Đề xuất cơ chế xử lý hình sự với hành vi làm giàu bất hợp pháp

Thu hồi tài sản tham nhũng là “vấn đề lớn”

Thanh tra Chính phủ vừa có báo cáo gửi các đoàn đại biểu Quốc hội về kết quả giải quyết và trả lời kiến nghị của cử tri gửi sau kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV, trong đó có nội dung về thu hồi tài sản tham nhũng.

Theo đó, cùng với phát hiện, xử lý nghiêm các vụ việc, vụ án tham nhũng, kinh tế, các cơ quan chức năng đã chú trọng xác minh, áp dụng các biện pháp kê biên tài sản, phong tỏa tài khoản của các đối tượng phạm tội tham nhũng ngay từ giai đoạn điều tra, không đế tấu tán, hợp pháp hóa tài sản tham nhũng.

Đồng thời, khuyến khích người phạm tội tự nguyện giao nộp tài sản tham nhũng, khắc phục hậu quả, thiệt hại do hành vi phạm tội gây ra cho Nhà nước.

Với những biện pháp đã thực hiện, theo Thanh tra Chính phủ, kết quả thu hồi tài sản "năm sau cao hơn năm trước". Tuy nhiên, hiện thu hồi tài sản tham nhũng vẫn là một trong những hạn chế trong công tác phòng, chống tham nhũng.

Nguyên nhân chủ yếu là do số tiền phải thu hồi rất lớn, song người phải thi hành án không có tài sản hoặc tài sản bảo đảm giá trị thấp; thời gian giải quyết các vụ án, vụ việc kéo dài nên tài sản bị tẩu tán, che giấu....

Ngoài ra, còn có vướng mắc về cơ chế, thế chế trong việc xử lý tài sản, ảnh hưởng đến quá trình thi hành án; trong một số vụ án vẫn xảy ra trường hợp đối tượng bỏ trốn, việc tương trợ tư pháp còn gặp nhiều khó khăn…

Để nâng cao tỷ lệ thu hồi tài sản tham nhũng, Thanh tra Chính phủ đề xuất các cơ quan chức năng chỉ đạo tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, giải quyết khiếu nại, tố cáo trong công tác phòng, chống tham nhũng nói chung và thu hồi tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát trong các vụ án về tham nhũng, kinh tế nói riêng để phát hiện, xử lý nghiêm các trường hợp sai phạm.

Phối hợp, tích cực hơn nữa trong thu hồi tài sản, nhất là việc kê biên, phong tỏa, tạm giữ phục vụ cho việc tổ chức thi hành án, thu hồi tối đa tài sản công bị chiếm đoạt, thất thoát trong các vụ án tham nhũng, kinh tế.

Tiếp tục quan tâm kiện toàn, củng cố đội ngũ cán bộ cơ quan thi hành án dân sự; nâng cao nhận thức, trách nhiệm, phẩm chất và năng lực của đội ngũ cán bộ này.

Xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về kiểm soát tài sản, thu nhập

Để việc thu hồi tài sản theo bản án, quy định của tòa án đạt hiệu quả, tránh tình trạng tấu tán tài sản, Thanh tra Chính phủ cho rằng, các cấp, ngành cần phối hợp và thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, như: nâng cao tính trung thực, trách nhiệm trong kê khai tài sản, thu nhập của cán bộ, công chức; có hình thức xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong việc kê khai tài sản, thu nhập.

Giải pháp nữa là có cơ chế đẩy mạnh giao dịch không dùng tiền mặt, hạn chế sử dụng tiền mặt trong việc giao dịch mua, bán các tài sản có giá trị lớn để thuận tiện trong việc kiểm soát thu nhập cũng như truy tìm tài sản đã bị tẩu tán.

Chính phủ đã ban hành Nghị định số 130 về kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn. Thủ tướng cũng ban hành Quyết định số 390 phê duyệt Đề án xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về kiểm soát tài sản, thu nhập.

"Đây là cơ sở dữ liệu quan trọng trong phòng, chống tham nhũng nói chung và việc thu hồi tài sản tham nhũng nói riêng", Thanh tra Chính phủ cho biết, đang xây dựng kế hoạch triển khai cơ sở dữ liệu quốc gia này trong phạm vi cả nước.

Thanh tra Chính phủ cho hay Thủ tướng đã chỉ đạo Bộ Tư pháp nghiên cứu, xây dựng đề án về cơ chế thu hồi tài sản không qua thủ tục kết tội phù hợp thực tiễn Việt Nam.

Thủ tướng cũng chỉ đạo Bộ Tư pháp, Thanh tra Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước căn cứ chức năng, nhiệm vụ và quy định của pháp luật, thực tiễn nghiên cứu, đề xuất cơ chế xử lý hình sự với hành vi làm giàu bất hợp pháp, nhằm tăng cường hiệu quả phòng, chống tham nhũng...

Thủ tướng đôn đốc tiến độ đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025