ĐBSCL không lo thiếu cát nếu các địa phương cùng chia sẻ

Chiều 14/3, tại tỉnh Hậu Giang, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã có buổi làm việc cùng các địa phương về nguồn cung vật liệu san lấp cho các dự án giao thông vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL).

Tham gia đoàn công tác có Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Duy Lâm và lãnh đạo các bộ, ngành liên quan.

Cao tốc đang thiếu cát

Phát biểu tại buổi làm việc, Phó Thủ tướng cho biết, Chính phủ đang triển khai hàng loạt các dự án trọng điểm tại khu vực ĐBSCL. Trong đó, có cao tốc Bắc - Nam, đoạn Cần Thơ - Cà Mau. Đây là tuyến giao thông huyết mạch, nhiều năm qua người dân ĐBSCL mong đợi.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai dự án gặp khó khăn liên quan đến nguồn vật liệu. Và buổi làm việc này là để các địa phương ngồi lại, bàn các giải pháp giải quyết.

Thông tin tại buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Duy Lâm cho biết, trong giai đoạn từ nay đến năm 2025, các dự án cao tốc trong khu vực ĐBSCL sẽ triển khai đồng loạt.

Trong đó, nhu cầu vật liệu cát là rất lớn, hơn 47 triệu m3 và chủ yếu tập trung trong các năm 2023, 2024.

Trong đó, cao tốc Bắc - Nam phía Đông đoạn Cần Thơ - Cà Mau hơn 18 triệu m3, cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng hơn 23 triệu m3, cao tốc Cao Lãnh - An Hữu hơn 2 triệu m3, cao tốc Mỹ An - Cao lãnh hơn 3 triệu m3.

Riêng 2 dự án thành phần đoạn Cần Thơ - Cà Mau, tổng nhu cầu cát đắp khoảng 18,5 triệu m3 hiện gặp khó khăn về nguồn cung.

Theo Thứ trưởng Bộ GTVT, thống kê tại khu vực ĐBSCL, đến nay đã cấp phép 64 giấy phép khai thác cát với tổng trữ lượng khoảng 80 triệu m3, công suất khai thác khoảng 17 triệu m3/năm. Trong đó, cát san lấp là 14 triệu m3.

Tuy nhiên, hiện nay, trữ lượng cát san lấp còn lại chỉ khoảng 37 triệu m3, trong đó một số giấy phép đã hết hạn, một số giấy phép không được gia hạn.

Mặt khác, một số mỏ khác có chất lượng không đáp ứng yêu cầu đắp nền đường. Các mỏ đáp ứng chủ yếu tập trung tại các tỉnh An Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long.

“Theo hồ sơ khảo sát vật liệu của dự án, khoảng 24 mỏ đang khai thác có chất lượng đáp ứng yêu cầu. Nhưng nếu chỉ tăng công suất khai thác các mỏ này thêm 50% trong 2 năm theo Nghị quyết số 18 và dành 100% phần tăng thêm khoảng 6,17 triệu m3 cho dự án thì vẫn chưa đáp ứng nhu cầu”, Thứ trưởng Nguyễn Duy Lâm cho biết.

Cũng theo Thứ trưởng Nguyễn Duy Lâm, trước tình hình trên, Bộ GTVT đã có văn bản đề nghị UBND các tỉnh hỗ trợ.

Đến nay, tỉnh An Giang đã cấp hơn 1 triệu m3, Đồng Tháp cấp 1,9 triệu m3. Riêng Vĩnh Long đang xác định mỏ để giới thiệu cho dự án.

Hiện, chủ đầu tư và nhà thầu thi công đang phối hợp với địa phương để triển khai các thủ tục tăng công suất mỏ và các thủ tục thăm dò, mở mỏ mới. Tuy nhiên, khối lượng cần cho dự án là rất lớn.

Để đáp ứng nhu cầu vật liệu xây dựng phục vụ thi công, hoàn thành các dự án cao tốc, Bộ GTVT kiến nghị Phó Thủ tướng Chính phủ có ý kiến chỉ đạo các tỉnh, TP khu vực rà soát, khẩn trương thực hiện các thủ tục nâng 50% công suất các mỏ cát đang khai thác.

Đồng thời, Bộ TN&MT chủ trì làm việc với các địa phương trong khu vực để xác định trữ lượng cát đắp của từng tỉnh cung cấp cho dự án. Hướng dẫn các địa phương giải quyết các vướng mắc trong quá trình triển khai.

Không lo thiếu cát nếu địa phương chia sẻ

Theo Thứ trưởng Bộ TN&MT Trần Quý Kiên, tại khu vực ĐBSCL, ngoài An Giang và Đồng Tháp, 9 tỉnh còn lại được cấp 30 giấy phép thăm dò các mỏ với tổng trữ lượng đất và cát khoảng 39 triệu m3. Hoàn toàn có thể đáp ứng được nhu cầu các dự án cao tốc của vùng nếu các địa phương này đồng ý chia sẻ.

Thứ trưởng Trần Quý Kiên cho rằng, việc cần làm hiện nay đó là cân đối được tiến độ khai thác và kiến nghị Chính phủ chỉ đạo, điều tiết trên cơ sở trữ lượng cát của địa phương. Đặc biệt là những mỏ theo cơ chế đặc thù.

Đại diện tỉnh An Giang, ông Trần Anh Thư - Phó Chủ tịch UBND tỉnh cho biết, trên địa bàn hiện cấp 6 giấy phép khai thác mỏ đá với trữ lượng hơn 21 triệu m3. Trường hợp các dự án cần, địa phương sẽ làm việc với các chủ mỏ để giải quyết nhu cầu.

Về mỏ cát vật liệu, tỉnh cấp 15 giấy phép với tổng trữ lượng 19 triệu m3. Trong thời gian qua, địa phương ưu tiên cung cấp cát vật liệu các dự án trên địa bàn tỉnh và dành hơn 9 triệu m3 để phục vụ cho dự án thành phần 1 cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng.

Ngoài ra, còn hỗ trợ cho dự án cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ hơn 0,8 triệu m3, cam kết hỗ trợ cho Cần Thơ và Hậu Giang 6 triệu m3.

“Trước nhu cầu cát cấp bách hiện nay, địa phương sẽ nâng công suất ở những mỏ đã cấp giấy phép, huy động cấp phép cho các mỏ mới. Địa phương cũng đề nghị Bộ TN&MT huy động các mỏ dự phòng.

Bởi, nếu chỉ trông chờ vào các mỏ cát hiện nay thì khó đảm bảo. Trường hợp huy động trữ lượng lớn sẽ ảnh hưởng đến lòng sông”, Phó chủ tịch UBND tỉnh An Giang đề nghị.

Sau khi nghe báo cáo của các bộ và các địa phương, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà nhận định, thừa sức cung cấp nguồn vật liệu cho 4 dự án cao tốc của khu vực ĐBSCL nếu các địa phương cùng chia sẻ.

Để giải quyết tình trạng thiếu vật liệu cho dự án tại một số địa phương, Phó Thủ tướng cho rằng các giải pháp hiện nay cần làm là nâng công suất khai thác mỏ cát, đất trong một năm lên hai, ba lần.

Đồng thời, cấp phép khai thác cho một số mỏ lớn, gia hạn cấp phép lại cho các mỏ hết hạn. Bên cạnh đó, kiểm soát, bình ổn giá vật liệu.

Từ đó, Phó Thủ tướng Chính phủ đề nghị Bộ GTVT lập biểu đồ chi tiết nhu cầu vật liệu đất, cát… cho từng năm và phân bổ theo lịch trình đó, tránh phát sinh. Đồng thời, cùng với các địa phương xác định giá vật liệu phù hợp, đảm bảo không tăng giá.

Đối với các địa phương, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu nâng công suất khai thác cát mỏ cát lên 50%, các mỏ đất, đá nâng công suất tối đa 200%. Đồng thời, khảo sát các mỏ dự phòng, các mỏ tạm thời, tái khởi động lại các mỏ đã hết hạn.

Phó Thủ tướng cũng đề nghị Bộ TN&MT phối hợp trên cơ sở số liệu tính toán, báo cáo của các địa phương về trữ lượng, công suất khai thác để phân bổ, điều tiết vật liệu.

Cấp tập xoay xở hơn 1,5 triệu m3 cát đắp dự án Cần Thơ-Hậu Giang