Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng lý giải vì sao doanh nghiệp khó khăn nhưng ngại đi vay

Kết quả tăng trưởng chưa đạt nhưng đáng trân trọng 

Chiều 1/11, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) Nguyễn Chí Dũng đã có những giải trình sau khi các đại biểu Quốc hội thảo luận ở hội trường về đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội (KTXH) năm 2023; dự kiến kế hoạch phát triển KTXH năm 2024.

Làm rõ vấn đề tăng trưởng, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, tình hình thế giới khó khăn, nhiều diễn biến nhanh, khó lường. Kinh tế trong nước độ mở lớn, tính chống chịu, tự chủ còn hạn chế, đang chuyển đổi nên chịu nhiều tác động từ bên ngoài.

"Kết quả chưa đạt kế hoạch đề ra nhưng vẫn rất đáng trân trọng và tích cực; đây là nỗ lực rất lớn của toàn hệ thống chính trị", ông Dũng nói.

Ông Dũng nhìn nhận, một số chính sách của Nghị quyết 43 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển KTXH thực hiện hỗ trợ trực tiếp cho doanh nghiệp, người dân và người lao động đã phát huy hiệu quả tích cực.

Ngoài ra, hơn 50% nguồn lực của Chương trình cho đầu tư hạ tầng KTXH với những dự án quan trọng, trọng điểm mang tính chiến lược của quốc gia, đến nay cũng đang triển khai tích cực.

"Ngại hiểu thế nào là doanh nghiệp có khả năng phục hồi"

Tuy nhiên, theo ông Dũng một số chính sách chưa đạt được kết quả như mong muốn.

Trong đó, giải thích việc giải ngân gói hỗ trợ lãi suất 2% chậm, ông Dũng nêu có hai lý do. 

Thứ nhất, kinh tế khó khăn nên doanh nghiệp đủ điều kiện vay lại không có đơn hàng; hoặc có doanh nghiệp muốn vay lại không đủ điều kiện.

Bên cạnh đó, thiết kế chương trình hỗ trợ rất thận trọng, trong đó có quy định về "dự án có khả năng phục hồi". Quy định này khiến người đi vay, đơn vị cho vay đều "ngại" trong việc hiểu thế nào là doanh nghiệp có khả năng phục hồi. Do đó, chưa đạt kỳ vọng chương trình đưa ra.

Hiện nay, gói hỗ trợ này mới giải ngân được 873 tỷ đồng, gần bằng 2% kế hoạch. 

"Chính phủ đã trình Quốc hội cho phép sẽ thực hiện tiếp chương trình này đến hết năm 2023, nếu không đạt được, chúng ta sẽ hủy dự toán. 

Thay vào chính sách hỗ trợ 2% lãi suất này, chúng ta sẽ chuyển tiếp sang xin giãn, hoãn thuế giá trị gia tăng cũng như các thuế khác trong thời gian tới để hỗ trợ cho doanh nghiệp", ông Dũng nói. 

Về năng suất lao động không đạt, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư làm rõ nguyên nhân là mô hình tăng trưởng chưa có nhiều thay đổi, chậm dịch chuyển cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động giữa các ngành, lĩnh vực; khoa học công nghệ đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chất lượng nguồn nhân lực chưa đáp ứng được yêu cầu của đặt ra.

Ngoài ra, riêng năm 2023 còn có lý do là tăng trưởng kinh tế thấp hơn so với mục tiêu. Sản xuất công nghiệp, xây dựng và bất động sản khó khăn. Một bộ phận lao động di chuyển.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, Thủ tướng đã giao cho Bộ Khoa học và Công nghệ xây dựng một đề án tăng năng suất lao động dựa trên khoa học công nghệ đổi mới sáng tạo; giao cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư xây dựng một đề án về chương trình quốc gia về tăng năng suất lao động. Những đề án này khi triển khai sẽ thúc đẩy, hỗ trợ tăng năng suất lao động trong thời gian tới.