Bước tiến mới đàm phán COC giữa ASEAN và Trung Quốc

Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị nói đạt được thỏa thuận về bản dự thảo là bước tiến mới và quan trọng. Ảnh: Reuters

Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và Trung Quốc đã đạt được thỏa thuận về văn bản dự thảo thương lượng duy nhất làm cơ sở đàm phán Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) chiều 2/8 tại Singapore.

Đây được coi là một bước tiến quan trọng hướng tới việc thu hẹp sự khác biệt giữa các bên trong giải quyết vấn đề Biển Đông.

Phát biểu tại Hội nghị Bộ trưởng ASEAN-Trung Quốc bên lề Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 51 (AMM 51) diễn ra tại Singapore ngày 2/8, Ngoại trưởng Singapore Vivian Balakrishnan tuyên bố đây là cột mốc quan trọng trong tiến trình COC, kể từ Hội nghị các quan chức cấp cao ASEAN-Trung Quốc về thực thi Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) diễn ra tại Trung Quốc vào tháng 6/2018.

Cũng theo Ngoại trưởng Vivian Balakrishnan, đây sẽ là văn bản cơ sở cho các cuộc đàm phán COC trong tương lai và hai bên cũng đã thống nhất các phương thức chính cho các cuộc đàm phán COC trong thời gian tới.

Theo SCMP, tài liệu này là một nỗ lực để giảm bớt căng thẳng leo thang trong thời gian qua khi Trung Quốc đã xây dựng các đảo nhân tạo và các cơ sở quân sự trong vùng biển giàu tài nguyên cũng được tuyên bố chủ quyền bởi một số quốc gia Đông Nam Á.

Các nhà quan sát cho biết thỏa thuận này cho thấy Trung Quốc và ASEAN có thể tiến bộ thông qua các cuộc đàm phán bất chấp căng thẳng trong khu vực, nhưng họ cũng cảnh báo rằng vẫn còn một chặng đường dài.

Collin Koh, chuyên gia an ninh hàng hải tại Đại học Công nghệ Nanyang ở Singapore, cho biết sự đồng thuận về dự thảo có nghĩa là những người yêu cầu bồi thường có một tập hợp các thuật ngữ tham khảo chung cho các cuộc đàm phán trong tương lai.

Tiến trình về quy tắc ứng xử cũng có thể giúp cho lợi ích của Bắc Kinh khi "cần một bước đột phá về chính sách đối ngoại để làm nổi bật mong muốn hòa bình và ổn định. Điều này sẽ được sử dụng để tiếp tục phản đối sự can thiệp bên ngoài trên Biển Đông” ông Koh nhận định.

Còn chuyên gia Đông Nam Á Zhang Mingliang của Đại học Tế Nam (Trung Quốc) nói rằng, căng thẳng với Mỹ có thể đã thúc đẩy Trung Quốc tăng cường quan hệ với các nước láng giềng.

Ông Zhang cho rằng, "Có khả năng Trung Quốc sẽ đưa ra một số nhượng bộ trong đàm phán COC và về hợp tác kinh tế. Sau các áp lực lớn của Mỹ lên Trung Quốc, Bắc Kinh đã không còn có thể kiêu ngạo, nếu không nước này sẽ bị cô lập".

Nhật Bản, Trung Quốc bất đồng về vấn đề đảo Senkaku, Biển Đông