Cà Mau được xem là điểm nóng về sạt lở bờ biển

Ngày 12/1, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng UBND tỉnh Cà Mau tổ chức hội nghị tổng kết mô hình hợp tác công tư trong xây dựng công trình phòng, chống sạt lở ven biển Cà Mau.

Theo báo cáo tại hội nghị, bờ biển khu vực Đồng bằng sông Cửu Long dài khoảng 720km nhưng hiện trang có hơn 50% chiều dài đang bị xói lở. Trong đó, hơn 70km đang bị xói lở với tốc độ từ 20 - 50m mỗi năm.

Trong các tỉnh ven biển khu vực đồng bằng, Cà Mau được xem là điểm nóng khi có đến 187/254km bờ biển bị sạt lở với nhiều mức độ khác nhau. Trong đó có hơn 90km chiều dài bị sạt lở ở mức độ nguy hiểm và đặc biệt nguy hiểm.

Giai đoạn 2011 - 2021, sạt lở bờ biển đã làm mất đất và rừng phòng hộ ở Cà Mau với diện tích hơn 5.200ha.

Trước hiểm họa sạt lở, trong nhiều năm liên tục, Cà Mau ban bố tình huống khẩn cấp vùng ven biển và nhận được sự hỗ trợ tích cực từ Chính phủ và bộ, ngành Trung ương.

Nhờ sự hỗ trợ đó mà đến nay, tỉnh này đã xây dựng hoàn thành được gần 63km kè bảo vệ bờ biển, với tổng kinh phí hơn 2.000 tỷ đồng. Thực tế, những công trình kè ven biển ở Cà Mau được bố trí đủ vốn và đầu tư hoàn thiện đã phát huy hiệu quả rõ rệt, giúp làm giảm sóng biển, chống sạt lở và bước đầu đã gây bồi, tạo bãi, khôi phục lại được gần 1.000ha rừng phòng hộ.

Ông Lê Văn Sử, Phó chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau cho rằng, trong điều kiện ngân sách còn hạn chế, không đủ nguồn lực để thực hiện công trình bảo vệ bờ biển, dẫn đến nhiều diện tích đất, rừng bị mất, mô hình nói trên mở ra hướng mới huy động nguồn lực.

"Thông qua việc nghiên cứu khai thác diện tích đất ven biển, những nơi có điều kiện xây dựng, thực hiện các dự án phát triển sản xuất, kinh doanh... mời gọi đầu tư theo hình thức đối tác công tư.

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện địa phương đã gặp nhiều khó khăn, vướng mắc cần được Trung ương hỗ trợ tháo gỡ, nhất là trong công tác lập, điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch rừng", ông Sử thông tin.

Cũng theo ông Sử, thực tế, do vướng mắc trong quy hoạch, do không cân đối được ngân sách nên hàng năm tỉnh Cà Mau bị nước biển cuốn trôi mất hơn 350ha rừng ven biển. Trong đó có nhiều đoạn bờ biển có thể không bị sạt lở, nếu thu hút được dự án đầu tư.

Ông Sử cho rằng, thực tế trên đã khiến tỉnh Cà Mau không thể triển khai thực hiện được các dự án đầu tư khai thác tiềm năng kinh tế ven biển theo chiến lược biển, chủ yếu là do hầu hết diện tích ven biển không có quy hoạch phù hợp. Lý do không có quy hoạch phù hợp là do toàn bộ diện tích ven biển tỉnh Cà Mau được quy hoạch là đất rừng phòng hộ.

“Tỉnh Cà Mau được xác định là tỉnh có tiềm năng phát triển kinh tế biển, nhiều vị trí ven biển có tiềm năng đầu tư các dự án phát triển dịch vụ du lịch, dịch vụ hậu cần nghề cá, dự án phát triển điện gió, điện năng lượng mặt trời.

Qua kết quả thực hiện của các dự án nói trên cho thấy, nếu những khó khăn, vướng mắc nói trên được tháo gỡ kịp thời, tỉnh Cà Mau đã có thêm nhiều dự án đầu tư tương tự vùng ven biển”, ông Sử thông tin.

Phát biểu tổng kết hội nghị, ông Nguyễn Hoàng Hiệp, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho rằng, câu chuyện xã hội hoá làm kè biển ở Khai Long là cách làm hay, sáng tạo và đã gợi mở nhiều vấn đề lớn không chỉ cho Cà Mau và vùng Đồng bằng sông Cửu Long nói riêng mà còn của cả nước nói chung, nhằm giữ được đất, giữ được rừng, giảm gánh nặng từ ngân sách Nhà nước.

"Bộ sẽ cùng với Cà Mau hoàn thiện báo cáo, đề xuất các giải pháp tốt nhất cho vấn đề xã hội hóa đầu tư công trình phòng, chống sạt lở ven biển để có thể triển khai đại trà tại nhiều địa phương vùng ven biển khác của cả nước", ông Hiệp cho hay.

Ông Hiệp nhấn mạnh: “Cần thống nhất với nhau rằng, hướng quan trọng trong đề án phòng, chống sạt lở ở Cà Mau không xin tiền mà chỉ xin cơ chế. Do đó, địa phương cần khẩn trương hoàn thiện đề án ngay trong 6 tháng đầu năm 2024”.