Đại biểu đề xuất phải có chế tài xử lý hành vi hủy thầu không chính đáng

Phải có chế tài xử lý chủ đầu tư huỷ thầu

Tham gia thảo luận phiên họp sáng 15/11 tại kỳ họp thứ 4, Quốc hội khoá XV góp ý về dự thảo Luật Đấu thầu, đại biểu Huỳnh Thị Hằng Nga (đoàn Trà Vinh) cho biết, dự thảo Luật quy định khá rõ các trường hợp hủy thầu đối với lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư.

Tuy nhiên, lại chưa quy định trách nhiệm của chủ đầu tư hủy thầu do quyết định sai phương thức đấu thầu, thiếu trách nhiệm dẫn đến hậu quả phải hủy thầu, gây tổn hại cho nhà thầu, chậm tiến độ dự án và gây thiệt hại cho Nhà nước.

Từ đó, đại biểu Hằng Nga đề xuất Ban soạn thảo nghiên cứu bổ sung quy định trách nhiệm của chủ đầu tư trong trường hợp này, và nhấn mạnh nếu việc hủy thầu không chính đáng, thậm chí không có trong quy định của luật thì cần phải có chế tài xử lý.

Đại biểu Nga cũng đề xuất Chính phủ khi ban hành Nghị định quy định giá trị các gói thầu nên đánh giá sát với điều kiện thực tiễn các gói thầu quy mô nhỏ có sự tham gia của cộng đồng, cụ thể nên quy định hạn mức là 5 tỉ đồng.

Cho biết thực tế, công trình xây dựng có sự tham gia giám sát của nhân dân sẽ có chất lượng rất tốt, đại biểu đoàn Trà Vinh đề nghị làm rõ chủ thể là người có thẩm quyền thực hiện công tác giám sát, theo dõi hoạt động đấu thầu của chủ đầu tư, bên mời thầu.

Đồng thời, bổ sung chủ thể giám sát, theo dõi hoạt động đấu thầu là Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội.

Đề xuất có một chương riêng quy định về đấu thầu y tế

Góp ý vào dự thảo Luật Đấu thầu (sửa đổi), đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (đoàn TP. HCM) cho rằng, Luật Đấu thầu được Quốc hội khóa 13 ban hành cho tới thời điểm này đã bộc lộ rất nhiều khiếm khuyết trên thực tế nên cần phải sửa đổi.

Đại biểu nêu quan điểm đấu thầu chỉ là một phương tiện, không phải là mục đích. Mục đích của đấu thầu là để có những sản phẩm chất lượng và kiểm soát được giá cả, nhưng thời gian qua xảy ra tiêu cực quá nhiều.

"Luật để kiểm soát quy trình, nhưng hệ lụy ảnh hưởng đến thời gian, công sức và thực sự có chống được tiêu cực không?", bà Lan nêu vấn đề.

Đại biểu Lan cũng chỉ rõ hầu như nhóm sản phẩm dịch vụ sử dụng ngân sách đều phải đấu thầu và chúng ta chấp nhận chậm lại để không tiêu cực.

Nhưng có nhóm mặt hàng đặc biệt là y tế nhằm mục đích cứu người bệnh, liên quan tính mạng người dân, không chậm lại được.

Do đó, bà Lan đề nghị ban soạn thảo quy định một chương riêng về đấu thầu thuốc. Đồng thời, đa dạng hóa các phương thức để có được hàng hóa, dịch vụ, có thuốc cho người bệnh, chứ không chỉ chăm chú vào đấu thầu vừa tốn thời gian, vừa không có thuốc, cũng chưa chắc chống được tiêu cực.

Hơn nữa, theo bà Lan, thuốc là mặt hàng thiết yếu, khi đấu thầu sẽ có tình trạng các đơn vị dự thầu từ chối không tham gia thầu hoặc hủy thầu. Trong trường hợp này cần có cách giải quyết đặc biệt để có thuốc phục vụ điều trị cho bệnh nhân chứ không phải để bệnh nhân nằm chờ như đang xảy ra hiện nay.

Bên cạnh đó, đại biểu cho rằng, không thể căn cứ vào giá trúng thầu năm trước là giá căn cứ năm sau. Đấu thầu bao giờ cũng chọn giá thấp nhất, làm sao đảm bảo giá rẻ nhất nhưng chất lượng đảm bảo, nhất là trong đấu thầu thuốc.

Ngoài ra, đấu thầu đang thiếu một tiêu chí rất quan trọng là đánh giá của bác sĩ điều trị về thuốc đó hiệu quả ra sao, phải lượng hóa và công khai bởi hội đồng thuốc và điều trị.

Dù đánh giá này, theo bà Lan, có thể hơi cảm tính, sau này khi cơ quan kiểm tra vào có thể kết luận sao không chọn thuốc rẻ hơn. Song bản thân bác sĩ với quá trình ăn học, lương tâm nghề nghiệp, lời thề Hippocrates, khi chọn thuốc phải có hiệu quả điều trị cho người bệnh.

"Đồng ý vẫn có tiêu cực nhưng phải xây dựng làm sao đảm bảo chất lượng thuốc. Nếu không lại phí thời gian làm luật mới mà không hiệu quả. Có quốc gia nào trên thế giới mà đấu thầu khốn khổ như chúng ta không?", đại biểu Lan nhìn nhận.

Theo bà Lan, vấn đề này liên quan mật thiết đến sự tự chủ của bệnh viện. Nếu bệnh viện tự chủ được tài chính, có quyền quyết định mua thuốc nào để điều trị cho bệnh nhân miễn là đáp ứng được nhu cầu khám chữa bệnh của người dân và người dân cũng sẽ không phàn nàn.

"Nếu sợ tiêu cực, sợ người ta ăn cắp thì làm thí điểm và có giám sát của cơ quan chức năng. Chứ đừng làm khổ Mặt trận Tổ quốc và các hội đoàn. Bản thân tôi khi đi giám sát đôi khi cũng rất hoảng hốt với các chiêu thức, chưa nói gì các hội đoàn không có kiến thức chuyên môn", bà Lan nêu thực tế.

Đồng quan điểm, đại biểu Trần Khánh Thu (đoàn Thái Bình) cũng cho rằng, để đảm bảo công tác đấu thầu công khai, minh bạch, đạt hiệu quả, tránh sai sót, vi phạm không đáng có, cần bổ sung vào dự thảo luật quy định riêng về đấu thầu cho ngành y tế như mua sắm thuốc, mua sắm trang thiết bị y tế, vật tư tiêu hao, vậy tư thay thế, hóa chất sinh phẩm và các dịch vụ phi tư vấn khác. Đồng thời cần có quy định chi tiết hình thức chỉ định thầu, xử lý chỉ định thầu rút gọn.

Công dân được dự thính phiên họp công khai của Quốc hội