Cản đường xe ưu tiên, xử lý thế nào?

Khi nào xe biển xanh được ưu tiên đi ngược chiều?

Theo clip được đăng tải trên mạng xã hội, chiếc xe biển xanh đang bật đèn tín hiệu ưu tiên đi ngược chiều trên đường phố Hà Nội đông đúc. Sau đó, một người đàn ông đi xe máy đã tiến tới chặn đầu xe, yêu cầu chiếc xe ô tô này đi lùi lại để đi đúng làn đường.

Từ clip này, nhiều bạn đọc băn khoăn: Xe ưu tiên có được đi ngược chiều? Người đi xe máy có quyền cản đường xe ưu tiên?

Trả lời bạn đọc, luật sư Quách Thành Lực, Giám đốc Công ty Luật Pháp trị (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết, theo Thông tư 24/2023/TT-BCA của Bộ Công an về biển số xe cơ giới, xe biển xanh là loại xe ô tô, gắn máy thông thường được gắn biển xanh để thực hiện như loại xe chuyên dùng của các cơ quan Nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập. Xe biển xanh gắn biển số có nền màu xanh; chữ, số trên biển có màu trắng.

Khoản 1 Điều 22 Luật Giao thông đường bộ năm 2008 quy định những xe sau đây được quyền ưu tiên đi trước xe khác khi qua đường giao nhau từ bất kỳ hướng nào tới theo thứ tự: Xe chữa cháy đi làm nhiệm vụ; Xe quân sự, xe công an đi làm nhiệm vụ khẩn cấp, đoàn xe có xe cảnh sát dẫn đường; Xe cứu thương đang thực hiện nhiệm vụ cấp cứu; Xe hộ đê, xe đi làm nhiệm vụ khắc phục sự cố thiên tai, dịch bệnh hoặc xe đi làm nhiệm vụ trong tình trạng khẩn cấp theo quy định của pháp luật; Đoàn xe tang.

"Những xe ưu tiên nêu trên (trừ đoàn xe tang) khi đi làm nhiệm vụ phải có tín hiệu còi, cờ, đèn theo quy định; không bị hạn chế tốc độ; được phép đi vào đường ngược chiều, các đường khác có thể đi được, kể cả khi có tín hiệu đèn đỏ và chỉ phải tuân theo chỉ dẫn của người điều khiển giao thông", ông Lực nói.

Luật sư Quách Thành Lực cho biết, xe biển xanh được quyền ưu tiên, trong đó có quyền đi ngược chiều nếu đáp ứng điều kiện xe đang đi làm nhiệm vụ và xe bật tín hiệu của xe được quyền ưu tiên như còi, cờ, đèn.

"Lưu ý, không phải tất cả các loại xe biển xanh đều được ưu tiên khi tham gia giao thông mà chỉ khi những xe đó đang thực hiện nhiệm vụ, phát tín hiệu xe ưu tiên thì mới được quyền ưu tiên", luật sư Lực cho hay.

Cản đường xe ưu tiên bị phạt thế nào? 

Theo Luật Giao thông đường bộ 2008, khi có tín hiệu của xe được quyền ưu tiên, người tham gia giao thông phải nhanh chóng giảm tốc độ, tránh hoặc dừng lại sát lề đường bên phải để nhường đường. Không được gây cản trở xe được quyền ưu tiên.

Hành vi không nhường đường hoặc gây cản trở cho xe ưu tiên đang phát tín hiệu ưu tiên đi làm nhiệm vụ là hành vi vi phạm pháp luật, có thể bị xử phạt theo quy định tại Nghị định 100/2019/NĐ-CP (sửa đổi tại Nghị định 123/2021/NĐ-CP) mức phạt từ 400-600 nghìn đồng đối với xe máy, và 2-3 triệu đồng đối với ô tô.

Trường hợp cản trở xe ưu tiên, dẫn tới hậu quả nghiêm trọng như gây ra thiệt hại về người và tài sản thì người cản đường xe ưu tiên có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 260 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017.

Cụ thể, vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ mà có khả năng thực tế dẫn đến hậu quả gây thiệt hại cho tính mạng, sức khỏe hoặc tài sản của người khác nếu không được ngăn chặn kịp thời thì bị phạt tiền từ 10-50 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến một năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến một năm.