Công đoàn gặp khó sau cổ phần hóa

Chủ tịch Công đoàn Đỗ Nga Việt tặng quà, động viên cán bộ, chiến sĩ tổ chức giao thông và thi công cầu Ghềnh mới - Ảnh: Vĩnh Phú

Tuy nhiên, vẫn có một số doanh nghiệp (DN) rất rốt ráo và tạo điều kiện tối đa cho công đoàn hoạt động.

Công đoàn “lửng lơ” sau CPH

Chia sẻ với Báo Giao thông, bà Nguyễn Thị Thanh Hương, Chủ tịch Công đoàn Tổng công ty Thăng Long – CTCP cho biết, tình trạng thiếu việc làm, nợ lương, BHXH tại các DN sau CPH ảnh hưởng lớn đến hoạt động của các công đoàn cơ sở. Không có việc, doanh thu thấp, lãnh đạo các DN thường bỏ mặc công đoàn tự hoạt động. Ngay cả kinh phí công đoàn cũng nợ, không nộp.

“Có đơn vị nợ kinh phí công đoàn 4 năm nay rồi. Còn ở công đoàn cấp trên cơ sở - cấp Tổng công ty cũng tương tự, tuy không được chủ DN ủng hộ nhưng cũng không gây khó khăn”, bà Hương nói.

Bà Hương cho rằng, tổ chức công đoàn cấp trên cơ sở không sát sườn với SXKD như công đoàn cơ sở nên lãnh đạo DN không quan tâm, thậm chí còn cắt giảm chế độ lương, thưởng với cán bộ công đoàn chuyên trách.

Với Tổng công ty Vận tải thủy, khó khăn lớn nhất chính là sự biến động về đoàn viên và cán bộ công đoàn sau thoái vốn. Theo Chủ tịch Công đoàn Nguyễn Văn Tuyên, do biến động về nhân sự, cán bộ công đoàn tại các công đoàn cơ sở cũng như cấp trên cơ sở phần nhiều là mới kiện toàn lại nên rất thiếu kinh nghiệm, kỹ năng hoạt động công đoàn. Mặt khác, toàn bộ đều kiêm nhiệm nên thời gian cho hoạt động công đoàn hạn hẹp.

Công đoàn cũng phải tự đổi mới

Không phải tổ chức công đoàn tại DN cổ phần 100% vốn tư nhân nào cũng hoạt động khó khăn. Mô hình hoạt động công đoàn tại Công ty CP Tiến bộ quốc tế (AIC) là một ví dụ. Từ một trung tâm xuất khẩu lao động trực thuộc Bộ GTVT, sau CPH với 100% vốn tư nhân, đến nay, mối liên hệ duy nhất với ngành là tổ chức công đoàn, trực thuộc Công đoàn GTVT VN.

Chủ tịch Công đoàn Lê Tuấn Đạt thẳng thắn: “Chúng tôi phải xây dựng các hoạt động thiết thực, có thể nhỏ nhưng hiệu quả, để vừa động viên được tinh thần của người lao động, đồng thời tranh thủ được sự ủng hộ của lãnh đạo công ty”.

Cũng là công đoàn cấp trên cơ sở và đơn vị vừa thoái hết vốn Nhà nước cuối năm 2014 nhưng Công đoàn Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 4 (CIENCO4) lại hoạt động hiệu quả, nổi bật với nhiều chương trình sáng tạo về đảm bảo đời sống, việc làm và quyền lợi người lao động như: Nhà ở công nhân tại công trường, tăng gia, cung cấp thực phẩm sạch cho bữa ăn người lao động...

Chủ tịch Công đoàn CIENCO4 Phan Đức Hữu cho biết: “Các hoạt động công đoàn phải tiết kiệm, hiệu quả và thiết thực, vì người lao động nhưng cũng là phục vụ hoạt động của chính Tổng công ty”.

Đánh giá về thuận lợi, khó khăn của tổ chức công đoàn tại các DN cổ phần, Chủ tịch Công đoàn GTVT VN Đỗ Nga Việt cho biết, đây là tình hình chung, không chỉ với các DN ngành GTVT. Tuy nhiên, tổ chức công đoàn dù ở cấp nào mà không khẳng định được vai trò cũng sẽ không được sự ủng hộ của chính quyền. Vì vậy, đòi hỏi tổ chức công đoàn phải kiện toàn lại tổ chức cho phù hợp, hoạt động một cách hiệu quả, thiết thực, vì người lao động; Mặt khác, phải gắn với lợi ích, sự phát triển DN. Đồng thời, cũng phải đấu tranh có phương pháp với người sử dụng lao động, tuyên truyền vận động để cho họ hiểu trách nhiệm với tổ chức công đoàn.

“Muốn vậy, cán bộ công đoàn phải là người có trình độ, năng lực và bản lĩnh để có thể bảo vệ người lao động cũng như xây dựng các hoạt động gắn liền với hoạt động SXKD của DN. Mô hình tổ chức phải đơn giản, gọn nhẹ nhưng hiệu quả, không thể rườm rà như trước”, ông Việt nói.

Nghiệp công đoàn và những chuyến đi “bão táp”