Chuyên gia dinh dưỡng cảnh báo ăn kiêng Keto

Cần hết sức lưu ý khi sử dụng thực phẩm theo chế độ ăn kiêng Keto

Chế độ ăn Ketogenic (Keto) giảm cân đang được nhiều chị em theo đuổi. Tuy nhiên, theo khuyến cáo của chuyên gia dinh dưỡng, một chế độ ăn không thể áp dụng với tất cả mọi người, cần cẩn trọng tránh những hệ lụy đáng tiếc.

“Đua đòi” theo Keto có dễ?

Sau 5 tháng thực hiện chế độ ăn Keto, chị Hoàng Mai H. (Đống Đa, Hà Nội) giảm từ 70kg xuống chỉ còn 60kg. Tuy nhiên, chị đã chính thức “đầu hàng” chế độ ăn này vì cơ thể cảm thấy mệt mỏi, kéo theo đó là tình trạng táo bón triền miên. Theo lời chị, thời gian đầu chị thực hiện khá nghiêm ngặt với chế độ ăn kiêng tiêu chuẩn 5% carb, 20% protein và 75% chất béo. Chị H. hoàn toàn nói không với tinh bột, rau nhiều chất xơ và ngay cả với các loại hoa quả chứa nhiều đường. Thay vào đó là bữa ăn với nhiều bơ, phô mai, salát dầu trộn với rau ít chất xơ... Tuy nhiên, trước tình trạng sức khỏe không cho phép, chị đành dừng và số cân lại trở về như cũ.

Theo chuyên gia dinh dưỡng nước ngoài, chế độ ăn Keto được hiểu như chế độ ăn low-carb triệt để với mục tiêu thay thế nguồn cung cấp calories hàng ngày từ chất béo, thay vì các thực phẩm chứa carbonhydrate và nạp một lượng tương đối protein. Lượng carbs được giới hạn mỗi ngày dưới khoảng 20gr chỉ tương đương với một quả táo.

Về nguyên lý, khi nguồn cung carbs bị cắt giảm, cơ thể sẽ chuyển sang đốt cháy lượng carbs dự trữ trong các cơ và rồi dần dần chuyển sang đốt cháy đến chất béo để lấy năng lượng, dẫn đến việc giảm cân hiệu quả. Tuy vậy, việc cơ chế chuyển hóa năng lượng của cơ thể bị thay đổi có thể dẫn đến những tác dụng phụ không mấy dễ chịu. Đó là, giảm sự phát triển của cơ bắp, bởi khi cơ thể đốt cháy phần carbs dự trữ, các cơ bắp của bạn sẽ khó phát triển nở nang hơn bởi carb đóng vai trò quan trọng trong quá trình tạo cơ. Bên cạnh đó là cảm giác mệt mỏi, nôn nao, khó tập trung, đặc biệt trong những tuần đầu thay đổi chế độ sử dụng năng lượng mới. Điều này được lý giải do chuyển đổi chế độ ăn quá đột ngột, khiến cơ thể khó thích ứng. Một tác dụng phụ không mong muốn của chế độ keto là tình trạng đầy hơi hay táo bón, do chế độ ăn hạn chế tối đa chất xơ. Khi thực hiện chế độ ăn keto và cắt giảm lượng carbs nạp vào cơ thể, lượng insulin của bạn cũng sẽ giảm thấp. Cùng với việc hạn chế rau củ, hoa quả, làm giảm đi canxi, magie, kali và nhiều loại vitamin. Hậu quả là những cơn co rút, đau mỏi cơ bắp, đặc biệt là ở vùng bắp chân.

Nguy cơ rối loạn chuyển hóa

Trao đổi với PV Báo Giao thông, bác sĩ Nguyễn Trọng Hưng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia nhận định, hiện chế độ ăn thông thường được khuyến nghị 20 - 30% chất béo, chế độ tinh bột đang 50 - 60% nhưng theo chế độ ăn Keto, các tỷ lệ này đảo ngược với 70% chất béo và, dưới 10% chất tinh bột... Thực tế, điều này có thể giải quyết được việc hạn chế đưa năng lượng vào, giúp giảm lượng đường… tuy nhiên ảnh hưởng không ít tới quá trình chuyển hóa.

“Chúng ta thấy cỗ máy làm việc từ việc tiêu hóa thông thường từ chất tinh bột, đạm đường, vitamin giờ lại bắt cơ thể tiêu hóa theo con đường khác là chất béo để sinh năng lượng. Bình thường chỉ làm việc tiêu 20 - 30% chất béo giờ phải làm gấp đôi, gấp ba lần. Như vậy, khi cơ thể chưa sẵn sàng thích ứng, thì nguy cơ cao rối loạn các chuyển hóa khác. Bên cạnh đó, khi chuyển hóa bất thường, giảm bớt quá nhiều tinh bột sẽ làm giảm đi năng lượng hoạt động của não… Với chế độ ăn này, ngay với hoa quả nguồn cung cấp vitamin và chất xơ mà cũng không có nữa thì thực sự không tốt. Cần phải cân bằng, cân đối các chất sinh nhiệt, sinh năng lượng chứ không thể ăn một chất thay thế…”, bác sĩ Hưng cho biết.

Theo chuyên gia dinh dưỡng để giảm cân bền vững và mạnh khỏe, phải thực hiện theo nguyên tắc cân bằng năng lượng đầu vào đầu ra… Năng lượng đầu vào phải giảm và đầu ra tăng lên. Người muốn giảm cân cũng cần nắm rõ thừa cân từ nguyên nhân nào, do béo phì hay bệnh lý để giải quyết tận gốc rễ. “Mỗi người có cơ thể thích ứng khác nhau, bởi có người ăn rất ít mà vẫn tăng cân, hoặc ăn rất nhiều nhưng vẫn gầy… Do vậy cần sự tư vấn từ chuyên gia dinh dưỡng. Khuyến nghị giảm cân chỉ 5 - 10% trọng lượng cơ thể, chứ không thể giảm ồ ạt, nguy hiểm. Để giảm cân an toàn, cần giảm từ từ và kiên trì.

“Do mỗi người một ngưỡng thích ứng, cơ địa khác nhau, nếu mong muốn thực hiện một chế độ ăn vì sức khỏe, cần đến cơ sở y tế để được thực hiện đủ các xét nghiệm, được tư vấn điều chỉnh chế độ ăn phù hợp, không thể tự làm tự áp dụng là không ổn. Người muốn thực hiện giảm cân cần xét nghiệm có rối loạn chức năng mỡ máu, gan thận hay không, và chẩn đoán về các bệnh khác… Ví như với người mắc đái tháo đường, nếu ăn kiêng Keto dễ dẫn đến hạ đường huyết, vô cùng nguy hiểm đến tính mạng”, BS. Hưng khuyến cáo.

Sau sinh mổ phải ăn kiêng những gì?