Dân không dám ngủ trưa vì... sợ đá bay vào nhà sau tiếng nổ lớn

Đang ăn cơm phải bỏ chạy vì sợ đá rơi trúng

Theo phản ảnh của người dân sống xung quanh mỏ đá, thời gian qua Công ty trách nhiệm hữu hạn Xây dựng sản xuất (TNHH XDSX) và thương mại dịch vụ (TMDV) Hùng Đại Sơn cho nổ mìn khai thác đá và đổ thải đá từ trên những ngọn núi cao hàng trăm mét làm ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt, sản xuất của người dân.

Ngày 15/7, phóng viên Báo Giao thông về thôn Hin Lò và Làng Thọc (xã Yên Thắng, huyện Lục Yên). Theo ghi nhận, trong quá trình xử lý đá thải, nhiều khối đá lăn vào phần đất nhà dân, trong khi đó vẫn có nhiều khối nhỏ còn treo, mắc ở lưng chừng núi. Một dải đá trắng xóa, có nguy cơ xô, trượt, lăn xuống chân núi nơi có hàng chục hộ dân thôn Hin Lò và Làng Thọc sinh sống, khiến bà con hoang mang, lo sợ không dám ngủ trưa trong nhà.

Trong căn nhà sàn lọt thỏm ngay dưới chân núi, bà Hoàng Thị Đàn, ở thôn Làng Thọc cùng gia đình đang ăn cơm trưa nhưng vẫn nơm nớp, sẵn sàng chạy vì nếu doanh nghiệp nổ mìn hoặc đổ thải từ trên núi cao hàng trăm mét xuống, đá có thể rơi văng vào nhà bất cứ lúc nào.

Bà Hoàng Thị Tính, thôn Làng Thọc, xã Yên Thắng cũng chia sẻ, 17h30 ngày 30/9/2022, khi đang tắm thì bị một viên đá rơi trúng nhà tắm khiến bà Tính hốt hoảng chạy ra ngoài. Còn nhà con trai Hoàng Văn Quyền khi đang nằm trong nhà cũng bị đá rơi thủng lớp mái rơi trúng giường, may không trúng người.

“Chúng tôi suốt thời gian dài phải sống trong bất an vì chứng kiến cảnh đá rơi vào khu vực gần nhà và cũng từng phải chạy tránh đá văng ra từ mỏ đá của Công ty TNHH XDSX và TMDV Hùng Đại Sơn. Ngôi nhà của chúng tôi chỉ cách bãi tập kết đá khoảng 70m, những đứa cháu chỉ dám cho chơi trong nhà. Không dám cho đi ra ngoài vì sợ đá bay vào người" bà Tính nói thêm.

Mỏ đá của Công ty Hùng Đại Sơn được Bộ Tài nguyên và môi trường cho phép khai thác đá hoa trắng tại Bản Nghè, xã Yên Thắng, huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái theo Giấy phép khai thác khoáng sản ngày 1/9/2009 với thời hạn 30 năm, kể từ ngày ký giấy phép (trong đó thời gian xây dựng cơ bản mỏ là 1 năm).

Được biết vào năm 2016, tại kết luận Thanh tra ngày 10/8/2016 của Tổng cục Địa chất và khoáng sản Việt Nam về việc chấp hành pháp luật về khoáng sản trong hoạt động khai thác, sử dụng đá ốp lát của Công ty TNHH XDSX và TMDV Hùng Đại Sơn chỉ rõ nhiều tồn tại của đơn vị này.

Cụ thể, thiết kế mỏ chưa phù hợp với nội dung giấy phép khai thác khoáng sản về cốt cao khai thác, trữ lượng khai thác, thời gian tồn tại của mỏ; tiến độ xây dựng cơ bản chậm so với tiến độ đã xác định tại dự án đầu tư, thiết kế mỏ đã phê duyệt.

Công ty thực hiện không đầy đủ việc cắm mốc đúng quy cách tại các điểm khép góc khu vực được phép khai thác khoáng sản; chưa hoàn thiện xây dựng các công trình, biện pháp bảo vệ môi trường theo báo cáo đánh giá tác động môi trường. Với các vi phạm bị phát hiện, Tổng cục Địa chất và khoáng sản Việt Nam quyết định xử phạt vi phạm hành chính Công ty TNHH XDSX và TMDV Hùng Đại Sơn với số tiền 8 triệu đồng.

Năm 2022, Sở TN&MT đã thành lập đoàn kiểm tra liên ngành để kiểm tra, rà soát, đánh giá hiệu quả về việc chấp hành các quy định đối với dự án khai thác đá vôi trắng của Công ty TNHH XDSX và TMDV Hùng Đại Sơn. Kết quả rà soát phát hiện nhiều tồn tại gồm: Dự án thực hiện chậm tiến độ so với chủ trương đầu tư; chưa lắp đặt camera giám sát, lắp đặt trạm cân để kiểm soát sản lượng khai thác khoáng sản...

Biến đường liên thôn thành đường đi của mỏ

Con đường dài 1,2km nối từ thôn Làng Thọc đi thôn Hin Lò lởm chởm đá dăm, ngày mưa thì lầy lội, ngày nắng thì bụi mịt mù. Điều đáng nói, con đường này ngay cạnh chân núi điểm khai thác đá của Công ty TNHH XDSX và TMDV Hùng Đại Sơn khiến nhiều người dân mỗi khi đi qua đều phải chạy thật nhanh vì rất sợ đất đá từ trên đỉnh núi rơi xuống. Mỗi khi nổ mìn hoặc khai thác đều không thông báo cho người dân. Điều đặc biệt tại tuyến đường này được công ty cắm biển “khu vực nổ mìn” làm người dân lo lắng và bức xúc.

Anh Hoàng Văn Quyền (ở thôn Làng Thọc, xã Yên Thắng, huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái) nói: “Mỗi khi chúng tôi đi qua con đường này đều khiếp vía vì sợ đất đá từ trên đỉnh núi cao dội xuống đường. Điều đáng lo nhất là các cháu học sinh hàng ngày đi học qua đây.

Hiện nay trên địa bàn thôn Làng Thọc có 201 hộ với 800 nhân khẩu, người dân chủ yếu dựa vào nông nghiệp. Nhưng núi thì bị xẻ, rừng bị phá, kênh mương dẫn nước vào nội đồng đều bị phá hỏng. Nguồn nước dành cho tưới tiêu các thửa ruộng không có, dẫn đến khô hạn, nứt nẻ. Mới đây, hôm 22/6, do trời mưa to một lượng đất đá từ trên núi đã lấp một số diện tích kênh mương, ao cá và hoa màu của người dân".

Ông Hoàng Văn Khải (Trưởng thôn Làng Thọc, xã Yên Thắng, huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái) cho biết: “Hiện nay trên địa bàn xã có khoảng 12 hộ dân thường xuyên bị đá văng vào nhà. Có hôm nửa đêm nghe người dân gọi điện thoại, tôi cũng phải có mặt để ghi nhận sự việc. Trong quá trình khai thác đá và đổ thải cự ly chưa đảm bảo, đất đá rơi từ trên núi cao xuống vào nhà dân khiến nhiều người trong thôn rất bất bình. Đã có rất nhiều ý kiến về việc khai thác đá Công ty TNHH XDSX và TMDV Hùng Đại Sơn tại các cuộc tiếp xúc cử tri được phản ánh, nhưng tất cả đều chưa có hồi âm".

Trao đổi với phóng viên, ông Lý Đạt Lan, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Yên Thắng cho biết: “Thời gian qua chúng tôi luôn lắng nghe ý kiến của người dân về việc khai thác đá khiến đất đá rơi vào nhà, ảnh hưởng của nguồn nước tưới tiêu. Ý kiến của các cử tri chúng tôi đã tiếp thu và báo cáo lên cấp trên để có hướng xử lý. Còn về tuyến đường đang bị xuống cấp, chúng tôi đang khảo sát lại để có hướng giải quyết”.

Phóng viên liên hệ với ông Nguyễn Văn Hoành (đại diện Công ty TNHH XDSX và TMDV Hùng Đại Sơn) để tìm hiểu thì nhận được câu trả lời: “Hiện tại bên Công ty đang làm việc với cơ quan chức năng, còn việc ghi nhận của phóng viên đất đá rơi xuống nhà dân thì cứ làm”.

>>> Một số vụ việc do đất đá rơi vào nhà được người dân ghi lại cung cấp cho phóng viên:

Kỳ lạ công trường khai thác đá trái phép ở Đắk Nông không ai xử lý