Dân xếp hàng dài chờ mua xăng, đại biểu truy vai trò Quỹ Bình ổn giá

Cây xăng đóng cửa, dân xếp hàng dài chờ lượt mua, Quỹ Bình ổn xăng dầu ở đâu?

Chiều 11/11, tiếp tục kỳ họp 4 Quốc hội khóa XV, Quốc hội thảo luận tại hội trường về Luật Giá sửa đổi, nhiều đại biểu Quốc hội đề nghị không tiếp tục duy trì Quỹ Bình ổn giá xăng dầu.

Đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh (đoàn Khánh Hòa) nêu thực trạng, từ đầu tháng 10/2022, tình trạng đứt gãy nguồn cung, khan hiếm xăng dầu diễn ra trên diện rộng.

"Không hiếm các hình ảnh cây xăng đóng cửa hay người dân xếp hàng dài chờ đến lượt mua, không rõ vai trò của Quỹ Bình ổn giá xăng dầu ở đâu, có nên duy trì quỹ này nữa hay không?", đại biểu Thịnh đặt câu hỏi.

Ông Thịnh cho biết, đã đến lúc thay đổi cơ chế Quỹ Bình ổn giá bằng các công cụ điều tiết khác hiệu quả hơn, để giá cả hàng hóa vận hành theo quy luật của thị trường.

"Đề nghị liên Bộ Tài chính - Công thương cân nhắc một cách thận trọng hơn. Việc quy định lập Quỹ Bình ổn giá thành một điều khoản riêng trong dự thảo Luật Giá (sửa đổi) có thể là không phù hợp", ông Thịnh nói.

Người tiêu dùng đóng quỹ, nhưng doanh nghiệp lại quản lý, quyết định

Trong khi đó, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) trực tiếp đề nghị không tiếp tục duy trì Quỹ Bình ổn giá xăng dầu như hiện nay. Theo ông Hoà, lý do quỹ này không nằm trong cân đối ngân sách Nhà nước, nguồn hình thành tính vào giá mua (xăng, dầu) do người tiêu dùng chi trả, hiện là 300 đồng/lít, song lại do doanh nghiệp quản lý, quyết định.

Người tiêu dùng không tiếp cận được thông tin về việc sử dụng Quỹ Bình ổn giá xăng dầu nên nghi ngờ có thể gian dối. Cũng theo đại biểu Hòa, hiện giá xăng dầu trong nước đã liên thông với giá thế giới nên cần theo cơ chế thị trường sẽ hợp lý hơn.

"Trong trường hợp thật cần thiết, Nhà nước sẽ điều tiết giá xăng dầu bằng công cụ khác như thuế, phí và hỗ trợ khác cho đối tượng yếu thế", ông Hòa đề xuất.

Cũng quan tâm đến vấn đề này, đại biểu Trịnh Xuân An (đoàn Đồng Nai) cho rằng bình ổn giá là hành động can thiệp vào thị trường, chỉ nên sử dụng trong vài thời điểm nhất định, một vài trường hợp nhất định.

Đặc biệt với mặt hàng xăng dầu thì những gì đang diễn ra cho thấy cần sự điều chỉnh phù hợp. Trong biện pháp bình ổn giá, mục tiêu là đảm bảo cho thị trường ổn định nhưng chúng ta cũng cần đảm bảo lợi ích, quyền lợi của doanh nghiệp.

"Trong câu chuyện xăng dầu hiện nay, tại sao doanh nghiệp nói càng nhập càng lỗ, càng bán càng lỗ, chúng ta xác định mối quan hệ này thế nào?", đại biểu An nêu vấn đề và lưu ý đây thực sự là bài toán cần giải quyết.

Đại biểu đoàn Đồng Nai cũng không đồng tình việc duy trì Quỹ Bình ổn giá xăng dầu. Báo cáo giải trình của Bộ Tài chính có nêu quỹ này là "bước đệm" bình ổn giá và không để giá nhiên liệu trong nước tăng sốc.

"Tôi không hiểu bước đệm này là gì?", ông An nói và đồng quan điểm với các đại biểu khác về việc hiện có nhiều công cụ khác để điều chỉnh, không có lý do gì cần tồn tại quỹ này.

Kinh tế thị trường không có bàn tay của Nhà nước thì giống như buông tay, bỏ một bàn tay

Giải trình, tiếp thu ý kiến của các đại biểu, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho hay vấn đề quỹ bình ổn giá xăng dầu đã được lấy ý kiến của Bộ Công thương, các bộ ngành. Quan điểm chung là giữ Quỹ này vì giá xăng dầu tăng thì ảnh hưởng tới đời sống nhân dân, ảnh hưởng sản xuất kinh doanh, kinh tế vĩ mô.

"Giữ Quỹ này giúp giảm sốc từ từ", ông Phớc khẳng định.

Bộ trưởng Tài chính thông tin, hiện nay có 5 công cụ để Nhà nước điều chỉnh giá xăng dầu, gồm: thuế; chi phí định mức; nguồn cung; thông qua cấp phép để xây dựng bộ máy và Quỹ Bình ổn giá xăng dầu.

"Càng nhiều công cụ, càng đảm bảo điều chỉnh, giảm sốc giá xăng dầu phục vụ cho việc phát triển kinh tế xã hội, ổn định sản xuất kinh doanh, cuộc sống người dân... Người ta nói nếu kinh tế thị trường không có bàn tay của nhà nước thì giống như buông tay, bỏ một bàn tay", ông Phớc nói và đề nghị Quốc hội cho giữ Quỹ Bình ổn giá xăng dầu.

Đại biểu Quốc hội đề xuất danh mục biển số độc, lạ để đấu giá