Công nhận Jerusalem: Trump đã kích nổ “thùng thuốc súng Trung Đông”

Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel tại Nhà Trắng

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã phá vỡ chính sách Mỹ hàng thập kỷ về sự trung lập đối với vấn đề Jerusalem trong tuyên bố ngày 7/12 khi chính thức tuyên bố công nhận thành phố linh thiêng, bị chia cắt này là thủ đô của Israel. Điều này làm những người Palestine thất vọng, cho rằng, ông Trump đã phá hủy hy vọng hòa bình vốn đã mong manh ở Trung Đông.

Có thể phá vỡ hòa bình Trung Đông

Bất chấp mọi cảnh báo trên toàn thế giới, ông chủ Nhà Trắng trong tuyên bố mới nhất khẳng định rằng, sau những thất bại lặp đi lặp lại đã buộc ông phải đưa ra quyết định dựa trên tình hình thực tế, chính thức công nhận Jerusalem là thủ phủ của chính quyền Israel. “Chúng ta không thể giải quyết vấn đề bằng cách lặp lại những chiến lược thất bại được sử dụng trong quá khứ”, ông Trump nói hôm 7/12, nhấn mạnh rằng cá nhân ông đã không đi theo con đường thận trọng như các vị tổng thống tiền nhiệm.

Trước và sau tuyên bố chính thức của ông Trump được phát đi đã xuất hiện những phản đối gay gắt đến từ nhiều lãnh đạo các nước trên thế giới, từ Trung Đông đến châu Âu và xa hơn nữa. Họ cảnh báo ông Trump rằng, bất kỳ thay đổi đột ngột nào về vấn đề nhạy cảm như Jerusalem không chỉ tạo ra nguy cơ làm đổ bể sáng kiến ​​hòa bình Arab-Israel mới được đề xuất bởi Jared Kushner - con rể, đồng thời là cố vấn đặc biệt của Tổng thống Mỹ Donald Trump về Trung Đông.

Sự thừa nhận của Tổng thống Trump cũng có thể sẽ là nguồn cơn dẫn tới những vụ bạo loạn mới trong khu vực bởi vấn đề Jerusalem không chỉ của riêng người Do Thái mà nó còn liên quan chặt chẽ tới thế giới tín ngưỡng của đạo Hồi nói riêng và thế giới Ả-rập nói chung.

Ông Trump nói rằng, ông không đưa ra bất kỳ phán quyết nào về biên giới cuối cùng giữa Israel và Palestine. Thay vào đó, ông mô tả tuyên bố của mình là thừa nhận “thực tế phần lớn Chính phủ Israel đã hoạt động tại thành phố này”. Ông Trump cũng “tuyên dương” Israel “vì Tel Aviv đã tạo ra một nền dân chủ thành công ở nơi mọi người thuộc mọi tôn giáo được tự do sinh sống và theo đuổi tín ngưỡng”.

Trong tuyến bố của ông Trump có nêu, biên giới của Jerusalem vẫn phải được giải quyết thông qua đàm phán và sẽ thúc đẩy “giải pháp hai nhà nước” nếu cả hai bên đồng ý. Tuy nhiên, điều này khó xảy ra bởi Chính phủ ông Benjamin Netanyahu đã nhiều lần công khai chống lại.

Không có Chính phủ nào trên thế giới ngoài chính quyền Israel ca ngợi quyết định này của ông Trump. Người Do Thái và người Palestine đã phản ứng trái ngược trước tuyên bố mới của Mỹ. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu trong tuyên bố ngay tức thì đã hết lời ca ngợi sự công nhận của ông Donald Trump, cho rằng “đây là bước tiến quan trọng hướng tới hoà bình”.

Người Palestine đốt Quốc kỳ Hoa Kỳ và Israel

Làn sóng nổi dậy ở khắp nơi

Trong khi đó, Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas nói quyết định của ông Trump chỉ phục vụ các nhóm cực đoan muốn chiến tranh tôn giáo và báo hiệu việc Mỹ rút khỏi cuộc hòa giải hòa bình ở Trung Đông. Việc ông Trump thừa nhận Jerusalem là thủ đô của Israel đã trở thành lý do bùng nổ mâu thuẫn giữa người Sunni và Shiite ở Trung Đông nói chung và giữa Arab Saudi và Iran nói riêng.

Tại Gaza, hàng trăm người biểu tình Palestine đốt cờ Mỹ và Israel và giơ các biểu ngữ tuyên bố Jerusalem là “thủ đô vĩnh cửu” của Palestine. Họ cho rằng, việc công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel đã chạm tới ranh giới đỏ. Hamas, nhóm chiến binh kiểm soát dải Gaza, đã kêu gọi tiến hành nhiều cuộc biểu tình trong những ngày tới. Phát ngôn viên của Hamas, ông Salah Bardawil nói rằng, người Palestine đang “ở một ngã tư nguy hiểm; chúng ta hoặc là sống hoặc là diệt vong”.

Tại Beirut, hàng trăm người tị nạn Palestine đã tổ chức một cuộc biểu tình ở Bourj al-Barajneh, một số người hô vang “Trump là kẻ mất trí”. Còn ở Thổ Nhĩ Kỳ, rất đông người xuống đường biểu tình gần các cơ quan ngoại giao của Mỹ ở Ankara và Istanbul.

Trong khi đó, các lãnh đạo Palestine tuyên bố tiến trình hòa bình ở Trung Đông đã “chấm hết”. Thủ tướng Palestine, Rami Hamdallah nói rằng, sự thay đổi lập trường của Mỹ về Jerusalem “sẽ gây ra xung đột và gia tăng bạo lực trong toàn khu vực”.

Arab Saudi, một cường quốc trong khu vực, đã lên tiếng chống lại hành động của ông Trump nói rằng, nó sẽ “kích động tình cảm của người Hồi giáo trên khắp thế giới”.

Đại sứ quán Hoa Kỳ và Lãnh sự quán trên khắp thế giới đã được đặt mức cảnh báo cao. Trên khắp Trung Đông và châu Âu, các công dân Mỹ được yêu cầu theo dõi tình hình, tránh xa các cuộc biểu tình quá khích.

Tại Jordan, nơi có một lượng lớn người Palestine, Hoa Kỳ tuyên bố sẽ tạm đóng cửa đại sứ quán Mỹ từ ngày 7/12 để đảm bảo an toàn cho các nhân viên. Trên mạng xã hội, người Hồi giáo trên khắp Trung Đông đã cảnh báo về những hậu quả thảm khốc sau khi Tổng thống Donald Trump công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel.

Hiện, Arab Saudi, Jordan và Ai Cập đều đang là những nước có các mối quan hệ tốt đẹp với Hoa Kỳ và trái ngược với các nước Ả-rập khác về chính trị và tôn giáo. Theo các chuyên gia, vì “lợi ích quốc gia”, có thể gần như chắc chắn Arab Saudi vẫn tiếp tục hợp tác với Mỹ để chia sẻ các thông tin tình báo về Iran.

Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ: Mỹ đã "kích hoạt bom” ở Trung Đông