Chân dung “kẻ trừng phạt” thắng cử Tổng thống Philippines

Với những tuyên bố gây sốc, Duterte - ứng viên Tổng thống Philippines thu hút được nhiều lá phiếu cử tri

Ngày 10/5, một ngày sau cuộc Tổng tuyển cử tại Philippines, mặc dù chưa có kết quả chính thức nhưng ứng cử viên Rodrigo “Digong” Duterte gần như nắm chắc phần thắng.

17h ngày 10/5 theo giờ Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Bầu cử (COMELEC) Andres D. Bautista công bố, với 95,15% trong tổng số 54 triệu phiếu bầu đã được kiểm; Ông Duterte nhận được 15,6 triệu phiếu, đứng thứ hai là ông Manuel Roxas với 9,5 triệu phiếu.

Tử hình cả con nếu dính vào ma túy

Ba tháng trước, ông Duterte vẫn còn là một nhân vật không có tiếng tăm. Trong quá trình vận động tranh cử ông này đã nổi như cồn khi có những lời lẽ bị cho là không mấy lịch sự và gây sốc.

Là Thị trưởng TP Davao khét tiếng chống tội phạm với biệt danh "kẻ trừng phạt", bởi vậy khi tranh cử Tổng thống Duterte từng tuyên bố: “Hãy quên luật nhân quyền đi. Nếu tôi làm Tổng thống, tôi sẽ làm đúng như những gì từng thực hiện khi còn là Thị trưởng”. Ông đe dọa sẽ hành quyết 100.000 tội phạm bằng cách “vứt hết (tội phạm) xuống vịnh Manila làm mồi cho cá”. Thậm chí, Duterte tuyên bố: “Hãy giết con trai Paolo của tôi nếu nó dính líu tới tội phạm và ma túy”.

Phát ngôn về việc Giáo hoàng Francis tới thăm Philippines gây ảnh hưởng giao thông, ông Duterte nói: “Giao thông bị ảnh hưởng trong 5 giờ đồng hồ. Tôi hỏi vì sao, họ nói, do đường bị chặn. Tôi hỏi ai đến. Họ nói, Giáo hoàng Francis. Tôi muốn nói với Giáo hoàng rằng: Giáo hoàng - con của điếm, biến đi. Đừng quay lại Philippines lần nữa”.

Ngay cả khi cuộc vận động tranh cử đang vào hồi gay cấn, Duterte vẫn hồn nhiên bô bô về những “cuộc tình tàu nhanh”, cùng với sự hỗ trợ của Viagra và cam kết với các cử tri rằng những phi vụ này “không tốn kém lắm” vì nó thường diễn ra ở các nhà trọ rẻ tiền hay thuê phòng khách sạn ngắn giờ. Phát ngôn gây sốc nhất của ông này có lẽ là việc đã không tham gia một vụ hiếp dâm tập thể một nhà truyền giáo người Australia, mà theo ông là quá sexy...

“Tôi không mù quáng”

Ông Duterte sinh năm 1945 trong một gia đình có nền tảng chính trị; Nhưng so với các chính trị gia khác thì lý lịch gia đình của ông khá khiêm tốn. Vị chính trị gia này có 4 người con, hai lần kết hôn nhưng đều đã ly dị và trải qua nhiều đời bạn gái. Năm 1986, ông trở thành phó thị trưởng TP Davao - nơi khét tiếng về tình hình tội phạm. Năm 1988, ông lên chức Thị trưởng và giữ vị trí người đứng đầu Davao trong 22 năm, giữ một ghế trong Quốc hội.

Ông được đánh giá là người có công trong việc chống tội phạm, tham nhũng.  Ông Duterte đe dọa các tham quan rằng hãy dè chừng bởi nếu bị phát hiện, họ chỉ có thể “một là từ chức hay là chết” bởi “khi trở thành Tổng thống, tôi sẽ hành động” thay vì lời nói”.

Theo tờ Liberation, sở dĩ ông Duterte chiếm được cảm tình của nhiều người do những đời Chính phủ trước đã không giải tỏa được mối bất an về tình trạng tội phạm và bất công. Cho dù kinh tế có khá hơn, nhưng người dân thuộc tầng lớp thấp lại không được thụ hưởng những thành quả kinh tế đó. Nắm bắt được yếu tố tâm lý này, ông Duterte có chiến lược vận động khác biệt so với các ứng viên khác cùng những tuyên bố kiểu như: Những phe phái, những gia đình cầm quyền từ hàng chục năm nay luôn có thái độ khinh miệt người dân. Khi bị so sánh với ứng viên Tổng thống Mỹ Donald Trump vì phong cách chuyên gây sốc, ông Duterte nói: “Ông ấy là người mù quáng. Tôi thì không”.

Trong lúc háo hức chờ thông báo chính thức, người phát ngôn của ông Duterte - bà Peter Lavina cho biết, nếu nhậm chức Tổng thống, ông Duterte kêu gọi sự đồng thuận trên toàn quốc để sửa đổi hiến pháp, chuyển đổi phương thức quản lý từ hình thức hoàn toàn Chính phủ sang mô hình liên bang và Quốc hội nhằm xóa bỏ tư lợi và tham nhũng trong bộ máy chính quyền. Song, nhà phân tích Earl Parreno đến từ Viện Cải cách Bầu cử và Chính sách đánh giá: “Sự thay đổi này sẽ đánh động tới nhiều nhân vật quyền lực tại Philippines nên chắc chắn sẽ vấp phải phản đối kịch liệt”.

Về điểm nóng biển Đông, ông Duterte từng tuyên bố sẽ thách thức Trung Quốc “bằng cách đi xuồng máy ra bãi cạn Scarborough cắm quốc kỳ Philippines” để khẳng định chủ quyền. Một số tờ báo dẫn lời ông Duterte khẳng định, khi đứng đầu đất nước, sẽ tiến hành các cuộc đàm phán đa phương để giải quyết tranh chấp trên biển Đông.

Trước đó, Mỹ đánh giá ông Duterte là người không kiên định trong vấn đề biển Đông. Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ về vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương Daniel Russel hiện đang có mặt tại Việt Nam cho biết, Washington tôn trọng lựa chọn của người dân Philippines và sẽ “hợp tác với lãnh đạo mà người dân Philippines chọn lựa, dù đó là ai”. 

Phiến quân Hồi giáo Philippines hành quyết con tin Canada