Chỉ có ở Thụy Điển: Thiếu niên được lái siêu xe, không cần bằng lái ô tô

Lái xe BMW, Porsche với tốc độ… xe máy điện

Trong khi các bạn cùng trang lứa mới chỉ được đi xe máy điện hay dùng phương tiện công cộng để đi học thì Evelina Christiansen, 15 tuổi, sống ở ngoại ô Stockholm, Thụy Điển đã may mắn được bố mẹ thưởng cho một chiếc BMW bóng loáng nhân dịp sinh nhật.

Đứng trước chiếc xe BMW màu xanh đậm đỗ ở cửa nhà, Evelina vui vẻ khoe: “Mình được tặng chiếc xe này vào tháng 4 năm ngoái khi đạt thành tích học tập tốt. Mình thường dùng xe khi đi học hoặc gặp bạn bè”.

Ở những khu vực ngoại ô Stockholm giàu có, rất nhiều bạn trẻ như Christiansen được bố mẹ tậu cho xế hộp từ khi mới ở tuổi vị thành niên.

Đáng nói, những chiếc xe đó dù là xe thể thao sang xịn như thế nào, những trẻ vị thành niên như Evelina cũng chỉ được chạy ở tốc độ không bằng xe máy điện - không quá 30km/h.

Bởi, theo quy định (đã tồn tại gần 1 thế kỷ) tại Thụy Điển, trẻ vị thành niên từ 15 tuổi trở lên có thể lái phương tiện được sửa lại, hạ tốc độ tối đa xuống còn 30km/h, mà không cần bằng lái ô tô.

Ban đầu quy định này được áp dụng với các phương tiện nông nghiệp. Nhưng sau khi kinh tế phát triển, quy định được ứng dụng với cả những chiếc ô tô hạng sang như Porsche Cayenne S.

Loại xe được độ chế để giảm tốc độ tối đa này sẽ thuộc hạng A-traktor. Phía sau xe sẽ được dán ký hiệu hình tam giác để phân biệt đây là phương tiện di chuyển chậm; nếu là xe kéo cần phải có thêm móc kéo. Phần ghế ngồi phía sau xe bị loại bỏ, chỉ để lại 1 ghế lái và 1 ghế khách.

Khi đã đưa xe về đúng các tiêu chuẩn này, điều duy nhất trẻ vị thành niên cần làm để được điều khiển phương tiện là bằng lái xe máy. Trẻ từ 15 tuổi đã có thể lấy bằng lái này, còn bằng lái xe kéo nông nghiệp là yêu cầu độ tuổi từ 16.

Vì sao Thụy Điển có quy định này?

Quy định này gây bất ngờ vì Thụy Điển vốn là quốc gia nổi tiếng về an toàn đường bộ, điển hình như chế tài xử phạt người uống rượu lái xe vô cùng nghiêm ngặt.

Quay trở về lịch sử, quy định này xuất phát từ những năm 30 của thế kỷ trước khi xảy ra cuộc đại khủng hoảng tài chính. Lúc đó, các nước như Thụy Điển thiếu hụt trang thiết bị nông nghiệp.

Khi chính phủ muốn giải quyết tình trạng thiếu máy móc nông nghiệp, để khuyến khích chế tạo các phương tiện có giá rẻ, Thụy Điển đã cho phép chuyển ô tô thành phương tiện nông nghiệp nhưng hạn chế về tốc độ và cách thức sử dụng.

Năm 1950, khi nền kinh tế phát triển hơn, xe kéo ngày càng phổ biến, nhu cầu phương tiện tự chế này bắt đầu giảm.

Song, ở vùng nông thôn, người trẻ không có bằng lái vẫn thích sử dụng các phương tiện này để đi lại, đặc biệt ở những khu vực không có sẵn các phương tiện giao thông công cộng.

Thụy Điển chính thức sử dụng cụm từ A-traktor cho loại xe này theo quy định ban hành năm 1963. Tới năm 2018, giới chức Thụy Điển bắt đầu bổ sung quy định bắt buộc các loại xe A-tracktor phải có giấy phép kiểm định chất lượng đủ để di chuyển trên đường.

Kiếm bộn tiền nhờ chuyển đổi xe

Tuy Ủy ban châu Âu không tán thành với quy định trên nhưng Thụy Điển vẫn bảo vệ vì lý do phương tiện A-traktor sẽ phục vụ tốt cho những người trẻ tuổi ở khu vực ngoại thành có hệ thống giao thông không phát triển.

Đối với nhiều thanh, thiếu niên nông thôn Thụy Điển, chiếc xe loại A-traktor là biểu tượng cho giấc mơ độc lập.

Xu hướng này cũng mang đến cơ hội kinh doanh cho rất nhiều người trẻ như Oskar Flyman, 21 tuổi. Flyman cùng em trai đã bắt đầu kinh doanh chuyển đổi ô tô thành A-traktor từ năm 2021.

Chia sẻ về giá dịch vụ, Flyman cho biết: “Thông thường, những chiếc xe hạng A-traktor có giá từ 30.000 kronor (2.900 USD) đến 200.000 kronor (19.400 USD). Còn nếu bạn đã có ô tô, một lần chuyển đổi thông thường có giá khoảng 25.000 kronor (khoảng 2.400 USD)”.

Tại garage để xe của hai anh em ở ngoại ô phía Bắc Stockholm, những chiếc Audi và BMW xếp đầy bên trong. Mỗi tháng, hai anh em thường độ chế cho khoảng 5 - 6 xe.

Đáng nói là, thời gian gần đây, việc sử dụng loại xe này ngày càng phổ biến khiến giới chức địa phương lo ngại về nguy cơ mất an toàn đường bộ.

Khi lượng xe đăng ký mới đối với hạng A-traktor tăng cao kể từ năm 2020 tới nay, các công ty bảo hiểm và cảnh sát địa phương báo động số vụ tai nạn liên quan đến xe A-traktor cũng tăng hơn 5 lần. Số trường hợp bị thương tăng lên hơn 200 ca mỗi năm; chỉ riêng năm 2022 đã có 4 ca tử vong liên quan tới loại xe này.

Thiếu niên 13 tuổi cầm lái, đâm trực diện xe van làm 9 người thiệt mạng