Cần thêm cơ chế để phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã ở giai đoạn mới

Còn nhiều hạn chế

Chiều 8/11, tại Hà Nội, Ban Tuyên giáo Trung ương, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, Hội đồng Lý luận Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông và Hội Nhà báo Việt Nam phối hợp tổ chức Hội nghị Tuyên truyền về phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã trong giai đoạn mới.

Phát biểu tại Hội nghị, ông Lê Hải Bình, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương cho biết, trong những năm qua, phát triển kinh tế tập thể (KTTT), hợp tác xã (HTX) luôn là chủ trương lớn, được Đảng và Nhà nước quan tâm, chú trọng.

Theo ông Bình, nội dung của Nghị quyết số 20 nêu rõ các quan điểm chỉ đạo, mục tiêu, giải pháp, trong đó nhấn mạnh: “KTTT là thành phần kinh tế quan trọng, phải được củng cố và phát triển cùng kinh tế nhà nước trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân.

Phát triển KTTT là xu thế tất yếu trong bối cảnh hội nhập quốc tế, phù hợp kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; xuất phát từ nhu cầu thiết thực, bảo vệ lợi ích và tạo điều kiện cho thành viên sản xuất, kinh doanh hiệu quả, phát triển bền vững”…

Thực tế triển khai cho thấy, môi trường, thể chế và các cơ chế, chính sách hỗ trợ cho phát triển KTTT mà nòng cốt là HTX đã từng bước được bổ sung, hoàn thiện.

Thành phần KTTT từng bước được đổi mới, tư duy HTX kiểu cũ dần được xóa bỏ, khắc phục tình trạng yếu kém kéo dài, HTX phát triển về số lượng, đa dạng về hình thức, lĩnh vực hoạt động, phù hợp với vận hành của nền kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế.

Tuy nhiên, ông Bùi Trường Giang, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội đồng Lý luận Trung ương nhận xét, tình hình hoạt động, phát triển KTTT đến nay vẫn còn nhiều hạn chế và một số yếu kém của mô hình HTX kiểu cũ vẫn chưa được khắc phục triệt để.

Chính sách hỗ trợ của Nhà nước đối với HTX hiệu quả còn thấp, chưa đồng bộ, chưa nhất quán, chưa toàn diện, chậm triển khai thực hiện, chưa có tính khả thi cao và chưa tạo động lực thúc đẩy KTTT phát triển.

“Một số mục tiêu của Nghị quyết số 13/NQ-TW Trung ương đề ra là đưa KTTT thoát khỏi tình trạng yếu kém, đạt tốc độ tăng trưởng ngày càng cao, có tỷ trọng ngày càng lớn trong GDP của nền kinh tế đến nay vẫn chưa thực hiện được. KTTT cùng với kinh tế nhà nước chưa thực sự trở thành nền tảng của nền kinh tế, chưa thể hiện rõ vai trò, phương thức, con đường đưa sản xuất nhỏ lên sản xuất lớn”, ông Giang nêu rõ.

Qua thực tế khảo sát, ông Nguyễn Ngọc Bảo, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam cho hay, phần lớn HTX chưa xây dựng được phương án sản xuất, kinh doanh khả thi, chưa chú trọng liên kết chuỗi giá trị, chưa huy động được nguồn lực để đầu tư ứng dụng công nghệ cao; tỷ lệ lớn sản phẩm tiêu thụ chưa có truy xuất nguồn gốc, chưa đạt chất lượng.

Theo ông Bảo, các HTX đặc biệt gặp khó khăn về vốn, thiết bị lạc hậu, nhiều HTX sản xuất nhỏ lẻ, chưa gắn với nhu cầu của thị trường; thiếu nhân lực quản trị và lao động đã qua đào tạo; chậm tiếp cận với khoa học công nghệ cũng như các phương thức kinh doanh mới.

Nguyên nhân của những tồn tại này, theo ông Bảo là do các cơ chế và chính sách hỗ trợ phát triển của Nhà nước chưa đồng bộ, chưa phù hợp với nhu cầu thực tế của HTX (chính sách tín dụng, thuế, phí và lệ phí, đầu tư cơ sở hạ tầng...), nhiều chính sách chưa quy định đối tượng thụ hưởng là HTX...

Cần tăng cường chuyển đổi số

Trước thực tế trên, ông Bảo kiến nghị, thời gian tới cần tăng cường chuyển đổi số cho các HTX theo ngành, lĩnh vực.

Cùng đó là tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức về công nghệ số, kinh tế số và chuyển đổi số; hỗ trợ đào tạo, tập huấn về công nghệ thông tin, kiến thức và các kỹ năng chuyển đổi số, giải pháp chuyển đổi số đối với các loại hình HTX.

Kiến nghị sửa đổi Luật HTX năm 2012 với nhiều nội dung cũng được vị đại diện Liên minh HTX nêu lên, nhằm tạo điều kiện tối đa cho mọi cá nhân, tổ chức có nguyện vọng, tự nguyện tham gia vào HTX, liên hiệp HTX…

Bên cạnh những cơ chế, chính sách từ Nhà nước thì vai trò tuyên truyền của báo chí cũng vô cùng quan trọng, ông Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân dân khẳng định: “Báo chí đã trở thành một trong những kênh thông tin hữu hiệu nhất hiện nay trong việc xây dựng thương hiệu sản phẩm, là cầu nối giữa hợp tác xã, doanh nghiệp và người tiêu dùng, giúp người dân – hợp tác xã – doanh nghiệp tìm đến với nhau, qua đó, triển khai hoạt động sản xuất kinh doanh hiệu quả thông qua việc giới thiệu, kết nối tiêu thụ sản phẩm từ đầu vào đến đầu ra.

Ông Minh cho rằng, nhiệm vụ chính trị quan trọng, xuyên suốt của báo chí trong lĩnh vực kinh tế tập thể, hợp tác xã là truyền thông, phân tích, làm rõ những nội dung quan trọng của Nghị quyết 20, trong đó tập trung vào những nhiệm vụ, giải pháp cụ thể.

“Trong bối cảnh đất nước đang hội nhập quốc tế rộng rãi, tham gia sâu vào các diễn đàn kinh tế đa phương, các hiệp định thương mại toàn cầu, báo chí có vai trò nổi bật trong việc cung cấp thông tin thị trường thế giới, làm rõ các vấn đề luật pháp quốc tế...để kết nối cung cầu, thúc đẩy xuất khẩu, giúp hàng hóa của hợp tác xã làm ra tiếp cận được các thị trường lớn.

Nhờ thông tin báo chí, nhiều HTX đã bước đầu tận dụng được EVFTA và các FTA khác, mở ra con đường đưa sản phẩm Việt Nam đến EU và nhiều thị trường quan trọng của thế giới”, ông Minh nói.

Bộ Tài chính chốt phương án tăng chi phí xăng dầu từ ngày 11/11