Cẩn trọng với bệnh lao đường ruột

Đau bụng chủ quan không đi khám

Ông N.V.L (57 tuổi, ở Hà Nội) được người nhà đưa đến bệnh viện trong tình trạng bụng chướng, đau theo cơn, quai ruột nổi rõ. Khi thăm khám, bác sĩ nghi ngờ ông L bị tắc ruột nên đã chỉ định cho bệnh nhân siêu âm, chụp CT để chẩn đoán chính xác hơn tình trạng bệnh.

Kết quả cho thấy bệnh nhân tắc ruột, phải chỉ định mổ nội soi cấp cứu. Sau mổ bệnh nhân phục hồi tốt, tuy nhiên giải phẫu bệnh phẩm được xác định là tổn thương lao. Chính vì vậy, ông L tiếp tục theo phác đồ điều trị lao. Trước đó, nhiều lần ông L đã có cơn đau bụng ngắn nhưng ông chủ quan không đi khám.

Còn trường hợp ông N.V.T (65 tuổi, Quảng Ninh), đột ngột gầy sụt 5kg trong vòng 3 tháng, kèm theo các triệu chứng đau bụng quanh rốn, rối loạn đại tiện, cũng đã từng được bệnh viện tuyến dưới chẩn đoán theo dõi ung thư đại tràng.

Lo lắng, ông tìm lên bệnh viện ở Hà Nội khám chéo. Kết quả nội soi đường tiêu hóa cho thấy đại tràng có tổn thương loét lớn, hướng nhiều đến ung thư. May mắn, kết quả sinh thiết mẫu bệnh phẩm của ông T cho kết quả loại trừ hoàn toàn bệnh lý ác tính, chẩn đoán tổn thương viêm hạt do lao.

Tương tự, ông N.Đ.M (43 tuổi, Hà Nam) đi khám trong tình trạng đau bụng thượng vị kèm buồn nôn. Chia sẻ với bác sĩ, ông M cho hay, do các dấu hiệu này xuất hiện liên tục, kéo dài nhiều tháng nên ông đã vài lần đi nội soi dạ dày nhưng không phát hiện dấu hiệu bất thường.

Gần nhất, kết quả sinh thiết khẳng định tổn thương do vi khuẩn lao. Dựa vào các tiêu chuẩn nội soi và giải phẫu bệnh, bác sĩ chẩn đoán ông M mắc lao hồi tràng.

Dễ nhầm với các bệnh tiêu hóa khác

PGS.TS.BS Hoàng Thị Phượng, nguyên Trưởng khoa Lao và Bệnh phổi, Viện Phổi Trung ương cho biết, lao đường ruột là một thể bệnh lao ngoài phổi, do trực khuẩn lao gây nên tình trạng nhiễm khuẩn đường tiêu hóa đặc hiệu. Do không có dấu hiệu đặc hiệu, nên lao đường ruột dễ nhầm lẫn với một số bệnh lý tiêu hóa khác và dễ bị bỏ qua. Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời sẽ gây nên những hậu quả khôn lường như tắc ruột, thủng ruột, viêm phúc mạc, xuất huyết tiêu hóa nặng và hội chứng kém hấp thu, dẫn đến suy kiệt và tử vong.

Theo BS Hoàng Thị Phượng, bệnh có thể chẩn đoán chính xác qua các xét nghiệm chuyên sâu.

BS Phạm Thị Quế, Chuyên khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Medlatec cho biết, bệnh lao đường ruột thường xảy ra ở các quốc gia đang phát triển, là bệnh lý ít gặp (chỉ chiếm 1-3%), nhưng rất nguy hiểm vì khó chẩn đoán, điều trị và tỷ lệ biến chứng rất lớn. Trong cơ thể, trực khuẩn lao thường ngủ yên, khi cơ thể bị suy giảm miễn dịch thì sẽ kích thích vi khuẩn lao hoạt động và gây lao ruột.

Dấu hiệu của lao đường ruột ra sao?

Theo BS Quế, bệnh lao ruột xảy ra do 2 nguyên nhân. Với lao ruột nguyên phát thường ít gặp, xảy ra khi vi khuẩn lao xâm nhập vào cơ thể thông qua đường tiêu hóa và khu trú ở ngay ruột, sau đó vi khuẩn lao mới xâm nhập sang các cơ quan khác. Với lao ruột thứ phát lại rất thường gặp sau khi bệnh nhân bị lao phổi, lao thực quản, lao họng hầu, lao màng bụng.

Chia sẻ thêm về bệnh lao đường ruột, BS Trương Quốc Thanh, Trung tâm Giải phẫu bệnh Medlatec cho hay, mắc lao đường tiêu hóa, người bệnh có thể gặp các triệu chứng không đặc hiệu như: Sụt cân, mệt mỏi, đau bụng, đi ngoài phân máu, tiêu chảy. Trên thực tế, nhiều trường hợp mắc lao nhưng bị chẩn đoán và điều trị nhầm với một số bệnh lý khác.

BS Quế cũng cho rằng, bệnh lao đường ruột xảy ra khá âm thầm, dấu hiệu bệnh thường không đặc hiệu, do đó ít khi người bệnh đến khám ở giai đoạn đầu. Các dấu hiệu bệnh lao ruột thường là biểu hiện bệnh lý đường tiêu hóa như: Buồn nôn; Đau bụng toàn bộ hay khu trú, thường đau nhiều hơn ở hố chậu phải; Đường ruột bị tắc nghẽn; Đầy hơi và sôi bụng thường khu trú ở vùng hố chậu phải; Sụt cân, đổ mồ hôi đêm, sốt, suy nhược...