra.

Theo Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thanh tra (sửa đổi) đã thể hiện cơ quan Bảo hiểm xã hội Việt Nam đủ điều kiện để thành lập cơ quan thanh tra chuyên ngành.

Tuy nhiên, hệ thống cơ quan bảo hiểm xã hội cũng được tổ chức theo hệ thống ngành dọc từ trung ương đến cấp tỉnh, cấp huyện, giống như Cục Thuế, Chi cục Thuế, Cục Hải quan ở tỉnh hoặc ở khu vực và Bảo hiểm xã hội cũng có phạm vi, đối tượng quản lý lớn và quan trọng đối với sự phát triển của kinh tế - xã hội.

"Dự thảo Luật Thanh tra (sửa đổi) lần này đã quy định các cơ quan thanh tra của cục, tổng cục thuộc bộ được thành lập theo quy định của Chính phủ, thì với hệ thống của Bảo hiểm xã hội là cơ quan thuộc Chính phủ tương tự như Tổng cục Thuế, Tổng cục Hải quan, Tổng cục Thống kê, cũng cần quy định về cơ quan thanh tra Bảo hiểm xã hội bao gồm ở Bảo hiểm xã hội Việt Nam và ở Bảo hiểm xã hội tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương", đại biểu Dũng đề xuất.

Đại biểu Dũng dẫn chứng thêm, theo thông tin từ Bảo hiểm xã hội Việt Nam, từ năm 2016 đến năm 2021, cơ quan Bảo hiểm xã hội đã thanh tra, kiểm tra, phát hiện vi phạm về đối tượng, mức đóng bằng 120% với số tiền truy thu bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế…

Bên cạnh đó, Thanh tra Bảo hiểm xã hội còn có đóng góp to lớn để bảo đảm việc đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế được đúng pháp luật, bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng của người lao động, xử lý các vi phạm trong đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế kịp thời và nghiêm minh.

Bỏ chức danh thanh tra trong lĩnh vực thuế, hải quan sẽ thất thu hàng nghìn tỷ đồng

Tán thành với các quy định của Luật Thanh tra được trình ra kỳ họp lần này, đại biểu Nguyễn Hải Dũng (đoàn Nam Định) nhấn mạnh, dự thảo Luật đã xử lý được những vướng mắc, khó khăn đối với thanh tra tổng cục, cục thuộc bộ, đồng thời còn khẳng định hệ thống tổ chức của Thanh tra Cục thuộc Tổng cục thuộc Bộ mà đơn vị đóng tại địa phương, ví dụ như Cục Thuế, Cục Hải quan, Cục Thống kê.

Riêng trong lĩnh vực thuế và hải quan nếu bỏ chức năng thanh tra thì ngân sách nhà nước sẽ có nguy cơ thất thu hàng nghìn tỷ đồng. Đây là nguồn thu lớn và ổn định, bền vững của ngân sách nhà nước.

"Hiệu quả của thanh tra Cục Thuế, Cục Hải quan, Cục Hải quan tỉnh và khu vực là không phải bàn cãi" đại biểu Dũng nhấn mạnh.

Đồng quan điểm, đại biểu Phạm Văn Hoà (đoàn Đồng Tháp) cho biết, việc quy định hệ thống thanh tra 3 cấp là cần thiết.

Theo luật hiện hành, chưa cho phép lập thanh tra tổng cục, cục thuộc Bộ, nhưng luật cho phép Chính phủ xem xét, quyết định, giao cho tổng cục, cục thuộc bộ thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành.

"Việc thành lập thanh tra chuyên ngành là cần thiết, tạo cơ sở pháp lý minh bạch cho công tác thanh tra, không phát sinh biên chế, tổ chức bộ máy. Tuy nhiên, không nhất thiết cục, tổng cục nào cũng cần có thanh tra, mà cần có nguyên tắc cụ thể trong việc thành lập này, giao Chính phủ quy định", đại biểu Hoà nhìn nhận.

Về phân định quyền hạn cụ thể giữa thanh tra bộ và thanh tra tổng cục, cục thuộc bộ, để rạch ròi nhiệm vụ, quyền hạn, tránh chồng lấn, đại biểu Hoà cho rằng, nên quy định việc nào thanh tra tổng cục, cục thuộc bộ, thanh tra chuyên ngành đã thanh tra thì thanh tra bộ không thanh tra, để hạn chế gây khó khăn cho đối tượng thanh tra, trừ trường hợp có phát sinh mới hoặc nghi vấn tiêu cực của thanh tra trước đó.

Ngoài ra, đại biểu Hoà cũng cho rằng, cần quy định khi thành lập đoàn thành tra thì phải có ít nhất hai thanh tra viên trở lên để thực hiện nhiệm vụ thì mới phù hợp và đảm bảo chất lượng của đoàn thanh tra.

Đề nghị duy trì thanh tra huyện, vẫn thành lập thanh tra cục, tổng cục