Cục Hàng không VN nói gì về cáo buộc chậm trễ từ Malaysia?

Sáng nay, trao đổi với PV Báo Giao thông, ông Lại Xuân Thanh – Cục trưởng Cục Hàng không VN tỏ ra băn khoăn trước những thông tin báo chí đăng tải gần đây liên quan tới trách nhiệm của Việt Nam trong việc tìm kiếm chiếc MH 370 mất tích. Ông Thanh cho rằng những phát ngôn từ lãnh đạo cơ quan hàng không dân dụng Malaysia trong họp báo mới đây chưa đầy đủ, có thể khiến dư luận hiểu sai.

Trong giai đoạn đầu tìm kiếm, Thứ trưởng Bộ GTVT Phạm Quý Tiêu yêu cầu nỗ lực tối đa, phối hợp tìm kiếm chiếc máy bay nghi mất tích tại vùng biển Việt Nam, đồng thời phải đảm bảo an ninh và an toàn

Thưa ông, tại cuộc họp báo mới đây, Tổng Giám đốc DCA – ông Datuk Azharuddin Abdul Rahman tuyên bố một khi chiếc MH370 vượt qua điểm bay Igari trên Biển Đông thì chiếc phi cơ chính thức thuộc trách nhiệm của đài kiểm soát không phận Việt Nam, ông có thể nói gì về điều này?

Sau hơn 1 tháng tìm kiếm chiếc máy bay mất tích, đến giờ, DCA đưa ra nhận định này khiến tôi khá băn khoăn. Cá nhân tôi cho rằng đây không phải là cáo buộc nhằm truy trách nhiệm từ phía Malaysia. Tuy nhiên, tôi cho rằng nói như lãnh đạo DCA cũng chưa đầy đủ và có thể gây hiểu sai.

Tổng giám đốc DCA cho rằng tàu bay qua điểm chuyển giao Igari thì phía Việt Nam phải chịu trách nhiệm nhưng vấn đề ở đây là không có bằng chứng cho thấy tàu bay đã vượt qua điểm Igari vào vùng trời do Việt Nam quản lý. Chiếc MH 370 đã mất tín hiệu trước khi tới điểm chuyển giao và tổ bay chưa thiết lập liên lạc với cơ quan điều hành bay của Việt Nam do vậy việc chuyển giao chưa được hoàn tất. Việt Nam chưa thực hiện điều hành, kiểm soát với tàu bay này. 

Có gì minh chứng cho điều này, thưa ông?

Cơ quan không lưu của hai bên đã hiệp đồng thời điểm chuyển giao là 17 giờ 22 phút (giờ quốc tế) nhưng đến 17 giờ 20 phút 43 giây, tín hiệu rada của tàu bay đã bị mất trên màn hình của đài kiểm soát không lưu đường dài Hồ Chí Minh (ACC Hồ Chí Minh). Malaysia cũng ghi nhận thời điểm cuối cùng có tín hiệu tàu bay trên màn hình ra đa là trước 17 giờ 22 phút. Lúc này, tàu bay đang ở trong vùng thông báo bay của Singapore và được Singapore uỷ quyền cho Malaysia điều hành.

Theo Tổ chức hàng không dân dụng quốc tế (ICAO), trong trường hợp tàu bay mất tích đang bay tại vùng giáp ranh giữa các vùng thông báo bay thì trách nhiệm đầu tiên thuộc về quốc gia có liên lạc cuối cùng với tàu bay. Ở trường hợp này, trách nhiệm khởi phát dịch vụ báo động và tìm kiếm cứu nạn trước hết thuộc về Malaysia. Mọi thông tin về việc không thiết lập được liên lạc với MH 370 đã được kiểm soát viên không lưu thông báo với ACC Kualalumpure ngay trong giai đoạn hồ nghi. 

Liên quan tới việc DCA nói Việt Nam đã thông báo máy bay mất tích cho phía bạn chậm 12 phút, ông có thể nói gì?

Theo thoả thuận thư giữa hai cơ quan không lưu, nếu mất tín hiệu, ACC Hồ Chí Minh phải thông báo cho phía Malaysia chậm nhất sau 5 phút, tuy nhiên, chúng ta đã mất 17 phút mới ra được thông báo này. Đây là một vấn đề cần rút kinh nghiệm. Tuy nhiên, trên thực tế, việc thông báo chậm 12 phút không ảnh hưởng nhiều tới việc tìm kiếm chiếc tàu bay. Bởi phải 4 tiếng sau khi nhận được thông báo chính thức từ ACC Hồ Chí Minh về việc không nhận được tín hiệu tàu bay MH 370, cơ quan tìm kiếm cứu nạn quốc gia Malaysia mới chính thức phát đi yêu cầu tìm kiếm chiếc tàu bay mất tích. Và phải sau đó 1 tiếng, Việt Nam mới chính thức nhận được thông báo này khi Malaysia phát đi điện văn thông báo về việc tìm kiếm cứu nạn với tàu bay MH 370 tới các cơ quan hàng không của các nước liên quan. 

Trong vụ việc này, cơ quan không lưu có thực hiện đầy đủ các quy trình xử lý không thưa ông?

Ông Thanh cho biết: Chúng tôi đã kiểm tra việc thực hiện các quy định về không lưu và tìm kiếm cứu nạn trong vụ việc này và khẳng định, ngoài việc thông báo chậm 12 phút như đã đề cập ở trên, kiểm soát viên không lưu, ACC HCM đã thực hiện đầy đủ quy trình dịch vụ báo động. Ngay sau khi mất tín hiệu của chiếc MH 370, ACC Hồ Chí Minh đã cố gắng thiết lập liên lạc với tổ bay nhưng không được. Cơ quan không lưu đã sử dụng các tần số khẩn nguy, yêu cầu tổ lái của các tàu bay khác hỗ trợ tìm kiếm và liên lạc với tổ bay MH 370 nhưng đều không được.

Khi hết giai đoạn hồ nghi, ACC Hồ Chí Minh đã chuyển sang giai đoạn báo động và liên lạc với các cơ quan kiểm soát vùng thông báo bay lân cận để tìm kiếm tàu bay mất tín hiệu. Có thể nói, Việt Nam đã hoàn thành các trách nhiệm của một quốc gia điều hành vùng thông báo bay có khả năng chiếc MH 370 bay vào. Đặc biệt, chúng ta đã rất chủ động, nỗ lực tìm kiếm trong giai đoạn đầu, điều này đã được cộng đồng hàng không thế giới đánh giá cao.

Xin cảm ơn ông!

Nam Anh (Thực hiện)