Cần đơn giản thủ tục mua nhà ở xã hội

Cả nước có 619 dự án nhà ở xã hội

Theo Bộ Xây dựng, hiện nay cả nước có 619 dự án nhà ở xã hội đã được triển khai với quy mô 561.816 căn. Trong đó, hoàn thành 79 dự án với quy mô 40.679 căn. Số lượng dự án đã cấp phép, khởi công xây dựng là 128 dự án với quy mô 111.688 căn; số lượng dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư là 412 dự án với quy mô 409.449 căn.

Hải Phòng là một trong những địa phương đã có kết quả tích cực. Theo ông Nguyễn Đức Thọ, Phó chủ tịch UBND thành phố Hải Phòng, theo đề án xây dựng 1 triệu căn nhà ở xã hội (NƠXH) được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Hải Phòng được giao chỉ tiêu hoàn thành 33.500 căn từ nay đến năm 2030.

Từ năm 2022 đến nay, Hải Phòng đã khởi công và đang xây dựng 9 dự án nhà ở xã hội với tổng số trên 15.000 căn. Trên địa bàn thành phố hiện có 21 dự án đã có chủ trương đầu tư hoặc nhà đầu tư đang chuẩn bị khởi công xây dựng với quy mô 20.400 căn. Dự kiến trong năm 2025 sẽ hoàn thành xong phần thô, hướng đến hoàn thành chỉ tiêu giai đoạn 2021–2025 là 15.400 căn.

Ông Thọ cho biết, để chủ động hoàn thành chỉ tiêu Thủ tướng Chính phủ giao, Hải Phòng đã đẩy nhanh, rút gọn thời gian thực hiện thủ tục hành chính trong quá trình xem xét chấp thuận chủ trương đầu tư dự án; tập trung rà soát nguồn gốc đất đai khi thực hiện dự án; quyết liệt thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng, thực hiện cưỡng chế đối với các trường hợp chây ỳ làm ảnh hưởng tới tiến độ. 

"Để ngăn chặn tình trạng trục lợi chính sách, thành phố Hải Phòng thực hiện công khai quy trình, giá cả, tiêu chuẩn với người mua, để người dân có nhu cầu thực sự thì tiếp cận được với các sản phẩm này...", ông Thọ nói.

Giá nhà ở xã hội cao 

Bên cạnh kết quả có được, còn những khó khăn trong phát triển nhà ở xã hội cần tiếp tục gỡ vướng. Ông Nguyễn Anh Tuân, Chủ tịch Liên đoàn Lao động TP Hải Phòng cho biết, qua khảo sát của Tổng Liên đoàn Lao động TP Hải Phòng, tổng lực lượng lao động trên địa bàn TP hiện nay có khoảng 1,2 triệu người. Trong đó, nhu cầu về NƠXH là hơn 50.000 căn hộ. Nhu cầu căn hộ 65m2 khoảng 48%, căn hộ 60m2 khoảng 20%, đối với căn hộ 30m2 chỉ chiếm 8%, đây là xu hướng đi ngược so với thị trường cả nước.

Tổng Liên đoàn Lao động TP Hải Phòng đã có khảo sát thực tế, tại các địa phương như Bình Dương, Hà Nội, Hà Nam, Bắc Ninh… giá NƠXH thấp thì chất lượng lại chưa đảm bảo. Trong khi đó, một số khác như Hà Nội lại có giá NƠXH quá đắt đỏ, tiệm cận cả với giá nhà thương mại, khiến người lao động thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp khó tiếp cận. Ngoài ra, còn xuất hiện tình trạng đầu cơ, trục lợi NƠXH để hưởng chênh lệch với mức chênh trung bình từ 100 – 200 triệu đồng/căn. Điều này ảnh hưởng ít nhiều đến niềm tin của công nhân và người lao động muốn mua NƠXH...

Ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới BĐS Việt Nam (VAR) cho biết, hỗ trợ của Chính phủ liên quan đến giải ngân gói tín dụng 120.000 tỷ trong Chương trình xây dựng 1 triệu căn hộ giai đoạn 2021-2030, đến nay mới có 32/63 UBND tỉnh gửi văn bản hoặc công bố trên cổng thông tin điện tử về danh mục dự án tham gia chương trình với 73 dự án, tỷ lệ giải ngân mới đạt 1%, với số tiền 1.234 tỷ đồng.

Ông Đính nhận định, tỷ lệ giải ngân còn thấp vì làm NOXH còn nhiều vấn đề khó khăn, cụ thể: Quỹ đất, quy hoạch, thủ tục, vốn và đầu ra; quy định về lựa chọn chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội còn chồng chéo, chưa thống nhất với quy định của pháp luật về đầu tư, đấu thầu, đất đai... Người dân cũng gặp khó khăn khi tiếp cận NOXH do quy định hộ gia đình phải có hộ khẩu hoặc đăng ký tạm trú tại địa phương nơi có dự án.

Chủ tịch Hội Môi giới BĐS Việt Nam cho rằng, để đạt hiệu quả về phát triển nhà ở xã hội, các địa phương phải bố trí đủ quỹ đất dành để phát triển NOXH theo chương trình; mở rộng đối tượng đầu tư NOXH bổ sung trường hợp là doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã trong KLCN tham gia phát triển NOXH; gỡ vướng để chủ đầu tư không phải thực hiện thủ tục miễn sử dụng đất, thủ tục này trước đây thường phải mất 2 năm thậm chí nhiều hơn và 20% diện tích thương mại dịch vụ không bị áp biên lợi nhuận, đây là mở rất mạnh tăng lợi nhuận cho chủ đầu tư...