Chuyện ít biết về "nội tướng" tuyệt vời phía sau Lý Quang Diệu

Ông Lý Quang Diệu và bà Kha Ngọc Chi trong lễ cưới tại khách sạn Raffles, Singapore

Ông Lý Quang Diệu từng được miêu tả như một người độc đoán, khô cằn. Ít ai biết rằng, với người vợ thân yêu của mình, ông có một tình yêu thi vị không thua kém bất cứ một thiên tình sử nào.

Chuyện tình đẹp như mơ

Cựu Thủ tướng Lý Quang Diệu và vợ là bà Kha Ngọc Chi không đến với nhau vì một tình yêu sét đánh. Hai người từng là đối thủ của nhau khi còn học ở trường Đại học Raffles, Singapore. Ông Lý Quang Diệu xếp đầu trường về môn toán nhưng lại chỉ đứng thứ 2 sau bà Kha trong ác môn Khoa học Kinh tế và Tiếng Anh.

"Tôi thất vọng và cảm thấy khó chịu”, ông Lý Quang Diệu kể trong hồi ký Câu chuyện Singapore: 1923 -1965 đã được xuất bản năm 1998.

Nhưng chính bản thân chàng trai họ Lý cũng chẳng thể nào lý giải được lý lẽ của trái tim mình, khi để cám xúc của mình với cô nàng họ Kha chuyển hướng từ khó chịu sang cảm phục, thương mến rồi... yêu.

Khi tình cảm của mình được người bạn gái nồng nhiệt đáp lại, Lý Quang Diệu cảm thấy cuộc đời tràn đầy hưng phấn. Đã có lúc, trong cảnh hoàng hôn đang dần dần bao trùm lên cảnh vật, Lý Quang Diệu ghé tai Kha Ngọc Chi đọc cho cô nghe một bài thơ tình nồng thắm anh vừa sáng tác.

Lý Quang Diệu lúc đó còn là một thanh niên chưa có bằng cấp và nghề nghiệp ổn định, bởi vậy không phải là hình mẫu chàng rể lý tưởng của cha mẹ người yêu. Tuy nhiên, bà Kha Ngọc Chi luôn luôn tin tưởng ông.

Dù tồn tại khoảng cách tuổi tác (Kha Ngọc Chi lớn hơn Ly Quang Diệu hai tuổi rưỡi) nhưng theo nhận xét của Kha Ngọc Chi thì trí tuệ của Lý Quang Diệu phát triển hơn bà cả... mấy mươi năm. Chính sự chân thành, mạnh mẽ và kiên định đã khiến họ quyết tâm gắn cuộc đời mình với nhau bằng mọi giá.

Năm 1946, ông Lý sang Anh học luật, bà Kha ở lại quyết giành suất học bổng duy nhất do Nữ hoàng Anh trao tặng mỗi năm và bà đã thành công. Kể từ đó bà và ông Lý không bao giờ xa nhau.

2 vợ chồng ông Lý chụp tại Cambridge, Anh năm 1948

Một chi tiết rất đặc biệt trong mối quan hệ của Lý Quang Diệu và Kha Ngọc Chi là hai người bí mật tổ chức lễ đính hôn trong một nhà hàng nhỏ ở Stratford-upon-Avon quê hương đại văn hào William Shakespeare, vào tháng 12/1947. Mặc dù đã cưới nhau, 2 người vẫn “ai ở nhà nấy”, vẫn học hành chăm chỉ.

Khi trở lại Singapore, ông Lý và bà Kha cùng được nhận vào vị trí trợ lý luật pháp tại công ty luật Laycock&Ong. Tháng 9/1950, hai người làm đám cưới chính thức theo nguyện vọng của 2 bên gia đình.

Nội tướng thâm hậu

Ngày 10/2/1952, đứa con đầu lòng của họ ra đời. Lý Quang Diệu tham vấn một chuyên gia phiên dịch tại Tòa án tối cao Singapore để tìm cái tên hay nhất cho con. Vị chuyên gia phán rằng đứa bé ra đời vào ngày mầu nhiệm nhất trong năm theo lịch Trung Hoa - ngày thứ 15 của nguyệt kỳ đầu tiên trong năm con rồng. “Vì thế chúng tôi quyết định đặt tên con là Hiển Long, tức con rồng vinh hiển...”, ông Lý viết trong Hồi ký.

Sau đó, họ sinh thêm con gái Vỹ Linh (1955) và con trai út Hiển Dương (1957). Cả 3 đều học rất giỏi và thành đạt. Hiển Long nay là đương kim thủ tướng Singapore, Vỹ Linh là bác sỹ thần kinh nhi nổi tiếng, còn Hiển Dương là một doanh nhân giỏi. Cựu thủ tướng Singapore cho hay bà Kha Ngọc Chi chưa từng để ông phải lo lắng về mặt tài chính hay tương lai của các con bởi thu nhập của bà - một luật sư giỏi - rất ổn định. Điều đó giúp ông toàn tâm toàn ý cho sự nghiệp chính trị của bản thân và tương lai của đất nước.

Bức ảnh chụp gia đình ông Lý Quang Diệu đang quây quần bên nhau

Ông Lý từng thừa nhận trong hồi ký của mình rằng bà Kha là “một tòa tháp sức mạnh”. Suốt 31 năm ông làm thủ tướng (1959 – 1990), bà lặng lẽ làm người hỗ trợ đắc lực trong quan hệ đối nội lẫn đối ngoại của ông. Bà Kha còn giúp ông thay đổi cách hành văn trở nên ngắn gọn và chủ động hơn. Bà cũng từng giúp thay đổi một điều khoản rất quan trọng trong dự luật ly khai giúp Singapore sau khi tách khỏi Malaysia vẫn giữ được an ninh nguồn nước.

Trong các chuyến công cán cùng chồng, bà Chi tiếp xúc với phu nhân của các chính khách mà ông Lý gặp gỡ. Sau đó, bà đưa ra nhận định khá chính xác về vị chính khách thông qua cách hành xử và giao tiếp của vợ ông ta. “Bà ấy có một trực giác rất tinh anh khi đánh giá một con người. Trong khi tôi đưa kết luận dựa trên phân tích và lý lẽ, thì bà ấy lại dựa vào cảm giác mà bà cảm nhận được đằng sau nụ cười, những lời nói thân tình, nét mặt, và ngôn ngữ cơ thể của người đối diện”, ông Lý viết.

Thủ tướng Lý Quang Diệu cùng phu nhân Kha Ngọc Chi gặp gỡ Thủ tướng Anh Margaret Thatcher vào năm 1990

Chỉ có cái chết mới chia lìa lứa đôi

Tuy nhiên, đến năm 2003, bà Kha bị đột quỵ và sức khỏe bắt đầu đi xuống. Ông Lý tâm sự rằng sau lần đột quỵ đầu tiên, bà mất thị lực mắt trái nhưng vẫn cố gắng đọc sách, vẫn đi công tác cùng ông, vẫn đi bơi đều đặn.

Đến tháng 5/2008, khi vợ bị tai biến lần 2 phải nằm liệt giường, mỗi ngày cựu Thủ tướng vẫn giành 2 tiếng đồng hồ để đọc sách, ngâm thơ và kể cho vợ nghe về công việc hàng ngày của mình. Với ông Lý, thời gian này với ông nặng nề hơn bất cứ một thất bại chính trị nào.

Sau khi vợ bị tai biến, dù bận bịu trăm công ngàn việc trong chính phủ, ông Lý vẫn sắp xếp thời gian để chăm sóc, động viên, theo dõi bệnh tình của vợ. Đội ngũ y tá chăm sóc bà Kha đều yêu quý bà vì bà luôn quan tâm đến họ. Khi bị ho, bà lấy một chiếc gối nhỏ trên giường để che miệng, vì không muốn lây bệnh cho các nhân viên. Ông Lý kể rằng khi ông muốn hôn lên má vợ, bà Kha nói đừng tới quá gần vì sợ lây bệnh viêm phổi cho ông. Ông Lý cho biết ông luôn là tâm điểm trong cuộc sống của vợ, khi được biếu đào tại bệnh viện, bà dặn người phục vụ mang về cho ông 1 quả.

Ông Lý Quang Diệu và bà Kha Ngọc Chi đã có quãng đời hạnh phúc bên nhau

Năm 2010, bà Kha Ngọc Chi, vợ Thủ tướng đầu tiên của Singapore Lý Quang Diệu, qua đời sau nhiều lần đột qụy, hưởng thọ 89 tuổi. Tại lễ tang của bà vào ngày 6/10 năm đó, ông Lý đã kể lại chuyện tình đẹp của họ từ lúc còn trẻ đến khi về già trong điếu văn đầy xúc động.

"Bà đã sống một cuộc đời ý nghĩa và tràn ngập tình yêu thương. Lẽ ra tôi nên thấy được an ủi vì bà đã sống một cuộc đời đáng sống trong 89 năm, nhưng lúc này lời từ biệt cuối cùng với bà khiến trái tim tôi nặng trĩu những đau buồn", ông Lý viết trong điếu văn.

Lý Quang Diệu: Người đưa một làng chài thành con rồng châu Á