Bộ trưởng Công thương: Chống ùn ứ nông sản, phải "thích ứng với thiên hạ"

Tắc đâu thì phải thông đấy

Sáng nay (16/3), tại phiên chất vấn của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đại biểu Quốc hội Lưu Bá Mạc (đoàn Lạng Sơn) nêu vấn đề: Thời gian qua, Bộ Công thương đã liên tục phối hợp với các ngành, địa phương để chỉ đạo tháo gỡ khó khăn, khuyến cáo cũng như cảnh báo đối với các doanh nghiệp, tổ chức và thương nhân, nhưng tình trạng ồn ứ hàng hóa tại các cửa khẩu vẫn diễn ra.

"Vậy xin Bộ trưởng Công thương cho biết nguyên nhân và giải pháp khắc phục tình trạng nêu trên?", đại biểu Mạc chất vấn.

Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, nguyên nhân ùn ứ nông sản ở cửa khẩu là do Trung Quốc áp dụng chính sách Zero COVID nên việc xuất khẩu nông sản gặp khó khăn.

Bên cạnh đó, là do thương nhân Việt Nam quen xuất khẩu theo đường tiểu ngạch, khi chính sách phía bạn thay đổi nên gặp khó.

Theo ông Nguyễn Hồng Diên, Bộ Công thương đã nhiều lần khuyến nghị Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, khuyến nghị các địa phương có phương án vùng trồng, vùng nuôi, sản xuất theo tín hiệu thị trường.

Về giải pháp, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho rằng, nếu cứ làm theo cách cũ "có gì làm nấy, có gì bán nấy" sẽ bị động. Do đó, ngành nông nghiệp cần có kế hoạch sản xuất theo yêu cầu, nhu cầu từng thị trường.

"Trước mắt, tinh thần là "tắc đâu thì phải thông đấy". Bộ Công thương đã phối hợp với phía bạn bàn bạc các biện pháp tháo gỡ, tạo lập các vùng xanh an toàn để xuất khẩu, đơn giản hóa quy trình thủ tục tạo thuận lợi cho lưu thông hàng hóa... Về lâu dài, chúng ta phải thay đổi, "thích ứng với thiên hạ", phải tập trung chuyển từ xuất khẩu nông sản theo đường tiểu ngạch sang xuất khẩu chính ngạch", ông Diên nói.

Bộ Công thương cùng Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn cần có trách nhiệm xây dựng đề án để chuyển xuất khẩu tiểu ngạch sang chính ngạch qua biên giới. Hiện tiêu chuẩn, tiêu chí để xuất hàng tiểu ngạch, chính ngạch qua biên giới đã được Bộ Công thương trình cấp có thẩm quyền xem xét, phê duyệt.

Hàng bán trong nước chưa chắc được thì làm sao bán cho nước ngoài

Nhấn mạnh cần phải nâng cao chất lượng sản phẩm đáp ứng được ở nhiều thị trường, từ đó đa dạng thị trường xuất khẩu, ông Diên cho biết, thị trường Trung Quốc vẫn là thị trường lớn, nhiều nước xa Trung Quốc vẫn tìm đến thì không lý do gì chúng ta không tìm đến.

"Không chỉ Trung Quốc mà các thị trường nước ngoài khác cũng đòi hỏi tiêu chuẩn hàng hóa cao, đòi hỏi người sản xuất hàng hóa phải tuân thủ các quy định đó. Trên thực tế thì với tập quán nhỏ lẻ, chưa đảm bảo tiêu chuẩn thì rất khó.

Cho nên chúng ta vẫn phải khuyến cáo các ngành sản xuất nói chung đặc biệt là nông nghiệp đều phải cố gắng sản xuất đảm bảo tiêu chuẩn và tiêu chuẩn đó phải sát với thị trường", ông Diên nói.

Bộ trưởng Công thương cũng cho biết, hàng hóa của chúng ta xuất vào Trung Quốc nếu có gì đó trục trặc thì chúng ta không dễ gì bán cho nước khác.

"Tôi đồng tình rất cao với các ý kiến của các đại biểu là chúng ta đã là thanh viên rất nhiều của hiệp định thương mại tự do, nhưng nếu chúng ta không nâng năng lực sản xuất của chúng ta lên, không nâng khả năng thích ứng, đáp ứng thị trường thì chúng ta sẽ thua ngay trên sân nhà. Chúng ta chỉ trở thành thị trường tiêu thụ cho các nước. Trong khi đó hàng của chúng ta sản xuất ra nhiều thì rất nhiều nhưng đưa đi xuất khẩu không dễ, bởi vì hàng đó bán trong nước chưa chắc đã được chào đón thì làm sao bán cho nước ngoài được", Bộ trưởng Công thương phân tích.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, sản phẩm hàng hóa có đáp ứng được các thị trường nước ngoài hay không là câu hỏi không chỉ là đặt ra với Bộ Công thương mà đặt ra với các cấp ngành và ngay từ các doanh nghiệp và người sản xuất.

"Như tôi đã báo cáo, làm kinh tế thị trường thì người sản xuất phải trả lời được các câu hỏi là bán cho ai? Nhưng chúng ta vẫn có thói quen, bán cái mình có chứ không phải thị trường cần", Bộ trưởng Diên nói.

Theo ông Diên, để mà năng được năng lực hàng hóa trong nước xuất khẩu ra nước ngoài thì sản phẩm đáp ứng tiêu chuẩn của thị trường.

Thứ hai là nâng năng lực của doanh nghiệp Việt Nam để tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Chỉ có vậy thì hội nhập quốc tế về kinh tế thì mới có hiệu quả. Chỉ dừng lại ở ký hiệp định thương mại, ký xong rồi để tiêu thụ hàng hóa của nước khác mà hoàng hóa mình không xuất khẩu được.

ĐBQH "truy nóng" việc găm xăng dầu, Bộ trưởng Công thương nói gì?