Boeing có nguy cơ bị truy tố liên quan đến 2 vụ tai nạn máy bay 737 MAX

Boeing bị tố không thực hiện đúng cam kết

Theo hãng tin AP, thông tin trên được Bộ Tư pháp Mỹ cung cấp cho Thẩm phán tòa án liên bang ở Texas ngày 14/5. Theo đó, Bộ Tư pháp Mỹ vẫn có quyền quyết định có chính thức đệ đơn kiện Boeing lên tòa án hay không. Các công tố viên của Bộ Tư pháp sẽ trả lời tòa về thủ tục tố tụng chậm nhất là ngày 7/7.

Trước đó, trong 2 vụ rơi máy bay 737 Max của hãng tại Indonesia năm 2018 và Ethiopia năm 2019 khiến 346 người thiệt mạng, Boeing đã đạt được thỏa thuận giàn xếp trị giá 2,5 tỷ USD với Bộ Tư pháp Mỹ hồi tháng 1/2021 để tránh bị truy tố hình sự tội lừa dối các quan chức liên bang cấp phép phê duyệt dòng máy bay này. 

Boeing từng đổ lỗi trên cho 2 nhân viên cấp thấp của hãng. Trong đơn đệ trình ngày 14/5, ông Glenn Leon, lãnh đạo Cục Phòng chống Tội phạm Lừa đảo thuộc Bộ Tư pháp Mỹ, cho biết, Boeing đã vi phạm các điều khoản trong thỏa thuận dàn xếp khi không thực hiện đúng những cam kết thay đổi ngăn chặn hành vi vi phạm luật chống gian lận của liên bang Mỹ. 

Cụ thể, Bộ Tư pháp Mỹ cho rằng Boeing đã không "thiết kế, triển khai và thực thi chương trình tuân thủ và đạo đức để ngăn chặn và phát hiện các hành vi vi phạm luật chống gian lận của Mỹ trong suốt quá trình hoạt động của mình".

Đồng nghĩa, Boeing có thể sẽ bị truy tố vì những vi phạm hình sự cấp liên bang bao gồm cáo buộc gian lận mà hãng vốn kỳ vọng có thể tránh được thông qua thỏa thuận giàn xếp, Bộ Tư pháp Mỹ cho biết.

Tuy nhiên, hiện vẫn chưa rõ Chính phủ Mỹ có quyết định truy tố Boeing hay không. Boeing sẽ phản hồi những thông tin mà Chính phủ Mỹ yêu cầu chậm nhất là vào ngày 13/6 và Bộ Tư pháp sẽ xem xét lời giải thích của hãng "để quyết định có truy tố hay không".

Đáp lại, Boeing lên tiếng bác bỏ những cáo buộc của Bộ Tư pháp Mỹ, khẳng định hoàn toàn tôn trọng các điều khoản trong thỏa thuận và rất mong được có cơ hội phản hồi Bộ Tư pháp về vấn đề này.

Trước đó, trong vụ rơi máy bay Boeing 737 Max đầu tiên năm 2018 tại Indonesia, kết quả điều tra cho thấy Boeing đã đưa thêm hệ thống kiểm soát chuyến bay vào dòng máy bay này mà không hề cung cấp thông tin cho phi công hoặc các hãng hàng không. Boeing vào thời điểm đó đã cố tình hạ thấp tầm quan trọng của hệ thống này và không tiến hành đại tu máy bay cho đến khi xảy ra vụ rơi máy bay thứ 2.

Sau khi tiến hành điều tra bí mật, Chính phủ Mỹ chấp thuận không truy tố Boeing vì tội lừa dối các quan chức phụ trách an toàn hàng không về hệ thống kiểm soát chuyến bay. Thỏa thuận giàn xếp này bao gồm số tiền phạt 243,6 triệu USD, tiền đền bù cho các thân nhân là 500 triệu USD và gần 1,8 tỷ USD cho các hãng hàng không sở hữu dòng máy bay 737 Max bị dừng hoạt động trong gần 2 năm.

Hành trình đòi công lý kéo dài

Các công tố viên cho biết sẽ có cuộc gặp thân nhân các hành khách thiệt mạng trong hai vụ rơi máy bay 737 Max vào ngày 31/5 tới. Ông Paul Cassell, luật sư đại diện cho thân nhân các nạn nhân trong vụ rơi máy bay Boeing ở Ethiopia năm 2019, cho biết thông tin mà Bộ Tư pháp mới đưa ra là bước đi tích cực dù vẫn còn cả hành trình dài phía trước. 

"Chúng tôi muốn thấy những hành động tiếp theo từ Bộ Tư pháp Mỹ nhằm buộc Boeing phải chịu trách nhiệm và mong đợi Bộ Tư pháp giải thích chi tiết trong cuộc gặp ngày 31/5, làm rõ những hành vi sai trái mà Boeing vẫn đang thực hiện.

Tuy nhiên, điều mà Bộ Tư pháp cần làm ngay bây giờ là theo đuổi quy trình tố tụng hiệu quả, minh bạch và thúc đẩy mạnh mẽ tiến trình pháp lý mà bộ đã đệ trình", ông Cassell nói thêm.

Ông Robert A. Clifford, một luật sư khác bày tỏ: "Đây chính là cách buộc Boeing phải chịu trách nhiệm trước tòa án. Đó cũng là điều mà thân nhân các nạn nhân rất mong đợi. Họ chờ một câu trả lời về những gì đã xảy ra trong hai vụ rơi máy bay cũng như những gì cần phải làm để bảo vệ an toàn cộng đồng".

Trong khi đó, nữ luật sư Erin Applebaum cho biết, bà và các thân chủ trong vụ kiện Boeing vì những sai phạm của hãng, rất vui mừng vì Bộ Tư pháp Mỹ đã "chọn làm điều đúng đắn" và hy vọng rằng Boeing sẽ bị truy tố.