CNN: Mỹ - Hàn vội vã đàm phán chia sẻ chi phí quân sự trước bầu cử Mỹ

Ông Trump từng yêu cầu Hàn Quốc chi 4,7 tỷ USD/năm

Hãng tin CNN dẫn lời 2 quan chức Mỹ cho biết, Thỏa thuận Biện pháp Đặc biệt (SMA) từng khiến quan hệ đồng minh Mỹ - Hàn trở nên căng thẳng dưới thời Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Thời điểm đó, ông Trump đòi Hàn Quốc phải chi thêm gấp 4 lần so với số tiền 1 tỷ USD mỗi năm mà Hàn Quốc phải chi cho Mỹ để duy trì sự hiện diện của 28.500 binh sĩ Mỹ tại nước này theo thỏa thuận có hiệu lực đến hết năm 2025.

Cụ thể, trong giai đoạn đầu của cuộc đàm phán, ông Trump muốn phía Hàn Quốc phải chấp nhận chi 4,7 tỷ USD một năm. Con số cao bất ngờ khiến giới chức Bộ Quốc phòng và Bộ Ngoại giao Mỹ phải rất vất vả để có thể đưa ra lý do hợp lý cho đòi hỏi của ông Trump.

Sau đó, dù giới chức chính quyền Tổng thống Trump đã đạt được thỏa thuận về các điều khoản trong SMA với Hàn Quốc, đến tận tháng 3/2021, thỏa thuận này mới chính thức có hiệu lực. Khi đó, người kế nhiệm ông Trump, ông Biden đã lên nắm quyền được vài tháng và có những thay đổi quan trọng đối với SMA.

Theo thỏa thuận hiện tại, mỗi năm Hàn Quốc sẽ phải chi 1 tỷ USD cho phía Mỹ, tương đương với mức tăng khoảng 13,9% so với những thỏa thuận SMA trước đó. Hai bên đã tiến hành nhiều vòng đàm phán nhằm đạt được một thỏa thuận mới. Vòng đàm phán thứ 7, cũng là vòng đàm phán mới nhất đã kết thúc vào cuối tháng 8. 

Những người ủng hộ SMA cho rằng, sự hiện diện của binh sĩ Mỹ tại bán đảo Triều Tiên là cần thiết để tăng cường mối quan hệ đồng minh giữa hai nước.

Binh sĩ Mỹ được cho là đóng vai trò then chốt trong việc răn đe bất kỳ mối đe dọa tấn công nào từ phía Triều Tiên trong bối cảnh Bình Nhưỡng tiếp tục phát triển kho vũ khí hạt nhân. Ngoài ra, đây cũng là một biện pháp hiệu quả để đối phó với các hoạt động từ phía Trung Quốc.

Bên cạnh đó, giới chức Mỹ cho rằng, phía Hàn Quốc đang rất muốn đạt được thỏa thuận trước thời điểm diễn ra cuộc bầu cử Mỹ do các cuộc đàm phán trước đó gặp nhiều sóng gió.

Một quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ dù từ chối thông tin chi tiết về tiến trình các cuộc đàm phán song cho biết Mỹ mong muốn đạt được kết quả công bằng và khách quan nhằm giúp tăng cường năng lực sẵn sàng chiến đấu cho binh sĩ Mỹ tại Hàn Quốc đồng thời duy trì lâu dài mối quan hệ đồng minh Mỹ - Hàn.

Lo ngại đòn trả đũa nếu ông Trump tái cử

Giới chức Mỹ từng thảo luận với phía Hàn Quốc về chủ đề này tuy nhiên, một vài quan chức Mỹ lo ngại việc đạt được thỏa thuận SMA vào thời điểm hiện tại có thể sẽ vấp phải sự chỉ trích từ phía ông Trump. 

Họ cũng không muốn liên minh Mỹ - Hàn rơi vào tầm ngắm của ông Trump nếu cựu Tổng thống Mỹ tái cử vào tháng 11 tới.

Trước đó, hồi cuối tháng 4, trong cuộc phỏng vấn với tạp chí Time, ông Trump cho rằng Hàn Quốc đã không chi trả đủ số tiền theo thỏa thuận SMA mới nhất.

"Họ đã có thể đàm phán lại với chính quyền ông Biden qua đó giảm thiểu rất nhiều số tiền mà họ phải chi trả so với trước đó. Tại sao chúng ta lại phải bảo vệ ai đó đang sống tại một quốc gia giàu có nhưng không chịu chi tiền?", ông Trump nói.

Theo một cựu quan chức Mỹ, khả năng Mỹ - Hàn sớm đạt được một thỏa thuận SMA mới hoàn toàn có thể xảy ra. Tuy nhiên, các nguồn tin hiện tại không tiết lộ chi phí trong thỏa thuận mới mà hai bên đang thảo luận cũng như liệu thỏa thuận SMA mới có thể đạt được vào cuối năm nay không. 

Bên cạnh đó, việc đạt được thỏa thuận SMA mới được cho là sẽ phức tạp hơn so với những lần trước đó trong bối cảnh thỏa thuận lần này sẽ phải được Quốc hội Hàn Quốc do phe đối lập chiếm đa số thông qua. Trong khi đó, Quốc hội Mỹ lại không có được quyền hạn này.

Chính vì thế, một vài cựu quan chức Mỹ đã lên tiếng cảnh báo Hàn Quốc không nên quá vội vã trong việc sớm đạt thỏa thuận SMA bởi điều này có thể gây phản tác dụng nếu ông Trump quay trở lại Nhà Trắng.

"Tôi nghĩ cả hai bên đã tiến khá gần đến việc chốt thỏa thuận và việc Mỹ - Hàn Quốc có thể sớm thông qua thỏa thuận mới là một tin tốt lành. Tuy nhiên, thỏa thuận này không nên được thông qua như biện pháp phòng vệ trước Tổng thống mới", ông David Maxwell, chuyên gia tại Quỹ vì Sự Phòng vệ Dân chủ, nhận định.

Theo ông Maxwell, ông Trump hoàn toàn có thể "tự tay xé bỏ" thỏa thuận mới được thông qua nếu ông trúng cử Tổng thống Mỹ và phản đối những điều khoản trong thỏa thuận SMA mà chính quyền tiền nhiệm đã thông qua với phía Hàn Quốc.