Kỳ diệu loại bỏ di căn sau 3 chu kỳ
GS. Mai Trọng Khoa, nguyên Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, với các bệnh nhân ung thư đã không đáp ứng với các biện pháp điều trị hiện nay như: Ung thư tuyến giáp thể biệt hóa; ung thư tuyến tiền liệt tái phát, di căn; ung thư gan, u thần kinh nội tiết... thì phương pháp điều trị tối ưu nhất hiện nay chính là Theranostic (chẩn đoán và điều trị đích).
GS. BS. Mai Trọng Khoa giới thiệu về ca bệnh ở nước ngoài mắc ung thư tuyến tiền liệt đã thành công với phương pháp điều trị mới
Theo ông Khoa, phương pháp này đã được thực hiện tại nhiều nước trên thế giới và được đánh giá đạt hiệu quả cao, nhưng chưa được áp dụng tại Việt Nam.
Tuy nhiên, Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai đã dành nhiều thời gian nghiên cứu, học hỏi và sẵn sàng đưa vào ứng dụng phương pháp này cho bệnh nhân.
Cho chúng tôi xem tấm phim chụp PET/CT của một bệnh nhân người nước ngoài phát hiện ung thư tuyến tiền liệt di căn, GS. Khoa cho biết, đây là trường hợp đã được thực hiện ở nước ngoài và được báo cáo trong hội thảo quốc tế về hiệu quả biện pháp điều trị này.
Bệnh nhân phát hiện bệnh vào tháng 12/2014, đã được phẫu thuật, xạ trị, hoá trị… nhưng sau đó đã kháng tất cả phương pháp điều trị trước đó.
Kết quả chụp PET/CT cho thấy, tế bào ung thư đã di căn khắp cơ thể. Bệnh nhân đang ở giai đoạn rất nặng, cuộc sống chỉ còn được tính bằng tháng...
Bệnh nhân được các bác sĩ chỉ định chẩn đoán và điều trị đích bằng cách sử dụng thuốc phóng xạ PSMA-11. Sau 3 chu kỳ tấn công bằng xạ trị, các tổn thương đã bị loại bỏ. Chất chỉ điểm ung thư này là PSA từ hơn 2.900 đã trở về bình thường.
“Trường hợp bệnh nhân này được kéo dài sự sống hơn 6 năm qua. Kết quả này cho thấy, phương pháp chẩn đoán và điều trị đích đang là cứu cánh cho bệnh nhân ung thư”, GS. TS. Mai Trọng Khoa.
Lý giải thêm về phương pháp điều trị mới này, PGS. BS. Phạm Cẩm Phương, Giám đốc Trung tâm cho biết, các kỹ thuật điều trị ung thư từ trước đến nay chỉ tìm được tế bào ung thư, không tìm được “ổ khóa” của ung thư, không có công nghệ để phát hiện ra “ổ khóa” này.
Theranostic là phương pháp kết hợp miễn dịch, điều trị đích, điều trị phóng xạ. Đây là phương pháp cuối cùng, nếu không bệnh nhân sẽ tử vong.
Chờ thuốc về, sẵn sàng triển khai
Theo GS. Khoa, đây là xu hướng mới của y học hiện đại. Do tìm được tế bào đích, phân tử đích của bệnh nhân, giúp điều trị đúng đối tượng và đánh giá sớm đáp ứng điều trị và dự phòng biến chứng.
Phương pháp này đem lại kết quả chẩn đoán chính xác, hiệu quả điều trị cao, an toàn, kinh tế cho từng cá thể điều trị.
Theranostic trong y học hạt nhân là phương pháp dựa trên xét nghiệm để chẩn đoán và tìm được đích đặc hiệu, trên cơ sơ đó để thực hiện được điều trị trúng đích đặc hiệu với cùng một thuốc phóng xạ hoặc với hai loại thuốc phóng xạ khác nhau. Nhờ đó giúp tiêu diệt đúng đích tế bào ung thư mà không ảnh hưởng đến các tế bào lành, hạn chế tối đa tác dụng phụ không mong muốn.
Việc này rất có ích trong việc điều trị đúng đối tượng và đánh giá sớm đáp ứng điều trị và dự phòng biến chứng.
GS. Mai Trọng Khoa
BS. Phương thông tin rõ hơn, cơ chế điều trị đặc hiệu của phương pháp này chính là việc phải tìm ra được các thụ thể (receptor), hay các kháng nguyên đặc hiệu, đặc trưng đại diện riêng cho tế bào ung thư đó, được ví như một “ổ khóa”.
Sau đó dùng một chất để có thể gắn đặc hiệu với các thụ thể đã được tìm thấy này và được ví như một “chìa khóa” chỉ để dành riêng để cho duy nhất ổ khóa đã tìm thấy.
Điều đặc biệt là “chiếc chìa khóa” này sẽ được gắn với một đồng vị phóng xạ phát tia bêta hoặc alpha, là những đồng vị phóng xạ có mức năng lượng rất thấp, khả năng đâm xuyên và quãng chạy của chúng trong tổ chức chỉ được vài milimet.
Vì vậy, khi tiêm các chất đã được đánh dấu phóng xạ (chiếc chìa khóa đã đánh dấu phóng xạ) vào trong cơ thể, những chất này sẽ tự tìm đến và gắn chính xác vào các tế bào khối u ác tính có các vị trí gắn đặc hiệu chỉ dành riêng cho chúng (chính là các ổ khóa đã được tìm thấy).
Như vậy các tế bào khối u sẽ bị tiêu diệt bởi các chất phóng xạ một cách rất chọn lọc, các tế bào lành xung quanh ít hoặc bị ảnh hưởng.
Nếu Việt Nam triển khai được phương pháp này, người bệnh sẽ có cơ hội kéo dài sự sống. Hiện nay, Trung tâm y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai đã có đủ điều kiện về nhân lực, thiết bị máy móc, cơ sở vất chất để tiến hành kỹ thuật chẩn đoán và điều trị kết hợp Theranostic.
“Tuy nhiên, khó khăn nhất chính là cần phải có các thuốc phóng xạ đặc hiệu mà Việt Nam chưa sản xuất được. Hy vọng trong thời gian tới, Cục Quản lý Dược sẽ cấp phép để nhập loại thuốc phóng xạ này để người bệnh ung thư tại Việt Nam được tiếp cận phương pháp mới”, BS. Phương bày tỏ.
Cũng theo BS. Phương, nếu phương pháp này được thực hiện ở Việt Nam thì chi phí sẽ thấp hơn nhiều so với việc người bệnh phải ra nước ngoài điều trị; vừa thêm cơ hội cho người bệnh vừa giảm gánh nặng chi phí và thu hút điều trị trong nước.
Bình luận bài viết (0)
Gửi bình luận