Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể trả lời Quốc hội về tiến độ 2 dự án trọng điểm

Tiếp tục chương trình làm việc của kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV, sáng nay (12/11), Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể trả lời làm rõ các thông tin liên quan đến việc chậm tiến độ hai dự án cao tốc Bắc - Nam và sân bay Long Thành theo yêu cầu của Chủ tịch Quốc hội và ý kiến của các đại biểu.

8 dự án đầu tư công cao tốc Bắc - Nam đang đảm bảo tiến độ

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, năm 2020 - 2021, Bộ GTVT xác định công tác đầu tư, trong đó có những dự án đầu tư trọng điểm là một trong những nhiệm vụ quan trọng.

Về công tác giải ngân vốn đầu tư công, Bộ trưởng cho biết, đến hết tháng 9/2021, bình quân giải ngân vốn đầu tư công toàn quốc khoảng 47,8%, riêng tỷ lệ giải ngân của Bộ GTVT đạt 61,2%, điều này thể hiện quyết tâm rất lớn của Bộ GTVT. Tuy nhiên, so với yêu cầu, nhất là công tác triển khai hai dự án trọng điểm quốc gia là cao tốc Bắc - Nam phía Đông và sân bay quốc tế Long Thành còn chậm do nhiều nguyên nhân khác nhau.

Thông tin cụ thể về tình hình triển khai dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, dự án được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết 52/2017. Theo nghị quyết này, dự án được chia thành 11 dự án thành phần, gồm: 3 dự án đầu tư theo hình thức đầu tư công (Cao Bồ - Mai Sơn, Cam Lộ - La Sơn, cầu Mỹ Thuận 2) và 8 dự án đầu tư theo hình thức PPP (Mai Sơn - QL45, QL45 - Nghi Sơn, Nghi Sơn - Diễn Châu, Diễn Châu - Bãi Vọt, Nha Trang - Cam Lâm, Cam Lâm - Vĩnh Hảo, Vĩnh Hảo - Phan Thiết, Phan Thiết - Dầu Giây).

Đối với 8 dự án còn lại theo Nghị quyết 52/2017 của Quốc hội sẽ tiến hành lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức đấu thầu quốc tế, nhưng gặp nhiều khó khăn nên sau đó buộc phải chuyển sang đấu thầu trong nước. Tuy vậy, công tác đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư trong nước cũng gặp rất nhiều trắc trở khi các nhà đầu tư tài chính lớn ít quan tâm đến dự án, chủ yếu là các nhà thầu tham gia đấu thầu làm nhà đầu tư để tìm kiếm nguồn việc thi công dẫn tới khó khăn về năng lực tài chính.

“Đầu năm 2020, trong bối cảnh các dự án đầu tư theo hình hình thức PPP đang gặp khó khăn trong việc tuyển chọn nhà đầu tư, cộng thêm ảnh hưởng của dịch Covid-19, Chính phủ đã đề xuất Quốc hội chuyển một số dự án đang đầu tư công để kích cầu và đẩy nhanh tiến độ triển khai. Đến tháng 6/2020, Quốc hội ban hành Nghị quyết 117 về việc chuyển hình thức đầu tư 3 dự án từ PPP sang hình thức đầu tư công, gồm: Mai Sơn - QL45, Vĩnh Hảo - Phan Thiết, Phan Thiết Dầu Giây và cho phép hoàn thành 3 dự án thành phần này vào năm 2022”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể thông tin.

Đề cập đến tiến độ triển khai, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, đến nay, sản lượng thi công của 3 dự án này đạt khoảng 20 - 35%. Khó khăn lớn nhất là tình trạng thiếu hụt nguồn đất đắp nền, vừa qua, Chính phủ đã ban hành hai nghị quyết cho phép áp dụng cơ chế đặc thù về nguồn vật liệu phục vụ thi công cao tốc Bắc - Nam (Nghị quyết 60 và Nghị quyết 133).

“Đến thời điểm này, thủ tục mở các mỏ đất đã đáp ứng được yêu cầu. Chúng tôi sẽ tập trung tiến độ để hoàn thành 3 dự án này vào cuối năm 2022”, Bộ trưởng khẳng định.

Tiếp đó, tháng 2/2021, do tình hình đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư của 5 dự án thành phần còn lại bằng hình thức PPP gặp nhiều khó khăn, Quốc hội tiếp tục ban hành Nghị quyết 1213 chuyển đổi hình thức đầu tư của hai dự án (QL45 - Nghi Sơn, Nghi Sơn - Diễn Châu) từ PPP sang đầu tư công và cho phép Bộ GTVT hoàn thành hai dự án này vào cuối năm 2023.

“Đến thời điểm này, cả hai dự án cao tốc QL45 - Nghi Sơn và Nghi Sơn - Diễn Châu đều đã triển khai thi công toàn bộ các gói thầu xây lắp, sản lượng thi công đã đạt được khoảng 2 - 5%. “Chúng tôi cam kết điều hành hai dự án này hoàn thành vào cuối năm 2023 theo đúng yêu cầu Nghị quyết 1213 của Quốc hội”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nói.

Sớm tháo gỡ vướng mắc 3 dự án PPP

Người đứng đầu ngành GTVT cho biết, trong 11 dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020, hiện nay chỉ còn 3 dự án thành phần đầu tư theo hình thức PPP, gồm: Diễn Châu - Bãi Vọt, Nha Trang - Cam Lâm và Cam Lâm - Vĩnh Hảo. “Cả ba dự án này đều đang gặp nhiều khó khăn trong việc huy động vốn tín dụng do các ngân hàng thương mại thắt chặt tỷ lệ huy động vốn ngắn hạn cho vay dài hạn”, Bộ trưởng nói.

Lãm rõ hơn về các vướng mắc của 3 dự án PPP cao tốc Bắc - Nam, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, từ tháng 5 - 7/2021, Bộ GTVT đã ký hợp đồng với các nhà đầu tư của 3 dự án. Theo quy định của hợp đồng, các nhà đầu tư có thời gian 6 tháng để thu xếp vốn. Đến thời điểm này, một số dự án sắp đến hết hạn 6 tháng nhưng tình hình thu xếp vốn của các nhà đầu tư vẫn gặp nhiều khó khăn.

“Bộ GTVT đã phối hợp với Ngân hàng Nhà nước, các bộ, ngành, tổ chức làm việc để tháo gỡ khó khăn về tín dụng và làm việc với các ngân hàng thương mại, nhà đầu tư. Tuy nhiên, theo chúng tôi được biết, các ngân hàng chỉ cam kết cho vay 6.000/9.300 tỷ đồng. Các nhà đầu tư cũng đã đề xuất các giải pháp huy động thêm nguồn lực hoặc các loại hình khác.

“Hiện Bộ GTVT rất tích cực làm việc với nhà đầu tư, các ngân hàng để làm sao nhà đầu tư ký được hợp đồng tín dụng. Dù còn nhiều khó khăn, nhưng các nhà đầu tư hết sức quyết tâm bởi vì chúng ta cố gắng hoàn thành 3 dự án này theo yêu cầu của Quốc hội. Với trách nhiệm của mình, chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc với các nhà đầu tư, ngân hàng và xin ý kiến chỉ đạo của Chính phủ để sớm thu xếp vốn tín dụng cho 3 dự án này”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nói.

Đầu năm 2022, thi công đồng loạt dự án sân bay Long Thành

Đề cập đến dự án sân bay quốc tế Long Thành, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, sau khi Quốc hội cho phép chủ trương để Chính phủ phê duyệt dự án, tháng 7/2019, Bộ GTVT đã trình dự án cho Chính phủ. Sau đó, Chính phủ giao Bộ KH&ĐT tổ chức thẩm định và cho phép Bộ KH&ĐT thuê một tư vấn nước ngoài để thẩm định lại toàn bộ dự án sân bay quốc tế Long Thành.

“Chính vì vậy, dự án này kéo dài thời gian thẩm định để tư vấn nước ngoài phản biện. Đến tháng 12/2020, Chính phủ đã ban hành quyết định phê duyệt dự án đầu tư sân bay Long Thành và giao Tổng công ty Cảng Hàng không VN (ACV) làm chủ đầu tư giai đoạn 1”, Bộ trưởng nói và cho biết, trong 11 tháng vừa qua, ACV đã triển khai tương đối tốt trong việc thực hiện 3 nhiệm vụ: Xây dựng hàng rào (hiện đã hoàn thành 75%), thuê các đơn vị rà phá bom mìn (hiện đã rà phá khoảng 75% diện tích); tập trung làm hồ sơ thiết kế kỹ thuật, dự toán để triển khai thi công.

Riêng về công tác GPMB, Quốc hội bố trí cho dự án hơn 22.000 tỷ đồng. Chính phủ đã giao tỉnh Đồng Nai triển khai công tác GPMB dự án từ năm 2018. Đến thời điểm này, kết quả giải ngân cho công tác GPMB của dự án còn chậm, mới đạt khoảng 47% (khoảng hơn 10 nghìn tỷ đồng) do khó khăn trong công tác tái định cư, kiểm đếm, đơn giá, ảnh hưởng của covid-19,...

“Chúng tôi cam kết phối hợp chặt chẽ với Đồng Nai sớm bàn giao toàn bộ mặt bằng để đảm bảo tiến độ triển khai dự án. Tuy nhiên, chúng tôi khẳng định, đến thời điểm này với 1.265 ha đã được bàn giao không ảnh hưởng đến tiến độ triển khai xây dựng của ACV”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nói và đề nghị lãnh đạo tỉnh Đồng Nai tiếp tục chỉ đạo sát sao các cơ quan liên quan của địa phương để đẩy nhanh giải ngân phần vốn phục vụ công tác GPMB của dự án.

Đề xuất đầu tư 8 dự án cao tốc Bắc - Nam bằng vốn ngân sách