Dấu ấn 4 lần thăm Việt Nam của cựu Thủ tướng Nhật Bản Abe Shinzo

Ngày 8/7, theo truyền thông Nhật Bản, Cựu Thủ tướng Nhật Bản Abe Shinzo đã qua đời vì bị ám sát khi đang có bài phát biểu trước người dân tại thành phố Nara, miền Tây, Nhật Bản. Sự ra đi của ông Shinzo đã gây chấn động tại Nhật Bản và trên toàn thế giới, trong đó có Việt Nam.

Người giữ chức Thủ tướng Nhật Bản liên tục trong thời gian lâu nhất

Ông Abe Shinzo sinh ngày 21/9/1954 tại Tokyo Nhật Bản trong gia đình có bề dày chính trị.

Cha ông là cựu Tổng Thư ký LDP (Đảng Dân chủ Tự do) Shintaro Abe. Ông nội của ông, Nobusuke Kishi cũng là Thủ tướng Nhật Bản từ năm 1957 đến năm 1960. Chú của ông, Eisuke Sato, là Thủ tướng Nhật Bản từ năm 1964 đến năm 1972 và cũng là người nhận được giải Nobel Hòa Bình.

Ông Abe có 4 lần đắc cử Thủ tướng Nhật Bản và cũng có 2 lần phải từ chức đột ngột vì lí do sức khoẻ. Lần đầu tiên ông Abe nhậm chức là năm 2006 khi ông mới 52 tuổi, được cho là người trẻ nhất lên làm Thủ tướng và là Thủ tướng đầu tiên sinh ra sau Thế chiến thứ 2.

Nhưng sau 1 năm, ông đột ngột từ chức vì lí do sức khoẻ.

Năm 2012, ông tiếp tục thắng cử rồi tái đắc cử 2 lần sau đó. Thời điểm ông quay lại chính trường, tình hình kinh tế Nhật Bản suy giảm. Năm 2010, Nhật Bản đã để Trung Quốc vượt lên về quy mô kinh tế và rơi xuống nền kinh tế thứ 3.

Trong thời gian cầm quyền, ông đã đề ra chiến lược kinh tế “Abenomics” gồm 3 mũi tên là thúc đẩy chi tiêu công, nới lỏng tiền tệ và tăng trưởng kinh tế sâu rộng, để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cùng với cải cách cấu trúc trước tình trạng già hoá và giảm dân số.

Nhờ đó, trong 8 năm liên tục làm Thủ tướng, tăng trưởng kinh tế của Nhật tăng trung bình 1,3%.

Cho tới năm 2020, lần thứ 2 ông phải từ chức vì lý do sức khỏe giữa lúc sự ủng hộ của người dân với ông đã giảm do cách đối phó với dịch Covid-19 cũng như hàng loạt bê bối bao gồm vụ bắt giữ cựu Bộ trưởng Tư pháp.

Người đưa quan hệ Việt Nam – Nhật Bản bước vào một giai đoạn mới

Trong quan hệ với Việt Nam, dưới thời ông Abe, lãnh đạo cấp cao hai nước thường xuyên có các chuyến thăm và tiếp xúc tại các diễn đàn quốc tế, khu vực.

Thủ tướng Abe Shinzo từng có nhiều chuyến thăm tới Việt Nam đồng thời cũng tiếp đón nhiều lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước và Chính phủ Việt Nam sang thăm Nhật Bản.

Trong thời gian ông Abe tại nhiệm lâu nhất (2012-2020), Nhật Bản cũng đã trở thành đối tác kinh tế quan trọng hàng đầu của Việt Nam, từng là nước tài trợ ODA lớn nhất cho Việt Nam và là nhà đầu tư có tổng số vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài nhiều thứ hai tại Việt Nam.

Trên trường quốc tế, Việt Nam và Nhật Bản cũng phối hợp chặt chẽ trong chương trình nghị sự ở Liên Hiệp Quốc, ASEAN, hợp tác sông Mekong…

Về vấn đề an ninh, Nhật Bản đã hỗ trợ Việt Nam tích cực và hiệu quả, điển hình là việc xúc tiến dự án giao 6 tàu tuần tra cho Hà Nội.

4 chuyến thăm của ông Abe Shinzo tại Việt Nam

Ông Abe Shinzo đã có 4 chuyến thăm Việt Nam khi giữ chức Thủ tướng Nhật Bản trong đó có lần đã chọn Việt Nam là điểm đến đầu tiên kể từ khi nhậm chức.

Năm 2006, trên cương vị Thủ tướng Nhật Bản trẻ nhất, ông Abe Shinzo đã có chuyến thăm chính thức đầu tiên tại Việt Nam và tham dự Hội nghị cấp cao APEC lần thứ 14 được tổ chức tại Hà Nội.

Trong chuyến thăm này, ông đã xác lập khuôn khổ quan hệ “hướng tới xây dựng quan hệ đối tác chiến lược” với Việt Nam, tiền đề cho việc ký Tuyên bố chung nâng cấp quan hệ Việt - Nhật thành Đối tác chiến lược sâu rộng năm 2014.

Tháng 1/2013, nhận lời mời của Thủ tướng lúc đó là ông Nguyễn Tấn Dũng và phu nhân, ông Abe Shinzo và phu nhân đến thăm chính thức Việt Nam trong 2 ngày 16-17. Ông đã chọn Việt Nam là nước đầu tiên công du sau khi tái đắc cử trên cương vị thủ tướng Nhật Bản.

Trong chuyến thăm thứ 3 diễn ra vào tháng 1/2017, ông Abe Shinzo trở thành lãnh đạo cấp cao nước ngoài đầu tiên thăm Việt Nam trong năm 2017.

Ông khẳng định, Nhật Bản ủng hộ sự phát triển vững mạnh của đất nước Việt Nam, coi trọng và mong muốn tăng cường quan hệ với Việt Nam.

Trong chuyến thăm này, ông Abe tiếp tục hỗ trợ Việt Nam phát triển kinh tế - xã hội thông qua nguồn vốn ODA cũng như thúc đẩy hợp tác các dự án cơ sở hạ tầng chất lượng cao, quy mô lớn, trọng điểm quốc gia như đường bộ cao tốc Bắc-Nam, đường sắt đô thị.

Trong chuyến thăm ở Đà Nẵng, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Nhật Bản Abe Shinzo đã cùng tản bộ ở phố cổ Hội An, khai trương Không gian Văn hóa Việt -Nhật, tham quan mô hình Châu ấn thuyền.

Kyodo: Cựu Thủ tướng Nhật Bản Abe Shinzo đã qua đời sau vụ ám sát