Chủ mỏ cát bật khóc vì “40 ngày 4 lần bị kiểm tra”

Hơn 40 ngày tái khai thác, 4 lần bị kiểm tra

Ngày 8/9, phản ánh đến các cơ quan báo chí, đại diện Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Huy Phú (Công ty Huy Phú, địa chỉ xã Hòa Thành, thị xã Đông Hòa, Phú Yên) - chủ mỏ cát sông Đà Rằng) cho biết, công ty và người dân thôn Phú Lễ (xã Hòa Thành) vừa có đơn kiến nghị tập thể gửi Chủ tịch tỉnh Phú Yên, ngành chức năng về việc tiếp tục cho mở điểm đấu nối ra quốc lộ 1 tại Km 1336+650T (xã Hòa Thành) để phục vụ khai thác mỏ và các hoạt động sản xuất, vận chuyển nông sản.

Theo các hộ dân, đường đấu nối này được mở từ năm 2017, nhưng đến tháng 6/2022 thì rào đóng lại. Tròn năm sau, trước nhu cầu mở đường vận chuyển cát phục vụ cao tốc Bắc - Nam qua địa bàn, điểm đấu nối được khôi phục. Nhưng chỉ chưa đầy 2 tháng, UBND tỉnh tiếp tục chỉ đạo rào chắn khiến bà con hụt hẫng, chủ mỏ nguy cơ bị "cắt đường sống".

Theo tìm hiểu của PV, Công ty Huy Phú được UBND tỉnh Phú Yên cấp giấy phép khai thác khoáng sản số 75/2016 tại mỏ cát sông Đà Rằng (thôn Phước Bình Bắc, xã Hòa Thành); trữ lượng khai thác 101.104,38 m3 cát nguyên khai, công suất khai thác 10.000 m3 cát nguyên khai/năm, thời hạn khai thác 10 năm kể từ ngày cấp phép. 

Đây là 1 trong 4 mỏ được Phú Yên cấp phép khai thác cát trên sông Đà Rằng những năm trước. Từ 2017, thị xã Đông Hòa lập dự án, mở đường đấu nối ra quốc lộ 1 cho các đơn vị khai thác, vận chuyển cát ra ngoài. 

Đến đầu năm 2022, khi các mỏ cát khác hết hạn hoạt động, Công ty Huy Phú bị kiểm tra và phát hiện sai phạm, buộc tạm ngưng hoạt động từ 1/4/2022. Tiếp đó, tỉnh Phú Yên ra quyết định đóng đường đấu nối.

Tháng 2/2023, tại cuộc họp về tháo gỡ khan hiếm vật liệu xây dựng trên địa bàn và cao tốc qua Phú Yên, tỉnh chủ trương cho mở lại đường đấu nối và giao Công ty Huy Phú phối hợp với ngành chức năng để triển khai. 

Tuy nhiên, gần nửa năm sau khi thực hiện đầy đủ các thủ tục pháp lý, thi công các hạng mục đảm bảo ATGT, công ty mới được UBND tỉnh, Khu QLĐB III chấp thuận mở đường đấu nối ra quốc lộ 1 tại Km 1336+650T. Đồng thời gia hạn giấy phép thi công nút giao này đến hết năm 2023 để đơn vị đầu tư, hoàn thiện theo đúng thiết kế phê duyệt các hạng mục còn lại. Hai tháng qua, đoạn tuyến này đảm bảo ATGT.

"Từ 1/7/2023, mỏ cát mới có thể hoạt động. Tuy nhiên, đơn vị bị một số đối tượng xuống đòi bảo kê, lấy 10% doanh thu. Chúng tôi không đồng ý vì mức chi này quá lớn. 

Những ngày sau, mỏ bị tung tin thất thiệt, gây sức ép về việc khai thác trái phép, vận chuyển cát ra khỏi tỉnh... Tiếp đó, từ ngày 14/7 đến 18/8, mỏ liên tiếp bị 4 lần thanh kiểm tra", đại diện Công ty Huy Phú nói.

Cụ thể, theo doanh nghiệp này, ngày 14/7, đoàn Sở TN&MT tỉnh xuống kiểm tra mỏ cát sông Đà Rằng. Đến ngày 25/7, đoàn liên ngành do một phó chủ tịch UBND tỉnh phụ trách trực tiếp xuống hiện trường mỏ lúc 6h45 sáng (mỏ hoạt động từ 7 giờ). Tiếp đó, ngày 31/7 và ngày 18/8, các đoàn Sở TN&MT tỉnh xuống kiểm tra và ra thông báo tạm ngưng hoạt động mỏ từ ngày 18/8...

Phản ánh đến cơ quan báo chí, ông Phan Thanh Hải, Giám đốc Công ty bật khóc: “Hơn tháng qua đơn vị chỉ hoạt động cầm chừng, ngay cả 4 thời điểm các đoàn kiểm tra, mỏ không hút cát trực tiếp từ dưới sông, việc vận chuyển cát rất ít. Tuy nhiên, Sở TN&MT lập biên bản quy kết mỏ khai thác ngoài phạm vi, vượt công suất, trạm cân không hoạt động”.

Ông Hồ Thanh Sang, Phó giám đốc Công ty Huy Phú cho biết: “Tại buổi làm việc ngày 24/8 với Thanh tra Sở TN&MT (đơn vị trực tiếp kiểm tra, phát hiện sai phạm mỏ cát sông Đà Rằng) có sự chứng kiến của Sở Tư pháp, UBND thị xã Đông Hòa, chúng tôi xin chứng cứ việc khai thác ngoài ranh giới nhưng thanh tra sở lấy tư liệu từ năm 2022. Trong khi sai phạm này, Sở TN&MT đã xử lý và buộc mỏ tạm ngưng hoạt động 7 tháng”.

Công ty Huy Phú cho biết, trên thực tế, mỏ mới chỉ khai thác được gần 40.000m3 cát và báo cáo chi tiết số liệu gửi các cơ quan chức năng theo quy định. Tuy nhiên, Sở TN&MT chỉ dựa vào báo cáo khảo sát của đoàn địa chất trước đó là không xác đáng.

Doanh nghiệp này cũng cho rằng không có chuyện "chở cát ra ngoài tỉnh" mà mỏ bán trực tiếp cho các đối tác, khách hàng tại mỏ và không có phương tiện vận chuyển, không có bất kỳ hợp đồng mua bán cát để bao tiêu vận chuyển ra khỏi tỉnh.

Các cơ quan liên quan nói gì?

Theo Sở GTVT Phú Yên, việc đóng đường đấu nối trên do UBND thị xã Đông Hòa chưa có nhu cầu; việc thi công nút đấu nối chưa triển khai hoàn thiện... Đồng thời, việc cung cấp cát cho dự án cao tốc Bắc -Nam qua địa bàn đã được tỉnh phê duyệt các mỏ khác đảm bảo nhu cầu dự án.

Làm việc với PV, ông Phạm Ngọc Hùng, Chánh Thanh tra Sở TN&MT tỉnh Phú Yên - người trực tiếp tham gia xử lý, phát hiện các vi phạm tại mỏ cát của Công ty Huy Phú khẳng định, đơn vị làm việc khách quan, không có chuyện áp đặt hay chèn ép doanh nghiệp. Tuy nhiên, thanh tra Sở TN&MT mới cung cấp "một phần" hình ảnh chứng minh việc vi phạm cho doanh nghiệp biết.

Liên quan đến việc có bắt quả tang Công ty Huy Phú khai thác cát ngoài vị trí cấp phép nhưng không tạm giữ tang vật, phương tiện vi phạm trong trường hợp quả tang, ông Hùng cho rằng: "Không có quy định nào bắt buộc bắt quả tang trong trường hợp này phải tạm giữ phương tiện. Chúng tôi đã không tạm giữ tang vật".

Với những nội dung khác, ông Hùng cho biết đã lập hồ sơ báo cáo cho tỉnh nên không thể cung cấp gì thêm.

Trong khi đó, lãnh đạo UBND tỉnh Phú Yên cho biết, địa phương luôn tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp làm ăn, hoạt động trên địa bàn, không có chuyện dồn ép doanh nghiệp. Còn nếu có vi phạm đến đâu sẽ bị xử lý đến đó.

Không đảm bảo nguyên tắc xử lý vi phạm hành chính?

Nghiên cứu hồ sơ mà Công ty Huy Phú cung cấp, luật sư Phạm Ngọc Hưng (Đoàn Luật sư TP.HCM) phân tích, căn cứ các thông tin ban đầu và biên bản vi phạm hành chính số 13 ngày 24/8/2023 của Sở TN&MT tỉnh Phú Yên (là cơ sở để ra quyết định xử phạt hành chính với Công ty Huy Phú), có nhiểu điểm bất cập, không đúng thực tế, suy diễn, không có chứng cứ trực tiếp khẳng định Công ty Huy Phú vi phạm hành chính.

“Trên thực tế tại các biên bản làm việc, đại diện Công ty Huy Phú không thừa nhận vi phạm, Sở TN&MT cũng không xác định được phương tiện vi phạm, người sử dụng phương tiện để thực hiện vi phạm hành chính, thời điểm thực tế diễn ra vi phạm hành chính như nội dung biên bản 13 nêu.

Kết quả cuối cùng vụ việc chờ cơ quan có thẩm quyền phán quyết. Trường hợp bị xử oan, chủ mỏ có thể khiếu nại, khiếu kiện lên các cơ quan tố tụng để đảm bảo quyền lợi”, luật sư nói.