Đề xuất bị can được đặt tiền để tại ngoại: Luật sư nói gì?

Tham nhũng, ma túy không được đặt tiền để tại ngoại

Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Tài chính, Viện KSND Tối cao và TAND Tối cao vừa phối hợp xây dựng dự thảo Thông tư liên tịch quy định chi tiết trình tự, thủ tục, mức tiền đặt, việc tạm giữ, hoàn trả, tịch thu, nộp ngân sách Nhà nước số tiền đã đặt để đảm bảo theo quy định tại Điều 122 của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015.

Điều 122 của luật quy định các bị can, bị cáo được đặt tiền phải làm giấy cam đoan thực hiện các nghĩa vụ: Có mặt theo giấy triệu tập, trừ trường hợp vì lý do bất khả kháng hoặc do trở ngại khách quan; không bỏ trốn hoặc tiếp tục phạm tội; không mua chuộc, cưỡng ép, xúi giục người khác khai báo gian dối, cung cấp tài liệu sai sự thật; không tiêu hủy, giả mạo chứng cứ, tài liệu, đồ vật của vụ án, tẩu tán tài sản liên quan đến vụ án; không đe dọa, khống chế, trả thù người làm chứng, bị hại, người tố giác tội phạm và người thân thích của những người này.

Trường hợp bị can, bị cáo vi phạm nghĩa vụ cam đoan này thì bị tạm giam và số tiền đã đặt bị tịch thu, nộp ngân sách Nhà nước. Bị can, bị cáo chấp hành đầy đủ các nghĩa vụ đã cam đoan thì viện kiểm sát, tòa án có trách nhiệm trả lại cho họ số tiền đã đặt.

Theo dự thảo thông tư liên tịch, căn cứ vào tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội, nhân thân bị can, bị cáo và khả năng tài chính của người thân thích, cơ quan điều tra, viện kiểm sát, tòa án quyết định mức tiền cụ thể phải đặt để bảo đảm, nhưng không dưới: 30 triệu đồng đối với tội phạm ít nghiêm trọng; 100 triệu đồng đối với tội phạm nghiêm trọng; 200 triệu đồng đối với tội phạm rất nghiêm trọng.

Các trường hợp không áp dụng biện pháp đặt tiền để tại ngoại, gồm: Bị can, bị cáo phạm một trong các tội xâm phạm an ninh quốc gia; các tội phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh; Phạm tội đặc biệt nghiêm trọng; phạm tội nghiêm trọng, rất nghiêm trọng do cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con người, các tội phạm về ma túy, tham nhũng, xâm phạm trật tự quản lý kinh tế; các tội cướp tài sản, bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản, cưỡng đoạt tài sản, cướp giật tài sản, công nhiên chiếm đoạt tài sản, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, khủng bố, đua xe trái phép; bị bắt theo lệnh, quyết định truy nã; phạm tội có tính chất chuyên nghiệp; nghiện ma túy hoặc là người chủ mưu, cầm đầu trong trường hợp phạm tội có tổ chức, là người tái phạm nguy hiểm; hành vi phạm tội gây dư luận xấu trong nhân dân...

Trao đổi với Báo Giao thông, một số luật sư nhận định, quy định cho đặt tiền để được tại ngoại chắc chắn sẽ giúp giảm tải cho công tác quản lý trại giam từ cơ sở vật chất, giám thị cho đến chi phí sinh hoạt của can phạm. Việc đặt tiền cũng không làm ảnh hưởng đến việc điều tra, xử lý, bởi nếu họ bị tòa án kết tội, họ vẫn phải chấp hành hình phạt tù. Ngoài ra, can phạm cũng không phải chịu những áp lực tâm lý khi không phải sống trong môi trường bị giam giữ trong quá trình điều tra.

Ngành Thanh tra chưa có “quyền năng” để chống tham nhũng